คำโปรย: นักวิชาการฝ่ายตะวันตกหลายคนคาดไต้หวันกับจีนจะทำสงครามภายในไม่กี่ปีข้างหน้า เมื่อคำนวณเวลาแล้วคือในช่วงรัฐบาลไต้หวันชุดใหม่นี้เอง
.png)
หลังแข่งขันหาเสียงหลายเดือน ในที่สุดไล่
ชิงเต๋อ ผู้สมัครจากพรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า (Democratic Progressive Party: DPP) ชนะเลือกตั้ง
ได้เป็นประธานาธิบดีคนใหม่ ชี้ว่าคนไต้หวันเลือกประชาธิปไตยมากกว่าอำนาจนิยม
เป็นชัยชนะครั้งที่ 3 ติดต่อกันของพรรค DPP (ตั้งแต่ปี 2016) สะท้อนว่าคนไต้หวันส่วนใหญ่เห็นด้วยกับแนวทางนี้
ไล่ ชิงเต๋อคือรองประธานาธิบดีของรัฐบาลปัจจุบัน
ดำเนินนโยบายใกล้ชิดสหรัฐ ขัดแย้งจีนต่อเนื่อง
นักวิชาการฝ่ายตะวันตกหลายคนคาดไต้หวันกับจีนจะทำสงครามภายในไม่กี่ปีข้างหน้า
เมื่อคำนวณเวลาแล้วคือในช่วงรัฐบาลไต้หวันชุดใหม่นี้เอง
นโยบายไต้หวันเป็นอิสระ:
แต่ไหนแต่ไรหนึ่งในนโยบายหลักของพรรคประชาธิปไตยก้าวหน้าคือยึดว่าคนไต้หวันไม่ใช่คนจีน
ไต้หวันกับจีนต้องเท่าเทียมกัน จีนต้องยอมรับเอกราชของไต้หวัน
ไม่คิดรวมไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีน
เป็นนโยบายที่ขัดกับนโยบายจีนเดียวที่นานาชาติยึดถือเรื่อยมา
ในช่วงหาเสียงพรรคประชาธิปไตยก้าวหน้าย้ำสงครามไต้หวัน-จีนมีโอกาสเกิดขึ้นแน่นอน
ยิ่งกดดันคว่ำบาตรไต้หวันมากเพียงไร ยิ่งทำให้สถานการณ์เลวร้าย
ทางออกคือนานาชาติต้องยอมรับจุดยืนไต้หวันอยู่ร่วมกับจีนอย่างสันติ
ทันทีที่รู้ว่าชนะเลือกตั้งไล่
ชิงเต๋อย้ำว่าต้องการรักษาสภาพเดิมคืออยู่ในความสงบเรียบร้อย
หารือกับจีนด้วยฐานะเท่าเทียมกัน จุดยืนสั้นๆ นี้แฝงด้วยความหมายหลายอย่าง
นำเสนอก่อนว่าต้องการสันติภาพแต่บนฐานะที่เท่ากัน เท่ากับว่าจีนต้องยอมรับไต้หวันในฐานะประเทศอธิปไตย
ซึ่งเป็นไปไม่ได้ที่รัฐบาลจีนจะยอมเช่นนั้น
เกิดคำถามตามมาว่ารัฐบาลไต้หวันจะทำอย่างไรถ้าจีนไม่ยอมรับไต้หวันในฐานะประเทศ
คิดต่ออีกว่าไล่ ชิงเต๋อรู้ดีจีนจะไม่ยอมรับไต้หวันในฐานะประเทศ
เหตุใดไล่ ชิงเต๋อยังกำหนดจุดยืนเช่นนั้น มีวาระซ่อนเร้นหรือไม่
พร้อมกันนี้ประกาศว่าผลการเลือกตั้งคือชัยชนะของประชาธิปไตย
ย้ำรัฐบาลมีหน้าที่ปกป้องประชาธิปไตย จะดำเนินนโยบายตามแนวทางนี้ที่ประชาชนต้องการ
จุดยืนของพรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า
คือจีนต้องยอมรับเอกราชไต้หวัน ด้านรัฐบาลจีนย้ำว่าหากไต้หวันประกาศเอกราชจีนจะทำสงครามด้วยทันที
ส่วนรัฐบาลสหรัฐยืนยันมาตลอดว่าไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของจีนตามนโยบายจีนเดียวที่นานาชาติยึดถือเรื่อยมา
ข้อมูลคาดทำสงคราม:
มีงานศึกษาชี้ไต้หวันกับจีนจะทำสงครามกันในศตวรรษที่
21 หลายชิ้น
ชิ้นหนึ่งที่มีอิทธิพลมากคือ ปี 2021 พลเรือเอกฟิล เดวิดสัน
(Phil Davidson) ผู้บัญชาการ IndoPacific Command รายงานผลการศึกษาต่อวุฒิสภากังวลว่าจีนจะโจมตีไต้หวันภายในปี 2027 จีนไม่ได้มุ่งเป้าไต้หวันเท่านั้น
เพราะคือสงครามกับสหรัฐ หากจีนชนะจะเป็นผู้ครองภูมิภาคในชั่วข้ามคืน
พันธมิตรเห็นว่าพึ่งสหรัฐไม่ได้อีกแล้ว Pax Americana
ล่มสลาย
งานศึกษาชี้ว่ากองทัพสหรัฐที่ประจำการในญี่ปุ่น
เกาหลีใต้และเกาะกวมสู้ไม่ได้
นักวิเคราะห์อเมริกันหลายคนสรุปว่าด้วยพลังทางทหารจีนที่เหนือกว่า จีนจะรุกรานไต้หวันแน่นอน
เปิดประเด็นสำคัญว่า จีนไม่รอให้ไต้หวันล้ำเส้นอีกแล้ว (ประกาศเอกราช)
บางคนคิดว่าประธานาธิบดีสี จิ้นผิงจะยึดไต้หวันเพื่อสร้างชื่อเสียง
ด้วยแนวคิดนี้ฝ่ายสหรัฐจึงคิดว่าจีนบุกไต้หวันแน่นอนและหมายถึงสงครามยึดครองเอเชีย-แปซิฟิก
ปีต่อมาสิงหาคม 2002 แนนซี เพโลซี (Nancy
Pelosi) ประธานสภาผู้แทนราษฎรและคณะเยือนไต้หวัน
เข้าพบประธานาธิบดีไช่ อิงเหวิน (Tsai Ing-wen) เพโลซีกล่าวรัฐบาลสหรัฐยึดถือนโยบายจีนเดียว
และยึดมั่นข้อตกลงที่ทำกับไต้หวัน อันหมายถึงสนธิสัญญาความมั่นคง (Taiwan
Relations Act) สหรัฐจะปกป้องไต้หวัน
เป็นจุดยืนดั้งเดิมของรัฐบาลสหรัฐ ชื่นชมความเป็นประชาธิปไตยของไต้หวัน
ผู้รักเสรีภาพ
เทคนิคที่รัฐบาลสหรัฐใช้คือประกาศว่ายึดถือนโยบายจีนเดียว
ไม่สนับสนุนไต้หวันประกาศเป็นรัฐอธิปไตย พร้อมกับสนับสนุนให้ไต้หวันมีกองทัพเข้มแข็งป้องกันตนเองได้
มีสัมพันธ์ทางการทูตอย่างไม่เป็นทางการ พร้อมกับการที่บุคคลระดับสูงเยือนไต้หวันต่อเนื่องกล่าวย้ำส่งเสริมประชาธิปไตย
พูดเป็นนัยว่าคนไต้หวันมีอิสระตัดสินใจเลือกระบอบการปกครองของตนเอง
จะเห็นว่ารัฐบาลสหรัฐปากกับใจไม่ตรงกัน
ในเมื่อสหรัฐยอมรับว่ามีจีนเดียวก็ต้องให้รัฐบาลจีนเป็นผู้ตัดสินว่าไต้หวันจะปกครองอย่างไร
แบบ 1 ประเทศ 2 ระบบหรือไม่ (one country, two systems) แต่นักการเมืองอเมริกันมักทำเป็นไม่เข้าใจเรื่องทำนองนี้
ไม่ยอมรับว่าตนกำลังแทรกแซงกิจการภายในของจีน
การเยือนของเพโลซีกับคณะครั้งนี้เป็นคณะบุคคลระดับสูงสุดในรอบ
25 ปี รัฐบาลจีนเห็นว่าเป็นเรื่องร้ายแรง ตอบโต้ด้วยการซ้อมรบใหญ่รอบไต้หวัน
บางส่วนใช้กระสุนจริง ทดสอบยิงขีปนาวุธหลายชนิด รวมทั้งขีปนาวุธไฮเปอร์โซนิค DF-17
ขีปนาวุธบางลูกบินข้ามเกาะไต้หวันสร้างความตื่นตะลึงแก่คนจำนวนมาก
เป็นการซ้อมรบที่มุ่งกระทำต่อไต้หวันครั้งใหญ่สุด
นับจากนั้นเป็นต้นมาเครื่องบินรบเรือรบจีนลอยลำหรือบินวนเวียนรอบเกาะไต้หวัน
สื่อไต้หวันต้องคอยรายงานว่าวันนี้เครื่องรบจีน 10 ลำหรือ 20 ลำบินเฉียดไต้หวัน
อาจตีความว่าจีนฉวยโอกาสนี้ประกาศศักดาซ้อมรบรอบเกาะไต้หวัน
ได้โอกาสส่งเครื่องบินเรือรบคอยวนเวียนรอบเกาะเป็นประจำ หรือตีความว่ารัฐบาลสหรัฐบรรลุแผนยั่วยุอีกครั้ง
สามารถขยายความตึงเครียดเพิ่มขึ้นอีก กระทั่งจีนซ้อมรบใหญ่
คว่ำบาตรสินค้าไต้หวันหลายรายการทั้งๆ
ที่รัฐบาลจีนรู้ดีกว่าการทำเช่นนี้เท่ากับเล่นตามเกมของสหรัฐแต่จำต้องดำเนินตามขั้นตอน
ไม่ว่าจะเป็นอย่างไรการเยือนของเพโลซีได้ยกความขัดแย้งจีน-ไต้หวันขึ้นอีกระดับ
หากยึดคำพูดของพลเรือเดวิดสันจีนจะโจมตีไต้หวันในสมัยรัฐบาลไล่ ชิงเต๋อนี้
วิเคราะห์กระแสข่าวจีนบุกไต้หวัน:
นับจากค่ายตะวันตกเผยแนวคิดจีนจะทำสงครามกับไต้หวัน
สื่อตะวันตกก็โหมข่าวดังกล่าวต่อเนื่อง ชวนให้คิดว่าอีกไม่กี่ปีข้างหน้ากองทัพจีนเข้ายึดไต้หวัน
ตรงกับข้อมูลที่ค่ายตะวันตกนำเสนอ กระแสความคิดนี้ร้อนแรงขึ้นมากเมื่อไบเดนเป็นประธานาธิบดี
ทางด้านจีน สิงหาคม 2022 ออกสมุดปกขาวประกาศจะรวมไต้หวันด้วยสันติวิธีไม่ใช้กำลัง
ยืนยันหลักจีนเดียว และเห็นว่าหนึ่งประเทศสองระบบ (one country, two systems) น่าจะเหมาะสมที่สุด
จีนจะใช้กำลังก็ต่อเมื่อไต้หวันประกาศเอกราช (แบ่งแยกดินแดน)
หรือมีกองกำลังต่างชาติเข้าแทรก (ละเมิดอธิปไตย) จีนจะบุกไต้หวันหรือไม่ขึ้นกับรัฐบาลไต้หวันต่างหาก
พร้อมกันนี้ทางการจีนชี้ว่ารัฐบาลสหรัฐหวังไต้หวันทำสงครามตัวแทน
(proxy war) กับจีนแบบยูเครน สังเกตว่าในระยะนี้รัฐบาลสหรัฐขายอาวุธให้ไต้หวันมากมายและให้ความเหลือทางทหารมากอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน
อาจตีความว่าใช้พรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า (DPP)
เป็นเครื่องมือทางการเมืองนำไต้หวันสู่สงคราม
เป็นความชอบธรรมที่รัฐบาลไต้หวันทำหน้าที่ปกป้องประชาธิปไตย
เช่นเดียวกับที่รัฐบาลจีนมีหน้าที่ต้องปกป้องอธิปไตย ให้ใครแบ่งแยกดินแดนไม่ได้
เกาะไต้หวันเป็นส่วนหนึ่งของประเทศจีน ต่างจึงมีหน้าที่ดำเนินตามแนวทางของตน
สุดท้ายอาจต้องวัดกันด้วยกำลัง ดูว่ากองทัพใครเข้มแข็งกว่ากัน
ใครยึดมั่นอุดมการณ์จริง ปากกับใจตรงกัน
ท้ายที่สุดถ้ายึดแนวคิดสหรัฐ
จีนจะบุกไต้หวันไม่ใช่เพื่อได้ไต้หวันแต่เพื่อครองเอเชีย-แปซิฟิก
ด้านรัฐบาลจีนยืนยันว่าจะใช้กำลังก็ต่อเมื่อไต้หวันประกาศเอกราช (แบ่งแยกดินแดน)
หรือมีกองกำลังต่างชาติเข้าแทรก (ละเมิดอธิปไตย) ต้องตามว่าสุดท้ายแบบใดถูกต้องระหว่างฝ่ายที่เรียกเป็นพวกประชาธิปไตยกับจีนที่ย้ำว่าต้องการก้าวขึ้นมาโดยสันติ
บรรณานุกรม :
1. Full Text: The Taiwan Question and
China's Reunification in the New Era. (2022, August 10). Xinhua. Retrieved
from https://english.news.cn/20220810/df9d3b8702154b34bbf1d451b99bf64a/c.html
2. Lai leads DPP to historic third term. (2024,
January 14). Taipei Times. Retrieved from
https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2024/01/14/2003812068
3.
PLA claims US stirring Ukraine-like ‘proxy war’ for Taiwan. (2023, September
13). Asia Times. Retrieved from
https://asiatimes.com/2023/09/pla-claims-us-stirring-ukraine-like-proxy-war-for-taiwan/
4. Presidential
Election: Lai’s victory sparks jubilation. (2024, January 14). Taipei Times.
Retrieved from
https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2024/01/14/2003812089
5. Taiwan ruling party talks China policy as
opposition campaign unravels. (2023, November 23). Channel News Asia. Retrieved
from https://www.channelnewsasia.com/asia/war-china-taiwan-ruling-party-vice-presidential-candidate-hsiao-bi-khim-3941076
6. U.S. Department of State. (2022, May 26). The
Administration’s Approach to the People’s Republic of China. Retrieved from
https://www.state.gov/the-administrations-approach-to-the-peoples-republic-of-china/
-----------------