สรุปสถานการณ์: (อัพเดท 3 ก.ค. 7.40 น.) เพียงสองวันที่ฝ่ายต่อต้านออกมาชุมนุมทั่วประเทศนับล้านคน
กองทัพอียิปต์ก็ออกแถลงการณ์ยื่นคำขาดให้เวลารัฐบาลมอร์ซี 48
ชั่วโมงเพื่อตอบสนองข้อเรียกร้องของผู้ชุมนุม มิฉะนั้นกองทัพจะเข้าแทรกแซง ทางกองทัพยืนยันว่าตนไม่ใช่พรรคการเมืองหรือผู้บริหารประเทศ
แต่มีหน้าที่ต้องหาทางออกเพื่อความมั่นคงของชาติ แต่รัฐบาลอียิปต์แสดงท่าทีปฏิเสธคำขาดของฝ่ายกองทัพ
ประกาศว่า ปธน.กำลังเจรจา “กับกลุ่มอำนาจทั้งหลายเพื่อให้มั่นใจว่า (ประเทศ)
กำลังเปลี่ยนแปลงภายใต้ระบอบประชาธิปไตยและจะปกป้องเจตจำนงของประชาชน”
พร้อมกับยืนยันรักษารัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง จะไม่ยอมถอยหลังลงคลองเป็นอันขาด
ด้านประธานาธิบดีบารัก
โอบามากล่าวว่า แม้ว่าปธน.มอร์ซีจะมาจากการเลือกตั้ง แต่จะต้องทำอะไรให้มากกว่านี้
“เพื่อทำให้ทุกคนรู้สึกว่าเสียงคนตนนั้นได้รับฟัง”
คืบหน้าล่าสุด: (อัพเดท 3 ก.ค. 8.30 น.)
เมื่อคืน (2 ก.ค.) โมฮัมเหม็ด มอร์ซีประธานาธิบดีอียิปต์แถลงการณ์ผ่านทางโทรทัศน์ยืนยันว่าจะไม่ลงจากตำแหน่งเด็ดขาด เพราะได้รับการเลือกตั้งมาโดยชอบธรรม จะปกป้องด้วยชีวิต จะให้ทหารถอนตัวกลับเข้ากรมกองและถอนคำขาด 48 ชั่วโมงของกองทัพ ไม่ยอมอยู่ใต้การชี้นำของกองทัพ
Sky
News อ้างแหล่งข่าวจากกองทัพว่า จะใช้วิธีระงับการใช้รัฐธรรมนูญ
ประกาศยุบสภาและเข้าควบคุมการบริหารประเทศ ถ้าประธานาธิบดีไม่สามารถบรรลุข้อตกลงกับฝ่ายต่อต้าน
กำหนดเส้นตายของกองทัพคือวันนี้เวลา 5 โมงเย็นที่อียิปต์ หรือ 22.00
น.ตามเวลาประเทศไทย (1500 GMT)
ด้านฝ่ายต่อต้านเห็นว่าการปฏิเสธลงจากอำนาจอาจจะเป็นเหตุให้เกิดสงครามกลางเมือง
และยืนยันชุมนุมอย่างสงบต่อไป
Reuters รายงานว่าผู้นำฝ่ายเสรีนิยมปฏิเสธที่จะเจรจากับปธน.มอร์ซี
ในขณะที่ทางการทัพได้วางแผนเรียบร้อยแล้วและอยู่ระหว่างการหารือกับหลายฝ่าย
กองทัพจะเข้าควบคุมจัดตั้งคณะรัฐมนตรีชั่วคราวเพื่อบริหารประเทศ
ทำให้เกิดการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ จัดเลือกตั้งประธานาธิบดีอีกครั้ง
ล่าสุดรัฐมนตรีในชุดของรัฐบาลมอร์ซีประกาศลาออก 6 คนแล้ว
ได้แก่รัฐมนตรีกระทรวงการท่องเที่ยว กระทรวงการสื่อสารและไอที
กระทรวงกฎหมายและกิจการรัฐสภา (minister for legal and parliamentary
affairs) กระทรวงทรัพยากรน้ำ (water minister)
กระทรวงสิ่งแวดล้อม และคนล่าสุดจากรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ ทั้ง 6
คนไม่เป็นสมาชิกของภราดรภาพมุสลิม
วิเคราะห์: (อัพเดท 3 ก.ค. 8.30 น.)
วิเคราะห์: (อัพเดท 3 ก.ค. 8.30 น.)
สถานการณ์ขณะนี้มองได้สองแนวทาง
แนวทางแรก
คือ ประธานาธิบดีมอร์ซีดำรงตำแหน่งต่อไป เพราะคำขาดกองทัพไม่ได้เรียกร้องให้รัฐบาลต้องลาออก
ทั้งรัฐบาลกับกองทัพพูดตรงกันว่าจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงบางอย่างให้ตรงกับความต้องการของฝ่ายต่อต้าน
ซึ่งอาจเป็นการปรับเปลี่ยนนโยบายบริหารประเทศ ปรับคณะรัฐมนตรีโดยดึงเอาฝ่ายต่อต้านเข้าร่วม
และแก้ไขรัฐธรรมนูญตอบสนองข้อเรียกร้องของฝ่ายต่อต้าน
แนวทางนี้เป็นทางเลือกที่ประธานาธิบดีมอร์ซีน่าจะยอมรับ
เพราะได้ยอมรับว่าทำผิดพลาดหลายอย่าง ช่วยทำให้ตนยังคงอยู่ในตำแหน่งต่อไป เ
แนวทางนี้น่าจะเป็นที่พอใจด้วยกันทุกฝ่าย
และป้องกันไม่ให้เกิดเหตุม็อบชนม็อบ เพราะต้องไม่ลืมว่าผู้สนับสนุนฝ่ายสนับสนุนรัฐบาลยังมีจำนวนมาก
อย่างน้อยมีนับแสนคนที่ปักหลักชุมนุมสนับสนุนรัฐบาล
แนวทางที่สองคือ
กองทัพเข้าแทรกแซง จัดตั้งรัฐบาลชั่วคราว ให้สัญญาจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่
แนวทางนี้ก็มีความเป็นไปได้ ขึ้นกับว่ารัฐบาลกับฝ่ายต่อต้านจะบรรลุข้อตกลงหรือไม่
หากรัฐบาลเลือกที่จะไม่ฟังเสียงฝ่ายต่อต้าน ยืนยันทำเหมือนเดิมทุกอย่าง หรือในทางกลับกันฝ่ายต่อต้านเลือกที่จะไม่ประนีประนอมกับฝ่ายรัฐบาล
หรือสองฝ่ายตกลงกันไม่ได้ เมื่อนั้นกองทัพอาจเลือกใช้วิธีเข้าแทรกแซง
อ้างว่าป้องกันไม่ให้เกิดสงครามกลางเมือง
ข้อมูลชิ้นหนึ่งที่ต้องไม่ลืมคือ
เมื่อวานก่อนประธานาธิบดีบารัก โอบามากล่าวว่า
แม้ว่าปธน.มอร์ซีจะมาจากการเลือกตั้ง แต่จะต้องทำอะไรให้มากกว่านี้
“เพื่อทำให้ทุกคนรู้สึกว่าเสียงของตนนั้นได้รับฟัง”
แต่วิธีนี้อาจทำให้กองทัพต้องปะทะกับผู้จงรักภักดีต่อปธน.มอร์ซีไม่มากก็น้อย
สถานการณ์ในอียิปต์เริ่มส่งผลทั่วโลก เนื่องจากตลาดน้ำมันดิบโลกทะยานขึ้นอย่างต่อเนื่อง น้ำมัน WTI ในตลาดซื้อขายล่วงหน้าเช้านี้พุ่งทะลุ 100 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล อย่างไรก็ตามสถานการณ์จากอียิปต์เป็นปัจจัยทางจิตวิทยามากกว่า และยังไม่เห็นสัญญาณว่าจะทำให้ภูมิภาคตะวันออกกลางปั่นป่วน
สถานการณ์ในอียิปต์เริ่มส่งผลทั่วโลก เนื่องจากตลาดน้ำมันดิบโลกทะยานขึ้นอย่างต่อเนื่อง น้ำมัน WTI ในตลาดซื้อขายล่วงหน้าเช้านี้พุ่งทะลุ 100 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล อย่างไรก็ตามสถานการณ์จากอียิปต์เป็นปัจจัยทางจิตวิทยามากกว่า และยังไม่เห็นสัญญาณว่าจะทำให้ภูมิภาคตะวันออกกลางปั่นป่วน
วันนี้จะครบ 48 ชั่วโมงตามคำขาดของกองทัพ ต้องติดตามว่ากองทัพจะแสดงตัวอย่างไรในเมื่อปธน.มอร์ซียืนยันไม่ลงจากอำนาจ
หรือเมื่อถึงนาทีสุดท้ายปธน.มอร์ซีจะออกแถลงการณ์ที่ทำให้ประชาชนทุกฝ่ายพอใจ
สถานการณ์ยังอยู่ในภาวะไม่นิ่ง
สามารถแปรเปลี่ยนได้หลายทิศทาง ทุกฝ่ายคงกำลังอยู่ระหว่างการเจรจา
ประเมินกระแสต่างๆ
3 กรกฎาคม 2013
ชาญชัย คุ้มปัญญา
-------------------
บทความที่เกี่ยวข้อง
(อัพเดท 30 มิ.ย. 8.00 น.) ตลอด 1 ปีที่ผ่านมานับจากประธานาธิบดีโมฮัมเหม็ด มอร์ซีบริหารประเทศ
มีการชุมนุมประท้วงน้อยใหญ่เกิดขึ้นหลายครั้ง
ครั้งนี้เป็นอีกครั้งที่ฝ่ายต่อต้านเตรียมการมาอย่างดี หวังเปลี่ยนรัฐบาลใหม่
ในขณะที่ยังมีประชาชนอีกไม่ที่สนับสนุนรัฐบาล
(อัพเดท 2 ก.ค. 12.00 น.) หลังการชุมนุมใหญ่เพียง 2 วัน
ฝ่ายกองทัพอียิปต์ประกาศยื่นคำขาดให้รัฐบาลประธานาธิบดีโมฮัมเหม็ด มอร์ซีตอบสนองความต้องการของฝ่ายต่อต้านที่ชุมนุมทั่วประเทศนับล้านคน
ในขณะที่ฝ่ายสนับสนุนรัฐบาลมีจำนวนนับล้านเช่นกัน ด้านประธานาธิบดีมอร์ซีประกาศไม่ยอมรับคำขาดของกองทัพ
บรรณานุกรม:
1. Egypt President Morsi: I Will Not Step Down, Sky News,
3 July 2013, http://uk.news.yahoo.com/egypt-president-morsi-not-step-down-221234944.html
2. Egypt's Mursi defies army as it plots future without him,
Reuters, 3 July 2013, http://uk.news.yahoo.com/egypts-mursi-rebuffs-army-ultimatum-sets-own-course-012402361.html
3. Egypt's presidency rejects army ultimatum, AFP, 2
July 2013, http://uk.news.yahoo.com/egypts-presidency-rejects-army-ultimatum-020430560.html
4. Oil Soars on Egypt as Asian Stocks Drop While Yen Weakens,
Bloomberg, 3 July 2013, http://www.bloomberg.com/news/2013-07-02/asian-futures-shrug-off-s-p-drop-as-yen-slips-oil-jumps.html
----------------------