ถ้าสงครามยูเครนยุติ เยอรมนีจะซื้อพลังงานจากรัสเซียอีกหรือไม่

ความตั้งใจของรัฐบาลสหรัฐฯ กับพวกคือให้สงครามยูเครนเป็นเหตุผลความชอบธรรมที่จะคว่ำบาตรรัสเซีย ประกาศตั้งแต่แรกว่ากองทัพนาโตจะไม่ปะทะกับกองทัพรัสเซียโดยตรง

            Michael Kretschmer นายกฯ รัฐ Saxony ของเยอรมนีกล่าวว่าเยอรมนีต้องสามารถนำเข้าก๊าซรัสเซียอีกครั้งเมื่อสงครามยูเครนยุติ และขอให้เปิดใช้ท่อส่งก๊าซ Nord Stream 2

วิเคราะห์ :

          1) Michael Kretschmer พูดประเด็นอันเป็นหัวใจของสงครามยูเครน

            ย้อนหลังสมัยรัฐบาลทรัมป์ ณ ตอนนั้นทรัมป์ย้ำไม่ให้เยอรมนีใช้ Nord Stream 2 อ้างว่ายิ่งทำให้รัสเซียมีอิทธิพลต่อระบบพลังงานเยอรมนีและยุโรป ซึ่งขณะนั้นรัฐบาลแมร์เคิลตอบว่าเยอรมนีซื้อใช้พลังงานจากหลายประเทศเป็นไปตามหลักความมั่นคงด้านพลังงาน และการที่รัสเซียหวังขายพลังงานแก่เยอรมนีจะเป็นเหตุที่รัสเซียไม่สร้างสถานการณ์รุนแรง

            2) สงครามยูเครนจุดเริ่มของปัญหา

            เมื่อรัฐบาลเซเลนสกียืนยันขอเป็นสมาชิกนาโต ละเมิดเส้นต้องห้ามรัสเซีย (red line) กองทัพรัสเซียจึงบุกเข้ายูเครนเมื่อ 24 กุมภา เรื่องแรกๆ ที่รัฐบาลโอลาฟ โชลซ์ (Olaf Scholz) นายกฯ เยอรมันคนใหม่ทำคือระงับกระบวนการเริ่มใช้ท่อส่งก๊าซ Nord Stream 2 (ตอนนั้นสร้างเสร็จแล้วแต่ยังไม่เปิดใช้)

          3) ฉากสงครามไฮบริดยูเครน

            สงครามยูเครนไม่ใช่การรบทางทหารระหว่างยูเครน-รัสเซียเท่านั้น ต้องมองภาพหลายมิติและภาพกว้างให้ครบ

            เริ่มด้วยการมองว่าเกิดสงครามทางทหารจำกัดขอบเขตภายในแผ่นดินยูเครน เป็นการปะทะทางทหารระหว่างกองทัพยูเครนกับรัสเซีย (แน่ละอาจมีทหารรับจ้างเข้ามาเกี่ยวข้อง)

            ทันทีกองทัพรัสเซียบุกเข้ายูเครน รัฐบาลสหรัฐฯ กับพวกเปิดฉากทำลายระบบเศรษฐกิจรัสเซียทันที มาตรการหลักคือยึดทรัพย์สินรัสเซียจำนวนมากศาลที่อยู่ต่างแดน ห้ามธุรกรรมการเงินกับธนาคารรัสเซีย (ทำให้ซื้อขายสินค้าไม่ได้ตามปกติ) และห้ามซื้อพลังงานรัสเซีย โดยออกเป็นมาตรการคว่ำบาตรหลายระลอกเพิ่มความเข้มข้นตามลำดับ

            ความตั้งใจของรัฐบาลสหรัฐฯ กับพวกคือให้สงครามยูเครนเป็นเหตุผลความชอบธรรมที่จะคว่ำบาตรรัสเซีย ประกาศตั้งแต่แรกว่ากองทัพนาโตจะไม่ปะทะกับกองทัพรัสเซียโดยตรง แต่ส่งอาวุธยุทโธปกรณ์ ข้อมูลข่าวสาร ความช่วยเหลือต่างๆ คิดเป็นมูลค่าหลายหมื่นล้านดอลลาร์แก่ยูเครน ทำให้การศึกยืดเยื้อ ปฏิเสธไม่ได้ว่าที่ยูเครนยังรบต่อได้เพราะชาติตะวันตกยังให้การสนับสนุนรัฐบาลเซเลนสกี

            ความเข้าใจสำคัญคือรัฐบาลสหรัฐฯ กับพวกทำสงครามเศรษฐกิจกับรัสเซีย หรือใช้คำว่าปิดล้อมเศรษฐกิจอย่างเข้มข้น ข้อนี้คือความต้องการของรัฐบาลสหรัฐฯ หวังให้เศรษฐกิจรัสเซียอ่อนแอ ความนิยมประธานาธิบดีปูตินตกต่ำ

          4) ยุโรปต้องนำเข้าก๊าซสหรัฐฯ ที่แพงกว่าเท่าตัว

            ไม่กี่ปีมานี้สหรัฐฯ มีก๊าซธรรมชาติจำนวนมากจาก shale gas จนต้องหาทางส่งออก (LNG เป็นผลิตภัณฑ์ตัวหนึ่งของ shale gas) แต่ที่ผ่านมายุโรปไม่ซื้อของอเมริกาเนื่องจากต้องขนส่งข้ามมหาสมุทรแอตแลนติก ต้องลงทุนก่อสร้างท่าเรือรับก๊าซ รวมความแล้วต้นทุนก๊าซอเมริกาแพงกว่ามาก การคว่ำบาตรพลังงานรัสเซียกลายเป็นต้นเหตุที่ยุโรปต้องนำเข้าก๊าซอเมริกา

            เมื่อราคาพลังงานยุโรปแพงขึ้นเป็นเท่าตัว ผลที่ตามมาคือเกิดเงินเฟ้อ กระทบต่อเศรษฐกิจทั้งระบบ ผลในระยะยาวคือขีดความสามารถในการแข่งขันของยุโรปลดลง ส่วนสหรัฐฯ ได้ประโยชน์จากการได้ขายก๊าซ ซึ่งทางยุโรปเรียกร้องให้สหรัฐฯ ลดราคาแต่สหรัฐฯ ยืนยันขายราคาตลาดโลก

          5) ถ้าสงครามยุติ รัฐบาลสหรัฐฯ จะเลิกคว่ำบาตรรัสเซีย?

            ประเด็นน่าคิดคือ “ถ้าสงครามยุติ รัฐบาลสหรัฐฯ จะเลิกคว่ำบาตรรัสเซีย?” คำถามนี้ถ้าตอบตามยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐฯ คำตอบคือ “ไม่” เพราะรัฐบาลสหรัฐฯ มองว่ารัสเซียเป็นประเทศเดียวที่มีอาวุธนิวเคลียร์เทียบเท่าตน (ต้องหาทางกำจัดให้ได้) ชาติยุโรปตะวันตกพยายามตีตัวออกห่าง (หวังดำเนินนโยบายเป็นตัวของตัวเองมากขึ้น ไม่อิงสหรัฐฯ ดังที่เป็นอยู่) ซึ่งรัฐบาลสหรัฐฯ ยอมให้ไม่ได้ ยุทธศาสตร์ของสหรัฐฯ คือต้องมีพันธมิตรหรือหุ้นส่วนให้มากที่สุดทั่วโลก นาโตคือพันธมิตรที่โดดเด่นที่สุดของสหรัฐฯ

            ถ้าสงครามยุติได้จริง ก่อนจะยุติจะต้องเกิดเหตุบางอย่างเพื่อเป็นความชอบธรรมในการคว่ำบาตรรัสเซียต่อไป เช่น ตีตราว่ารัสเซียเป็นประเทศก่อการร้าย เป็นไปตามยุทธศาสตร์ที่สหรัฐฯ วางไว้

24 ตุลาคม 2022
ชาญชัย คุ้มปัญญา

--------------------------

อ้างอิง : Kretschmer: Russian gas should resume after Ukraine war. (2022, October 21). DW. Retrieved from https://www.dw.com/en/german-state-leader-russian-gas-should-resume-after-ukraine-war-ends/a-63530579