Jeddah Declaration 32 รวมอาหรับให้มั่นคงเป็นหนึ่งเดียว

แทนความขัดแย้งควรสร้างบรรยากาศการพัฒนา สันนิบาตรอาหรับยินดีร่วมมือกับทุกมหาอำนาจ ทุกศาสนาเชื้อชาติ นี่คือจุดยืนของชาติอาหรับที่คิดและทำเพื่อตัวเอง เป็นสิทธิที่พลเมืองอาหรับควรได้รับ

            19 พฤษภาคม สันนิบาตรอาหรับออก Jeddah Declaration ครั้งที่ 32 ปี 2023 ย้ำความสำคัญการแสดงออกร่วมกัน บนรากฐาน ค่านิยม ผลประโยชน์และมีอนาคตร่วมกัน เพื่อความสมานฉันท์ ร่วมมือกันรักษาความมั่นคง เสถียรภาพ ปกป้องอธิปไตย รักษาความสำเร็จ เป็นประโยชน์ต่อมนุษย์กับสรรพสิ่ง รับมือความท้าทายยุคใหม่ และเพื่ออนาคตของคนรุ่นหลัง มีสาระสำคัญดังนี้

            ความเป็นไปของปาเลสไตน์เป็นปัจจัยสำคัญต่อเสถียรภาพภูมิภาค ขอประณามอย่างแรงต่อการกระทำรุนแรงต่อชาวปาเลสไตน์ ย้ำความสำคัญที่ต้องเร่งแก้ปัญหานี้อย่างครอบคลุม มองหาหนทางสู่สันติภาพตามแนวทางทวิรัฐ (two-state solution) อย่างที่นานาชาติเอ่ยถึง ตามข้อเสนอรัฐอาหรับ สอดคล้องกับหลักกฎหมายระหว่างประเทศ สร้างรัฐปาเลสไตน์อิสระโดยยึดเขตแดนเมื่อปี 1967 มีเยรูซาเล็มตะวันออกเป็นเมืองหลวง ยุติการยึดครองดินแดนการรุกรานของอิสราเอล ผู้บ่อนทำลายความพยายามสู่สันติภาพ ขอร่วมปกป้องเยรูซาเล็ม สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ รักษาสิ่งเหล่านี้ให้อยู่ดังเดิม

            สันนิบาตรอาหรับติดตามวิกฤตสถานการณ์ซูดาน เห็นควรต้องตั้งอยู่ในความสงบ ปรึกษาหารือ ช่วยเหลือชาวซูดาน รักษาสถาบันต่างๆ กีดกันแรงกดดันจากภายนอก ทั้งนี้ชาวซูดานต้องร่วมกันยุติวิกฤตนี้ นำความมั่นคงกลับสู่ประเทศ

            ยินดีที่รัฐบาลซีเรียกลับเข้าร่วมประชุมในระดับต่างๆ หวังว่าจะช่วยสนับสนุนเสถียรภาพของประเทศนี้ รักษาเขตแดน กลับมามีบทบาทในโลกอาหรับอีกครั้ง รัฐอาหรับจะช่วยซีเรียเอาชนะวิกฤตอย่างสอดคล้องกับผลประโยชน์อาหรับ รวมชาวอาหรับให้เป็นหนึ่งเดียว
            สันนิบาตรอาหรับขอสนับสนุนประกันความมั่นคงและเสถียรภาพของเยเมน สนับสนุนสหประชาชาติที่จะหาทางออกทางการเมืองแก่วิกฤตตามข้อเสนอของกลุ่มประเทศอ่าว

            ขอแสดงความเป็นหนึ่งเดียวกับเลบานอน ขอให้ชาวเลบานอนทุกกลุ่มพูดคุยหารือเลือกประธานาธิบดีที่ประชาชนเห็นด้วย ปฏิรูปสถาบันต่างๆ เพื่อแก้วิกฤต
          ขอให้ต่างชาติหยุดแทรกแซงกิจการภายของรัฐอาหรับ ห้ามสนับสนุนกองกำลังติดอาวุธที่ไม่ใช่ของรัฐเหล่านั้น จะไม่มีฝ่ายใดชนะจากการปะทะด้วยอาวุธ มีแต่สร้างความทุกข์ยากแก่ประชาชน ทำลายสิ่งต่างๆ ที่สร้างมา ประชาชนไม่สามารถดำเนินตามความต้องการของตน
            การพัฒนาที่ยั่งยืน ความมั่นคงมีเสถียรภาพ การอยู่อย่างสงบสุขเป็นสิทธิที่พลเมืองอาหรับควรได้รับ การนี้จะเป็นจริงก็ต่อเมื่อทุกฝ่ายประสานร่วมมือ ต่อต้านอาชญกรรม การคอร์รัปชันทุกระดับ ใช้แรงกายแรงใจกับศักยภาพที่มีอยู่สร้างอนาคตสร้างสรรค์เพื่อการอยู่ดีมีสุขของพลเมือง
            ให้ความสำคัญกับวิสัยทัศน์ แผนต่างๆ ที่มุ่งลงทุนและสร้างโอกาส สู้ความท้าทายต่างๆ ให้สามารถพัฒนาท้องถิ่น เพิ่มขีดความสามารถ การนี้จำต้องให้ความสำคัญกับเทคโนโลยีพัฒนาหมวดอุตสาหกรรมกับการเกษตรซึ่งทุกประเทศต้องประสานร่วมมือกัน

            ยึดมั่นค่านิยมกับวัฒนธรรมของเราบนการพูดคุยหารือ อดกลั้น เปิดกว้าง ไม่แทรกแซงกิจการภายในของประเทศอื่นไม่ว่าจะด้วยบริบทใด ทั้งยังเคารพค่านิยม วัฒนธรรมของผู้อื่น เคารพอธิปไตย อิสรภาพ บูรณภาพแห่งดินแดนของรัฐต่างๆ ยอมรับความหลากหลายทางวัฒนธรรม เข้าใจความสำคัญของการอยู่ร่วมกัน เข้าอกเข้าใจกัน

           สันนิบาตรอาหรับพยายามรักษาวัฒนธรรมดั้งเดิม อัตลักษณ์และเอกลักษณ์ให้อยู่ท่ามกลางลูกหลานเรา สร้างความภาคภูมิใจค่านิยม ประเพณี และขนบธรรมเนียมของพวกเรา สะท้อนอารยธรรม ความยิ่งใหญ่ของบรรพชนเมื่อสื่อสารกับต่างวัฒนธรรม
            ขอชื่นชมทุกสิ่งที่ซาอุดิอาระเบียดำเนินการจนได้เสถียรภาพ เศรษฐกิจภูมิภาคเติบโต วัฒนธรรม สิ่งแวดล้อม สังคมพัฒนาอย่างยั่งยืน มีผลต่อโลกอาหรับ ได้แก่

            1) การสอนภาษาอารบิคแก่เด็กต่างชาติที่เกิดจากพ่อแม่อพยพย้ายถิ่นมาอยู่ที่นี่

            2) ความริเริ่มวัฒนธรรมกับอนาคตสีเขียว (Culture and Green Future Initiative) ประสานวัฒนธรรมกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน นโยบายวัฒนธรรมที่สัมพันธ์กับความยั่งยืน วัฒนธรรมที่ส่งเสริมการเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจสร้างสรรค์ (creative economy) ในหมู่ชาติอาหรับ

            3) ความริเริ่มรักษาห่วงโซ่อุปทานอาหารจำเป็นต่างๆ ในหมู่ชาติอาหรับ รักษาความมั่นคงทางอาหารซึ่งเป็นเรื่องเร่งด่วนจำต้องหารือ
            4) ความริเริ่มวิจัยสร้างอุตสาหกรรมกลั่นน้ำทะเลที่ใช้ความรู้วิทยาศาสตร์ ประยุกต์นวัตกรรมการกลั่นน้ำทะเล สารละลายต่างๆ ที่มีความจำเป็นต่อประเทศต่างๆ กระจายความรู้ประสบการณ์ในเชิงเศรษฐกิจ เพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ให้มั่นใจว่ากลุ่มประเทศอาหรับใช้น้ำที่มีคุณภาพ

            5) ความริเริ่มการศึกษาวิจัยการพัฒนาเศรษฐกิจยั่งยืน ให้ความสำคัญกับความริเริ่มของภูมิภาคเพื่อขยายประโยชน์การวิจัยร่วม

วิเคราะห์ :

          ประการแรก ดึงซีเรียกลับมาและเป็นมิตรอิหร่าน

            ย้อนอดีต 12 ปีก่อน อังกฤษ อียิปต์ ฝรั่งเศส เยอรมนี อิตาลี จอร์แดน กาตาร์ ซาอุดิอาระเบีย ตุรเคีย สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ และสหรัฐสนับสนุนแนวร่วมต่อต้านรัฐบาลซีเรีย มีจุดยืนว่าประธานาธิบดีอัสซาดกับบริวารจะต้องไม่มีส่วนในรัฐบาลเฉพาะกาล มีการวิเคราะห์ว่าความต้องการของสหรัฐ ชาติตะวันตก และอาหรับคือล้มระบอบอัสซาด เป็นประวัติศาสตร์ที่ควรจดจำ

            หลังถูกระงับความเป็นสมาชิก 12 ปี ด้วยเหตุผลทางการซีเรียปราบปรามผู้ชุมนุมอย่างรุนแรง 7 พฤกษภาคม 2023 สันนิบาตอาหรับมีมติรับซีเรียเป็นสมาชิกอีกครั้ง เป็นการเริ่มต้นใหม่แต่ยังมีเรื่องต้องสะสาง Hussein Arnous นายกฯ ซีเรียกล่าวว่าถูกศัตรูใส่ความบิดเบือนประเทศตนถึง 12 ปี การปิดล้อมสิ้นสุดแล้ว

            สงครามกลางเมือง สงครามต่อต้านก่อการร้ายคร่าชีวิตกว่า 500,000 คน บ้านเมืองพังพินาศ

            ทางการซาอุฯ ชี้การกลับมาเป็นผลประโยชน์ร่วมทั้งภูมิภาค สร้างความสงบเรียบร้อยแก่ภูมิภาค สันนิบาตรอาหรับเผยว่าการรับซีเรียกลับมาร่วมกลุ่มอีกครั้งมาจากการตัดสินใจโดยอิสระของกลุ่ม ยึดผลประโยชน์อาหรับ

            กรณีอิหร่าน แม้ซาอุฯ คืนดีอิหร่านเป็นแค่เบื้องต้น ติดต่อทางการทูตอีกครั้ง หลังจากรัฐบาลอิหร่านพยายามอยู่หลายปี เป็นสัญญาณว่าตะวันออกกลางน่าจะสงบลงเยอะ ประเทศมุ่งพัฒนา ประชาชนอยู่ดีมีสุขกว่าอียูตอนนี้

            การดึงซีเรียกลับมา เป็นมิตรอิหร่านในเวลาไล่เลี่ยชี้ว่าหลักนิยม นโยบายซาอุฯ กับขั้วอาหรับเปลี่ยนแปลง

          ประการที่ 2 รวมอาหรับให้เป็นหนึ่งเดียว หาทางออกด้วยตัวเอง

            การประชุม Jeddah summit ครั้งที่ 32 ปีนี้รัฐบาลซาอุฯ ต้องการรวบรวมอาหรับให้เป็นหนึ่งเดียวมากยิ่งขึ้น หาทางออกให้กับปัญหาภูมิภาคด้วยตัวเอง การปรับความสัมพันธ์กับอิหร่าน พาซีเรียกลับมาเป็นสมาชิกสันนิบาตรอาหรับ เป็นหลักฐานชัดเจน สิ่งที่รัฐบาลซาอุฯ ทำขัดแย้งนโยบายอเมริกา มีผลกระทบเป็นลูกโซ่ รวมความแล้วลดความขัดแย้ง ลดความสุ่มเสี่ยงเกิดสงครามในภูมิภาค

            การยอมรับความหลากหลายทางวัฒนธรรม เข้าอกเข้าใจกัน เห็นความสำคัญของการอยู่ร่วมกัน เป็นแนวทางที่สามารถรวบประเทศต่างๆ เข้าด้วยกัน อย่างน้อยสามารถอยู่ร่วมกันแม้ต่างนิกายศาสนา ต่างเชื้อชาติเผ่าพันธุ์

          ประการที่ 3 ต้องการสันติภาพ การพัฒนา

            รวมความแล้ว Jeddah Declaration ครั้งที่ 32 คือการประกาศว่าชาติอาหรับหวังอยู่ร่วมกับเพื่อนบ้านอย่างสันติ ไม่คิดทำสงครามอีกแล้ว ประกาศชัดว่าขอให้ต่างชาติหยุดแทรกแซงกิจการภายของอาหรับ โดยเฉพาะการที่ต่างชาติสนับสนุนกองกำลังติดอาวุธ ทำให้การปะทะบานปลาย สร้างความเสียหายมหาศาล ให้ข้อคิดว่าไม่มีฝ่ายใดชนะด้วยอาวุธ มีแต่สร้างความทุกข์ยากแก่ประชาชน ผู้รับประโยชน์ไม่ใช่ทั้งฝ่ายค้านหรือฝ่ายรัฐบาล อาจเป็นรัฐบาลต่างชาติที่ยุยงส่งเสริม

            แทนความขัดแย้งควรสร้างบรรยากาศการพัฒนา สันนิบาตรอาหรับยินดีร่วมมือกับทุกมหาอำนาจ ทุกศาสนาเชื้อชาติ นี่คือจุดยืนของชาติอาหรับที่คิดและทำเพื่อตัวเอง เป็นสิทธิที่พลเมืองอาหรับควรได้รับ

28 พฤกษภาคม 2023
ชาญชัย คุ้มปัญญา
(ตีพิมพ์ใน คอลัมน์ “สถานการณ์โลก” ไทยโพสต์ ปีที่ 27 ฉบับที่ 9691 วันอาทิตย์ที่ 28 พฤกษภาคม พ.ศ. 2566)

------------------------

บทความที่เกี่ยวข้อง : 

หากมองว่ายิวไม่ใช่ศาสนาหรือชาติพันธุ์ที่อยู่ร่วมโลกไม่ได้ ซาอุฯ ในยุคนี้กำลังประกาศว่าสามารถอยู่ร่วมกับทุกศาสนาทุกเชื้อชาติ เป็นไปตามคำสอนอิสลาม
รัฐบาลซาอุฯ กับสหรัฐมีเป้าหมายของตนเอง ขัดแย้งกันในอุดมการณ์หรือหลักยึด ยิ่งสหรัฐต้องการขยายอำนาจอิทธิพลครอบงำ ฝ่ายซาอุฯ ย่อมต้องตอบโต้ตามหลักคำสอนอิสลาม
เป็นธรรมดาที่จะมีผู้แข็งแรงกับอ่อนแอกว่า รัฐบาลสหรัฐอาศัยอิสราเอลกับซาอุฯ ที่แข็งแรงและเป็นพันธมิตรของตนช่วยควบคุมกำกับภูมิภาคตะวันออกกลาง

 บรรณานุกรม :

1. Arab League re-admits Syria after 11-year absence. (2023, May 7). Arab News. Retrieved from https://www.arabnews.com/node/2299161/middle-east

2. Political / "Jeddah Declaration": Leaders of Arab countries stress the importance of strengthening joint Arab action based on foundations, values, common interests and one destiny. (2023, May 19). Saudi Press Agency. Retrieved from https://www.spa.gov.sa/68a3f8bca6a

3. Saudi Arabia says work at diplomatic mission in Syria to resume. (2023, May 10). Arab News. Retrieved from https://www.arabnews.com/node/2300591/saudi-arabia

3. Saudi foreign minister meets Syria’s Assad in Damascus. (2023, April 18). Al Jazeera. Retrieved from https://www.aljazeera.com/news/2023/4/18/saudi-foreign-minister-meets-syrias-assad-in-damascus

4. Syria’s reinstatement sets the tone for Arab Summit in Jeddah on Friday. (2023, May 18). Gulf News. Retrieved from https://gulfnews.com/world/gulf/saudi/syrias-reinstatement-sets-the-tone-for-arab-summit-in-jeddah-on-friday-1.95839968

5. Xinhua Commentary: U.S. politicians' "frustration" over Saudi-Iran deal exposes hegemonic mindset. (2023, April 10). Xinhua. Retrieved from https://english.news.cn/20230410/bf3d40257fff417d846fcdcc4c648b71/c.html

-----------------------