สถานการณ์โลก

15 กุมภาพันธ์ 2013 ชาญชัย
(ได้รับการเผยแพร่ที่ “US Watch” โดย กรมอเมริกาและแปซิฟิกใต้ กระทรวงการต่างประเทศ http://uswatch.mfa.go.th/uswatch/th/article/detail.php?article=1497)             เมื่อคืนวันที่ 12 กุมภาพันธ์ (ตามเวลาอเมริกา) ประธานาธิบดีบารัก โอบามากล่าวคำแถลงนโยบาย (State of the Union) ประจำปี 2013 ครั้งนี้เป็นครั้งที่ห้าของการแถลงนโยบายที่กระทำเป็นประจำทุกปีต่อที่ประชุมรัฐสภา สิ่งแรกที่ชัดเจนคือประธานาธิบดีโอบามาบรรยายสภาพเศรษฐกิจประเทศที่ฟื้นตัวจากภาวะถดถอย การจ้างงานเพิ่มขึ้น ชาวอเมริกันมีเงินซื้อรถยนต์มากกว่าเมื่อห้าปีก่อน ตลาดบ้านกำลังคึกคักอย่างคาดไม่ถึง ดัชนีตลาดหุ้นเป็นบวก ตอกย้ำสุนทรพจน์เข้ารับตำแหน่งสมัยที่สองเมื่อสามสัปดาห์ก่อน ไม่ต้องอ้างเหตุผลว่าเหตุที่เศรษฐกิจอ่อนแอเพราะอดีตประธานาธิบดีจากพรรครีพับลิกันทิ้งไว้เป็นมรดกแก่ตน จุดที่น่าสนใจที่สุดคือตลอดคำแถลงนโยบายประธานาธิบดีโอบามากล่าวให้ความสำคัญต่อพรรคคู่แข่งคือพรรครีพับลิกันเป็นระยะๆ เรียกร้องความร่วมมือจากพรรคฝ่ายค้านหลายครั้งหลายหนโดยเฉพาะประเด็นภายในประเทศ ตั้งแต่เรื่องเศรษฐกิจ การตัดลดงบประมาณจนถึงเรื่องการเปลี…

14 กุมภาพันธ์ 2013 ชาญชัย
(ปรับปรุงแก้ไข 17 กุมภาพันธ์ 2013)  
(ตีพิมพ์ใน ไทยโพสต์ ปีที่ 17 ฉบับที่ 5946 วันพฤหัสที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2556)              เมื่อวันอังคาร (12 ก.พ.) ที่ผ่านมาทางการเกาหลีเหนือประกาศผลสำเร็จในการทดสอบอาวุธนิวเคลียร์ขนาดย่อส่วน เป็นการยืนยันความสำเร็จการทดลองอาวุธนิวเคลียร์ครั้งที่สาม ก่อนหน้านี้ประสบผลสำเร็จมาแล้วสองครั้ง คือเมื่อปี 2006 กับ 2009 หลายคนไม่แปลกใจกับการทดลองครั้งนี้ เนื่องจากสามสัปดาห์ก่อนทางการเปียงยางประกาศว่ามีแผนทดลองนิวเคลียร์และทดสอบการปล่อยจรวดเพิ่มเติมโดยมุ่งเป้าที่สหรัฐอเมริกา เพื่อตอบโต้สหประชาชาติขยายการคว่ำบาตรต่อเกาหลีเหนือ เหตุที่คณะมนตรีความมั่นคงสหประชาชาติขยายมาตรการคว่ำบาตรเป็นผลจากกรณีเกาหลีเหนือปล่อยจรวดขนส่งดาวเทียมที่ทางสหรัฐฯ กับพันธมิตรเชื่อว่าเป็นการทดสอบขีปนาวุธพิสัยไกล การทดสอบอาวุธนิวเคลียร์ครั้งนี้นอกจากประสบผลสำเร็จยังแสดงถึงความก้าวหน้าตรงที่มีขนาดความแรงถึง 6-7 กิโลตันมากกว่าการทดลองสองครั้งก่อน หากผนวกเรื่องนี้กับการปล่อยจรวดขนส่งดาวเทียมอุนฮา-3 (Unha-3) เมื่อกลางเดือนธันวาคมที่ผ่านมาจะได้ขีปนาวุธพิสัยไกลติดหัวรบนิว…

8 กุมภาพันธ์ 2013 ชาญชัย             ตลอดสัปดาห์ที่ผ่านมาประเทศสเปนตกเป็นข่าวอีกครั้ง คราวนี้ไม่ใช่เรื่องสภาพเศรษฐกิจย่ำแย่ อัตราคนว่างงานเพิ่มทะลุร้อยละ 26 หรือรัฐบาลประกาศแผนรัดเข็มขัดเพิ่มเติม ตัวนายกรัฐมนตรีมาเรียโน ราโคยและแกนนำพรรค Popular Party หลายคนถูกกล่าวหามีส่วนกระทำทุจริตคอร์รัปชั่น สำหรับชาวสเปนแล้วพวกเขาไม่แปลกใจเพราะประชาชนกว่าร้อยละ 85 เชื่อว่าประเทศมีการคอร์รัปชั่น “อย่างกว้างขวางมาก” หรือ “ค่อนข้างมาก” ผลสำรวจของ Center of Sociological Research ที่กระทำเมื่อกลางปี 2011 ยังพบว่าอีกร้อยละ 0.2 เท่านั้นที่เชื่อว่าประเทศมีคอร์รัปชั่นเพียงเล็กน้อย ผลสำรวจข้างต้นสอดคล้องกับข้อมูลขององค์กรเพื่อความโปร่งใสนานาชาติ (Transparency International) ที่ให้คะแนนความเชื่อถือต่อพรรคการเมืองสเปนต่ำมาก ระบุว่าเป็นหนึ่งในประเทศที่มีนักการเมืองขี้ฉ้อ ให้คะแนนคอร์รัปชั่นจากนักการเมือง 4.4 จากคะแนนสูงสุดที่ 5 (คะแนนสูงหมายถึงคอร์รัปชั่นมาก)             กรณีดังกล่าวกลายเป็นข่าวดังเมื่อหนังสือพิมพ์เอล ปาอีส สื่อรายสำคัญของสเปนเป็นผู้แฉเรื่องนี้โดยตีพิมพ์เอกสารบัญชีลับที่เขียนด้วยลายมือของนายลูอีส …

หากย้อนอ่านตำราเรียนเมื่อหลายๆ ปีก่อน นักเรียนจะได้เรียนรู้จัก “ประเทศพม่า” หรือ “สหภาพพม่า” ทุกวันนี้สื่อละครโทรทัศน์ รายการวิทยุหลายแห่ง รวมทั้งคนไทยหลายคนยังติดปากกับคำว่า “พม่า” ไม่คุ้นกับชื่อใหม่ “เมียนมาร์” อนึ่ง ราชบัณฑิตยสถานแนะใช้ "เมียนมา" ไม่ใช่ "เมียนมาร์" ดังนั้น ชื่อที่ถูกต้องที่สุดคือ "เมียนมา" (ออกรายการ “ACE 2015” ของสถานีวิทยุร่วมด้วยช่วยกัน วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2013 และได้รับการเผยแพร่ผ่าน ศูนย์ข้อมูลข่าวสารอาเซียน กรมประชาสัมพันธ์ เมื่อวันที่ 25 ก.พ. 2556 http://www.aseanthai.net/ewt_news.php?nid=448&filename=index_2)             การสัมภาษณ์ในรายการ “ACE 2015” ของสถานีวิทยุร่วมด้วยช่วยกัน วันที่ 11 กุมภาพันธ์ 2013

“ลักษณะวิถีอาเซียน” เป็นหลักคิดพื้นฐานสำคัญต่อผู้ศึกษาผู้ปรารถนาเข้าใจเรื่องราวของอาเซียน เพื่อประโยชน์ของผู้ศึกษา ผู้ตั้งใจใช้ลักษณะวิถีอาเซียนในการวิเคราะห์ทำความเข้าใจเรื่องราวของอาเซียน มีข้อแนะนำบางประการที่เป็นประโยชน์ ดังนี้ 1. ใช้เป็นความเข้าใจพื้นฐานที่สำคัญของอาเซียน การจะเข้าใจเหตุการณ์เรื่องราวของอาเซียนจำต้องเข้าใจพื้นฐานอาเซียน ความรู้พื้นฐานอาเซียนมีหลายอย่างหลายด้าน ขึ้นกับประเด็นหรือหัวข้อศึกษา ลักษณะวิถีอาเซียนคือส่วนสำคัญที่สุดส่วนหนึ่งที่จะช่วยเข้าใจวิธีคิด วิธีปฏิบัติ แนวทางการตัดสินใจของอาเซียน             การเข้าใจลักษณะวิถีอาเซียนจะช่วยตีความ ประหยัดเวลาในการทำความเข้าใจเรื่องราวสำคัญๆ ของอาเซียนได้เป็นอันมาก 2. ตระหนักเรื่องการให้น้ำหนัก เรื่องราวอาเซียนที่เกิดขึ้นแต่ละครั้งหรือแต่ละประเด็นไม่ได้หมายความว่าจะต้องสอดคล้องกับลักษณะวิถีอาเซียนทุกข้อทุกลักษณะพร้อมๆ กัน หรือมีน้ำหนักแต่ละลักษณะเท่ากัน  บางเรื่องบางครั้งอาจสอดรับกับบางลักษณะมากเป็นพิเศษ บางลักษณะอาจมีน้ำหนักน้อย ไม่มีกฎเกณฑ์ตายตัว เหตุผลสำคัญที่เป็นเช่นนี้เพราะการตัดสินใจของชาติสมาชิกอาเซียนไม่ขึ้นกับหลั…

5 กุมภาพันธ์ 2013 ชาญชัย ประเทศบังคลาเทศเริ่มมีส่วนเกี่ยวข้องกับชาวโรฮิงญาอย่างจริงจังเมื่อชาวโรฮิงญาจากรัฐยะไข่ (หรือรัฐอะระกัน) จำนวนมากเริ่มอพยพเข้าประเทศบังคลาเทศในปี 1991 พอถึงเดือนกรกฎาคม 1992 จำนวนผู้อพยพสูงถึง 270,000 คน ผู้อพยพหลายคนให้การว่าทหารเมียนมาร์ละเมิดสิทธิมนุษยชนเพราะต้องการให้ชาวโรฮิงญาอพยพออกจากประเทศ             พรมแดนทางบกของบังคลาเทศถูกล้อมรอบด้วยประเทศอินเดียเกือบทั้งหมด ยกเว้นบริเวณติ่งทางตะวันออกเฉียงใต้มีพรมแดนติดต่อกับประเทศเมียนมาร์ เป็นช่องทางบกที่ชาวโรฮิงญาใช้เวลาเดินไม่นาน  เป็นเหตุผลหนึ่งที่ชาวโรฮิงญาเลือกอพยพเข้าบังคลาเทศ
เมื่อชาวโรฮิงญาอพยพมาถึงก็พบว่ารัฐบาลบังคลาเทศไม่ถือว่าโรฮิงญาเป็นพลเมือง แม้มีลักษณะหน้าตา ภาษาและนับถือศาสนาอิสลามเหมือนกัน โดยให้เหตุผลว่าพวกเขาอาศัยอยู่ในดินแดนของเมียนมาร์ตั้งแต่ยุคอาณานิคมแล้ว ก่อนก่อตั้งประเทศบังคลาเทศเสียอีก นอกจากนี้รัฐบาลบังคลาเทศไม่มีนโยบายดูแลผู้ลี้ภัยโรฮิงญาอย่างเต็มที่ โดยให้เหตุผลว่าบังคลาเทศยังไม่ได้ให้สัตยาบันอนุสัญญาว่าด้วยสถานภาพผู้ลี้ภัย (United Nations Refugee Convention) ผลคือ ในปี 2011 ผู้อพยพโรฮิงญ…

4 กุมภาพันธ์ 2013 ชาญชัย             ในยามที่เศรษฐกิจประเทศตกต่ำ ปัญหาเกิดขึ้นมากมายหลายประการ กระทบต่อแทบทุกคนในสังคม สเปนเป็นอีกประเทศในกลุ่มยูโรโซนที่กำลังถูกกล่าวถึงอย่างต่อเนื่อง ล่าสุดสถาบันสถิติแห่งชาติสเปนรายงานอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจปีที่แล้วหดตัวร้อยละ 1.37 มากกว่าที่ธนาคารแห่งชาติสเปนคาดการณ์ จีดีพีประจำไตรมาสสี่ลดลงร้อยละ 0.7 เป็นการหดตัวต่อเนื่องเป็นไตรมาสที่หกแล้ว เป็นผลจากการตัดงบประมาณ คนว่างงานที่เพิ่มขึ้นและครัวเรือนรัดเข็มขัด เศรษฐกิจที่อ่อนแอกระทบต่อการจ้างงาน ข้อมูลล่าสุดอัตราคนว่างงานในสเปนมีมากถึงร้อยละ 26 ในจำนวนนี้มากกว่าครึ่งหรือร้อยละ 55.13 คือคนหนุ่มสาวผู้มีอายุระหว่าง 16-25 ปี สภาพการว่างงานของคนหนุ่มสาวนั้นไม่ธรรมดา เพราะอัตราว่างงานกลุ่มนี้เพิ่มขึ้นอย่างน่าตกใจ คือเพิ่มจากร้อยละ 18 ในปี 2007 มาเป็นกว่าร้อยละ 55 ในปัจจุบัน เหตุผลคนหนุ่มสาวว่างงานจำนวนมาก เกิดจาก 2 สาเหตุหลัก ประการแรก ผลจากวิกฤตเศรษฐกิจ ในช่วงปี 2007 สเปนประสบภาวะเศรษฐกิจถดถอย และภาวะฟองสบู่แตกของธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ อุตสาหกรรมการก่อสร้างหดตัวอย่างรุนแรง เกิดหนี้เสียจำนวนมาก ภาคธนาคารไม่ได้ร…