สถานการณ์โลก

สิ่งแอบแฝงหรือข้อตกลงลับที่มาพร้อมกับภาษีทรัมป์ คือมาตรการกีดกันทางการค้าที่ไม่ใช่ภาษี ( NTBs) นักลงทุนทั่วโลกรับรู้ว่าตลาดสหรัฐมีความเสี่ยงสูงมาก              "ลัทธิคุ้มครองทางการค้า" ( trade protectionism) หมายถึง นโยบายทางเศรษฐกิจของรัฐบาลที่จำกัดการค้าระหว่างประเทศผ่านการใช้เครื่องมือต่างๆ เช่น ภาษีศุลกากร ( tariffs) โควตา ( quotas) การอุดหนุน ( subsidies) กฎระเบียบต่างๆ ( regulations)             การที่ประเทศหนึ่งยึดลัทธิคุ้มครองทางการค้ามักทำให้อีกประเทศตอบโต้ ประชาชนต้องจ่ายแพงกว่าเดิม กระทบต่อเศรษฐกิจทั้ง 2 ฝ่ายและกระทบต่อเศรษฐกิจโลก             ภาษีศุลกากรคือภาษีที่ผู้บริโภคต้องจ่ายให้กับรัฐบาล มีข้อมูลว่ารัฐบาลไทยตั้งภาษีนำเข้ารถญี่ปุ่นที่ 80% ของมูลค่า CIF (Cost, Insurance, and Freight) เป็นราคารถยนต์ที่รวมค่าขนส่งกับประกันภัย คนไทยที่ซื้อจะเป็นคนจ่าย เป็นเหตุผลว่าทำไมรถญี่ปุ่นในเมืองไทยจึงแพงกว่ารถที่ขายในประเทศของเขา  ...

ลัทธิล่าอาณานิคมยุคใหม่ ( neocolonialism) ชาติมหาอำนาจจะต่อต้านโลกหลายขั้ว ต่อต้านการแข่งขันเสรี และจะบีบให้ประเทศอื่นๆ ยอมรับข้อตกลงที่เอื้อประโยชน์แก่ตน             บทความนี้ยึดแนวคิดว่าการขึ้นภาษีสินค้านำเข้าหลายสิบประเทศทั่วโลก ไม่ใช่เพื่อแก้ปัญหาขาดดุลการค้าหรือปัญหาเศรษฐกิจของสหรัฐเท่านั้น มีวาระซ่อนเร้นที่สำคัญกว่านั้น             นักวิเคราะห์หลายคนพูดว่ารัฐบาลทรัมป์ใช้กำแพงภาษีเพื่อนำประเทศต่างๆ เข้ามาเจรจาต่อรองในเรื่องอื่นๆ ที่อาจไม่ใช่เรื่องการค้าเศรษฐกิจ เช่น ให้ซื้ออาวุธสหรัฐมากขึ้น ให้ถอยห่างจากจีนกับรัสเซีย ฯลฯ เป็นแนวทางเดียวกับไบเดน ที่รวมการค้าระหว่างประเทศเข้ากับความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ การค้าระหว่างประเทศของสหรัฐจึงไม่ยึดถือกลไกตลาดเสรี แต่สัมพันธ์โดยตรงกับการเมืองระหว่างประเทศ วิธีสมัยไบเดน :             วิธีการของทรัมป์ 2.0 ที่ใช้วิธีเจรจาทวิภาคี ชวนให้คิดถึงวิธีของสมัยรัฐบาลไบเดนที่ใช้แนวทางนี...

มาจากแผนระยะยาวที่ตั้งใจว่าวันหนึ่งจะต้องล้มระบอบอิหร่านให้จงได้ รัฐบาลทรัมป์มาแล้วก็ไปแต่ความตั้งใจล้มอิหร่านจะอยู่ต่อไป             ‘ แผน 100 วันสำหรับทรัมป์ 2.0 ต่ออิหร่าน ’ หรือ “A 100 Day Plan for the Incoming Trump Administration on Iran” นำเสนอโดย United Against Nuclear Iran (UANI) เป็นองค์กรภาคประชาชนที่เห็นว่าระบอบอิหร่านเป็นอันตราย จำต้องล้มระบอบเปลี่ยนอิหร่านเป็นประชาธิปไตย             ‘แผน 100 วันสำหรับทรัมป์ 2.0 ต่ออิหร่าน’ เป็นข้อเสนอแนะที่เปิดเผยต่อสาธารณะว่ารัฐบาลทรัมป์ 2.0 ควรเล่นงานอิหร่านอย่างไรใน 100 วันแรกของการบริหารประเทศ โดยใช้มาตรการทั้งการทูต ข้อมูลข่าวสาร การทหารและเศรษฐกิจ ทั้งที่สหรัฐดำเนินการเองกับที่ร่วมมือกับพันธมิตร มีสาระสำคัญดังนี้           ประการแรก มาตการทางการทูต              ประธานาธิบดีสหรัฐจะต้องพูดนโยบายต่ออิหร่านสม่ำเสมอ แล...

จุดยืนร่วมจีนรัสเซียและอิหร่าน 2025 บ่งบอกว่าจีนกับรัสเซียทนไม่ได้ที่รัฐบาลสหรัฐเล่นงานอิหร่านด้วยโครงการนิวเคลียร์อีกแล้ว             ปัจจัยสถานการณ์ในตะวันออกกลาง โดยเฉพาะฮามาส ฮิซบอลเลาะห์ เพื่อนบ้านอาหรับ รวมทั้งรัสเซีย จีนเกี่ยวข้องกับนโยบายสหรัฐต่ออิหร่านของทรัมป์ 2.0 และการตอบโต้             ส่วนนี้นำเสนอสถานการณ์รอบข้างล่าสุดที่น่าสนใจ ดังนี้ ฮามาส ฮิซบอลเลาะห์ :             ตั้งแต่เริ่มสงครามฮามาส-อิสราเอลเมื่อตุลาคม 2023 ลามไปถึงการปะทะกับฮิซบอลเลาะห์จนนำสู่การหยุดยิงชั่วคราว แม้ฮามาสกับฮิซบอลเลาะห์ยังอยู่ ต้องยอมรับว่าฮามาสอ่อนแรงลงมาก กาซากลายเป็นซากปรักหักพัง ตอนนี้ทั้งฮามาสกับฮิซบอลเลาะห์มีข้อตกลงหยุดยิงกับอิสราเอล แต่ยังมีการปะทะเป็นระยะ ไม่มีท่าทีว่าจะคืนสู่ความสงบจริง จำนวนผู้เสียชีวิตทะลุ 50 , 000 รายแล้ว มีแววว่ารัฐบาลสหรัฐกับอิสราเอลจะบังคับให้ชาวปาเลสไตน์ในกาซาย้ายไปอยู่ที่อื่น ซึ่งจะเป็นประเด็นใ...

การเจรจารอบปี 2025 คือการเริ่มเล่นงานอิหร่านอีกครั้ง อาจต่างกันที่รายละเอียดวิธีการตามบริบทล่าสุด เป้าหมายสุดท้ายคือล้มระบอบอิหร่าน             มีนาคม 2025 ประธานาธิบดีทรัมป์ขอเจรจาเรื่องนิวเคลียร์ พร้อมกับสั่งยกระดับคว่ำบาตรแบบกดดันสุดขีด ( maximum pressure) ดังที่ทำในสมัยแรก ทั้งยังขู่ว่าความตึงเครียดอาจนำสู่สงคราม ด้านอิหร่านตอบว่าไม่สนใจร่วมโต๊ะเจรจาหากถูกข่มขู่คุกคาม ประธานาธิบดีทรัมป์ “อยากทำอะไรก็ทำเลย” อิหร่านไม่จำต้องรับคำสั่งจากสหรัฐ ย้ำโครงการนิวเคลียร์มีเพื่อสันติเท่านั้น ไม่มีส่วนใดที่เกี่ยวข้องกับการทหาร ย้อนหลังข้อตกลง JCPOA:             การเจรจานิวเคลียร์ไม่ใช่เรื่องใหม่ อาจย้อนหลังหลายทศวรรษนับจากอิหร่านพัฒนานิวเคลียร์ การเจรจารอบปี 2025 สามารถตีความว่าคือการเริ่มเล่นงานอิหร่านอีกครั้ง คราวนี้คือภายใต้ทรัมป์ 2.0 การเจรจาจึงไม่มีอะไรใหม่ เป้าหมายคือเล่นงานอิหร่านเท่านั้นเอง อาจต่างกันที่รายละเอียดวิธีการตามบริบทล่าสุด       ...