สถานการณ์โลก

คุณภาพของสส.ท้อนความเป็นประชาธิปไตยได้เป็นอย่างดี พื้นที่สื่อคือสมรภูมิข้อมูลข่าวสาร ความคิดเห็น การเอาชนะทางเมืองต้องเอาชนะทางสื่อด้วย             รายงาน “ Global State of Democracy 2025: Democracy on the Move” ของ “สถาบันระหว่างประเทศเพื่อความช่วยเหลือด้านประชาธิปไตยและการเลือกตั้ง” ( International IDEA) เมื่อกันยายน 2025 ส่วนที่นำเสนอเรื่องสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรกับสื่อ มีสาระสำคัญดังนี้ ดังนี้ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร :             สมาชิกสภา ผู้แทนราษฎรมักถูกมองว่าเป็นตัวแทนของประชาธิปไตย เพราะคือตัวแทนประชาชน มีหน้าที่ในด้านนิติบัญญัติกับฝ่ายบริหาร ดูแลทุกข์สุขประชาชน ผู้ขับเคลื่อนกลไกการเมือง หากผู้แทนราษฎรไม่ทำหน้าที่ของตน ระบอบประชาธิปไตยจะไม่แสดงประโยชน์ของมันทันที             เยอรมนี เดนมาร์ก และนอร์เวย์ คือ 3 ประเทศที่ผู้แทนราษฎรมีคุณภาพสูงสุด หลายประเทศคุณภาพลดลง บ่งชี้ว่าระบบเลือกตั้งมีปัญหา รัฐสภาไร้ประสิทธิภา...

ประชาธิปไตยของหลายประเทศคือระบอบกดขี่ที่สร้างขึ้นให้ประชาชนยอมรับการกดขี่ เพราะคิดว่ามาจากการเลือกตั้งตามกฎหมาย             ความจริงคือทุกวันนี้ประเทศที่ใช้ระบอบประชาธิปไตยจำนวนมากไม่ใช่ประชาธิปไตยเต็มใบ เป็นประชาธิปไตยคุณภาพต่ำ หรือกึ่งเผด็จการ บางคนเรียกว่า "ประชาธิปไตยแบบอำนาจนิยม" ( Authoritarian Democracy) สิ่งที่มากับประชาธิปไตยเป็นแค่เปลือกนอก เช่น มีการเลือกตั้ง มี ส.ส. มีสถาบันการเมือง แต่ทั้งหมดทั้งสิ้นไม่ได้ทำเพื่อประโยชน์ประชาชนอย่างแท้จริง ประโยชน์ส่วนใหญ่อันมาจากการปกครองอยู่กับกลุ่มคนส่วนน้อย อาจเป็นนักการเมือง นายทุนใหญ่ กล่าวได้ว่า ประชาธิปไตยของหลายประเทศคือระบอบกดขี่ที่สร้างขึ้นให้ประชาชนยอมรับการกดขี่ เพราะคิดว่ามาจากการเลือกตั้งตามกฎหมาย             อย่างไรก็ตาม ต้องย้ำว่าแม้ไม่ใช่ประชาธิปไตยแท้ ประชาชนได้ประโยชน์เช่นกัน เช่น มีอิสระเสรีภาพตามกฎหมาย ได้รับความคุ้มครอง ได้ประโยชน์จากนโยบายรัฐไม่มากก็น้อย        ...

บ่อยครั้งที่การคว่ำบาตรไม่สำเร็จตามเป้าหรือได้ผลช้า มีราคาต้องจ่าย โดนโต้กลับ แต่ยังเป็นแนวทางที่นิยมและใช้วิธีนี้ก่อนเครื่องมืออื่นๆ             ส่วนนี้นำเสนอข้อเสียของการคว่ำบาตร ดังนี้           ประการแรก ไม่สำเร็จตามเป้า             งานวิจัยของเมื่อปี 1990 ของ Gary Hufbauer ให้ข้อสรุปว่าการคว่ำบาตรได้ผลตามเป้าหมายเพียง 34% ส่วนใหญ่ได้ผลบ้างแต่ไม่สมบูรณ์             คิวบาในสมัยฟิเดล คาสโตร ( Fidel Castro) เป็นตัวอย่างที่รัฐบาลสหรัฐคิดว่าการคว่ำบาตรจะเป็นเหตุให้รัฐบาลสังคมนิยมนี้ต้องล่มสลาย พยายามกดดันด้วยการไม่ซื้อสินค้า คว่ำบาตรยาวนานกว่า 4 ทศวรรษแต่ไม่สำเร็จ กุมภาพันธ์ 2008 ประธานาธิบดีคาสโตร ก้าวลงจากตำแหน่งด้วยดีหลังครองอำนาจยาวนาน             ในสงครามยูเครน 2022 รัฐบาลสหรัฐกับพวกคว่ำบาตรพลังงานรัสเซีย หวังใ...

ประเทศทั้งหลายจะระมัดระวังไม่ถูกคว่ำบาตร บางครั้งเพียงแค่คำขู่เท่านั้นก็อาจทำให้อีกฝ่ายยอมทำตามเงื่อนไข             การคว่ำบาตรคือพลังอำนาจแข็ง ( Hard Power) หรือ coercive power คือความสามารถของประเทศหนึ่งที่ใช้อำนาจทางทหารและเศรษฐกิจเป็นเครื่องมือ บังคับประเทศอื่นจนบรรลุเป้าหมาย เป็นที่นิยมใช้กันมาก เพราะมีข้อดีดังนี้           ประการแรก ส่งสัญญาณไม่พอใจ             ในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศมีการสื่อสารอยู่เสมอทั้งทางตรงทางลับ การคว่ำบาตรมักใช้เพื่อยกระดับคำเตือน แสดงให้เห็นชัดว่าไม่พอใจ เป็นบทลงโทษ             ยกตัวอย่าง ช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 สหรัฐคว่ำบาตรญี่ปุ่น เพื่อตอบโต้ที่ญี่ปุ่นขยายอิทธิพลและรุกรานประเทศในเอเชีย โดยเฉพาะรุกรานจีนกับอินโดจีน ตั้งใจกดดันให้ญี่ปุ่นยุติการกระทำดังกล่าว และเพื่อลดทอนแสนยานุภาพทางทหาร ด้วยการยกเลิกสนธิสัญญาการค้า จำกัดส่งออกยุทธปัจจัย (พ...

ชาติอธิปไตยทั้งหลายมีสิทธิคว่ำบาตรฝ่ายเดียว โดยไม่ต้องขออนุญาตสหประชาชาติหรือผู้ใด เป็นแนวทางที่นุ่มนวลกว่าใช้กำลังทหาร             ในความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ การคว่ำบาตร ( sanction) หรือการบีบบังคับโดยไม่ใช่กำลังทางทหาร โดยทั่วไปจะกระทำระหว่างรัฐต่อรัฐหรือองค์กรระหว่างประเทศกระทำต่อรัฐ และอาจกระทำต่อองค์กรระหว่างประเทศ บริษัทเอกชน หรือรายบุคคล เช่น ผู้นำประเทศ นักวิทยาศาสตร์ บุคคลเป้าหมาย             มาตรการที่ใช้มักระงับความสัมพันธ์ต่ออีกฝ่าย หรือไม่ปฏิบัติดังเช่นควรกระทำ เช่น ไม่ค้าขายหรือจำกัดรายการ ปริมาณ ไม่ติดต่อทางการทูตหรือจำกัดระดับความสัมพันธ์การทูต กีดกันขัดขวางอำนาจอิทธิพลของศัตรูด้วยทุกวิถีทาง เป็นการค่อยๆ บ่อนทำลายศัตรู             เป้าหมายของการคว่ำบาตรเป็นได้หลายอย่าง ตั้งแต่เป็นการส่งสัญญาณเตือน ขอให้อีกฝ่ายหยุดพฤติกรรมบางอย่าง ฉวยผลประโยชน์การเมืองเศรษฐกิจ จนถึงขั้นล้มระบอบ มาตรการคว่ำบาตรจึงมีขนา...