ยูเครนเป็นพื้นที่กันชนระหว่าง 2 มหาอำนาจ ตอนนี้กำลังถูกใช้โหมกระแสสงครามเย็นใหม่ในยุโรป เป็นวิธีกระชับอำนาจที่รัฐบาลสหรัฐแทบทุกชุดทำเช่นนี้เรื่อยมา
ที่ผ่านมาแม้บางฝ่ายจะตีความว่ารัสเซียเตรียมกองทัพแสนนายพร้อมบุกยูเครนหากยูเครนเข้าเป็นสมาชิกนาโต ในอีกมุมหนึ่งฝ่ายสหรัฐเห็นว่าเรื่องนี้อาจเป็นเพียงข้ออ้างที่รัสเซียใช้เพื่อเตรียมกองทัพและเข้ารุกรานเหมือนกับที่รุกรานยูเครนและผนวกไครเมีย (Crimea) เป็นส่วนหนึ่งของรัสเซียเมื่อปี 2014 แต่ไหนแต่ไรรัสเซียมองว่ายูเครนเป็นส่วนหนึ่งของตนที่เรียกว่า “Malorossiya” หรือ “Little Russia” ด้วยเหตุนี้เองรัฐบาลไบเดนจึงพูดซ้ำหลายรอบขอให้รัสเซียถอนกำลังกลับไป พร้อมกับขู่คว่ำบาตรอย่างรุนแรงหากรัสเซียบุกยูเครน
สถานการณ์ล่าสุด
Jens Stoltenberg เลขาธิการนาโตกล่าวว่ารัสเซียไม่เพียงเพิ่มกำลังตามแนวพรมแดนยูเครนเท่านั้น
ยังเพิ่มในเบลารุสด้วย เครื่องบินรบนับร้อย ระบบขีปนาวุธพื้นสู่อากาศ S-400 และอื่นๆ สถานการณ์จึงตึงเครียด
ด้วยเหตุนี้เองสหรัฐกับพันธมิตรกำลังหารือส่งทหารเข้ายุโรปตะวันออกเพิ่มเติม
คาดว่าน่าจะเป็นประเทศโรมาเนีย บัลแกเรีย และฮังการี อย่างไรก็ตามบางประเทศเช่นเยอรมันเพราะจะยิ่งทำให้ตึงเครียดกว่าเดิม
โอกาสที่เป็นไปได้คือรัฐบาลไบเดนอาจส่งทหารไปในนามความสัมพันธ์ทวิภาคี ทั้งนี้ทหาร
8,500 นายอยู่ในขั้นเตรียมพร้อมสูงสุด พร้อมส่งออกไปทันที เรื่องที่ยูเครนกำลังส่งผลกระทบทั้งภูมิภาค
ราวกับเป็นการเผชิญหน้าของทวีปยุโรป
หลายปีมาแล้วที่รัสเซียอ้างว่าระบบปล่อยอาวุธที่สหรัฐติดตั้งในโปแลนด์กับโรมาเนียสามารถบรรจุจรวดร่อน
Tomahawk ที่ติดหัวรบนิวเคลียร์ซึ่งสหรัฐกับนาโตปฏิเสธเรื่อยมา
ตอนนี้ดูเหมือนว่ารัฐบาลไบเดนมีความคิดที่จะทำเช่นนี้กับยูเครนด้วย สามารถยิงใส่เมืองหลวงมอสโกภายใน
4-5 นาที ไม่ว่าข้อเท็จจริงเป็นอย่างไรเป็นอีกเหตุผลที่รัฐบาลปูตินชี้ว่าไม่อาจปล่อยให้เป็นเช่นนั้น
ประธานาธิบดีปูตินถึงกับกล่าวว่าสหรัฐ “ควรเข้าใจว่าไม่มีทางให้เราถอยอีกแล้ว”
อีกเรื่องที่น่าตกใจคือสื่อ
Pravda ของรัสเซียเสนอข่าวเมื่อ 25
มกราคมว่าทางการรัสเซียกำลังพิจารณาติดตั้งอาวุธนิวเคลียร์ในเวเนซุเอลาและจะตัดสินใจภายใน
1 สัปดาห์
ข่าวรายงานอีกว่ารัสเซียจะติดตั้งอาวุธนิวเคลียร์ ขีปนาวุธ
ฐานทัพและสิ่งอำนวยสะดวกในแถบลาตินอเมริกา
หลังนาโตปฏิเสธข้อเรียกร้องของรัสเซียเรื่องไม่ขยายสมาชิกนาโตทางฝั่งตะวันออกอีก
ก่อนหน้านี้รัสเซียได้เจรจากับเวเนซุเอลาและคิวบาเรื่องตั้งฐานทัพของตนในประเทศเหล่านี้
มีข้อมูลว่าทางการเวเนซุเอลายินดีหากรัสเซียร้องขออย่างเป็นทางการ ในชั้นต้นรัสเซียอาจส่งเครื่องบินทิ้งระเบิดทางยุทธศาสตร์ไปประจำการนี่นั่น
เรื่องการขนขีปนาวุธรัสเซียไปลาตินอเมริกายังต้องติดตามความคืบหน้าต่อไป
ล่าสุดข้อเสนอของสหรัฐที่ส่งให้รัสเซียนั้นปฏิเสธข้อเรียกร้องของรัสเซีย
ทั้งเรื่องการรับเพิ่มสมาชิกฝั่งยุโรปตะวันออก
การประจำการอาวุธที่รัสเซียเห็นว่าเป็นข้อต้องห้าม ซึ่งรัสเซียให้เหตุผลว่าการทำเช่นนี้เป็นแนวทางประกันสันติภาพระหว่างรัสเซียกับนาโต
ส่วนฝ่ายสหรัฐยังคงย้ำว่าเหตุตึงเครียดในขณะนี้เป็นเพราะทหารรัสเซียกว่าแสนนายประชิดพรมแดนยูเครน
การซ้อมรบในเบลารุส ผลคือสถานการณ์ตึงเครียดต่อไปไม่มีทีท่าจะคลี่คลายในเร็ววัน ตราบใดที่นาโตไม่ยอมรับข้อเรียกร้องของรัสเซียๆ
อาจคงทหารเรือนแสนดังเดิม การเจรจาดำเนินต่อไป
โหมกระแสสงครามเย็นใหม่ (ฝั่งยุโรป) :
แม้โอกาสเกิดสงครามร้อนจะน้อยเพราะชาติมหาอำนาจะไม่ปะทะกันเอง
รัฐบาลสหรัฐจะไม่ก้าวล่วงเส้นต้องห้าม
แต่หากมองในแง่การช่วงชิงแข่งขันที่มีเรื่อยมา
สถานการณ์ยูเครนขณะนี้คือการโหมกระแสสงครามเย็นใหม่ในฝั่งยุโรป
โดยทั่วไปหลายครั้งเมื่อเอ่ยถึงสงครามเย็นใหม่จะพูดถึงความขัดแย้งระหว่างสหรัฐกับจีน
ในกรณีจะหมายสหรัฐกับรัสเซีย
ถ้าพูดเป็นภูมิภาคคือสงครามเย็นใหม่ในอินโด-แปซิฟิกกับยุโรปนั่นเอง
ยุคสงครามเย็นเป็นช่วงเวลาตึงเครียดที่เกิดขึ้นทั่วไปเกือบทั้งโลก
ความเป็นไปในยูเครนกำลังทำให้เกิดภาพสงครามเย็นใหม่ที่กินพื้นที่กว้างในแถบยุโรป
ถ้าแนวคิดนี้ถูกต้อง
สถานการณ์ยูเครนจะตึงเครียดยาวนาน จนกว่าจะหาทางลงและสร้างประเด็นใหม่ขึ้นมา
ถ้าวิเคราะห์ตามแนวคิดการแบ่งขั้วที่รัฐบาลสหรัฐทุกยุคสมัยพยายามสร้างการแบ่งขั้ว
ทำให้ความเป็นขั้วชัดเจนขึ้นมาใหม่ จะพบว่าเรื่องยูเครนไม่ใช่แค่ยูเครนหรือนาโตกับรัสเซียเท่านั้น
ความตึงเครียดนี้สามารถขยายความรุนแรงและขยายพื้นที่ความขัดแย้งให้กว้างออกไป
รัฐบาลสหรัฐจะกระตุ้นให้นานาชาติแสดงตัวว่าเลือกอยู่ฝ่ายใด
และเรื่องนี้ไม่ใช่ความขัดแย้งทางทหารกับการเมืองระหว่างประเทศเท่านั้นแต่จะขยายออกไปสู่ระบบการค้าการเงินโลก
ที่รัฐบาลสหรัฐพยายามกระชับอำนาจของตนในระบบการเงินโลก โดยเฉพาะช่วงเวลานี้ที่ฐานะการเงินการคลังสหรัฐอ่อนแอลงเรื่อยๆ
รัฐบาลไบเดนต้องทำอะไรสักอย่างเพื่อทำให้ฐานะการเงินการคลังของตนกลับมาเข้มแข็ง
อย่างน้อยต้องสามารถสกัดหรือลดความสูญเสียอันเนื่องจากการถดถอยฐานะทางการเงินการคลังครั้งใหญ่ที่กำลังจะเกิดขึ้นในปีสองปีนี้
ในมุมของรัฐบาลสหรัฐเรื่องนี้เป็นเรื่องใหญ่
มีผลต่ออนาคตประเทศอีกนาน
ยากที่จะเกิดสงครามใหญ่ระหว่างชาติมหาอำนาจแต่สงครามเย็นเคยเกิดแล้วและมีผู้เห็นว่า
“สงครามเย็นใหม่” เกิดขึ้นแล้วเช่นกัน และกำลังโหมกระพือรุนแรงขึ้นทุกที
เรื่องนี้ส่งผลต่อการเมือง เศรษฐกิจ
ชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนหลายพันล้านคนทั่วโลกแน่นอน
โลกไม่เพียงถูกปกคลุมด้วยเชื้อไวรัสโควิด-19
ผลกระทบจากโรคระบาด สงครามเย็นใหม่กำลังจะเข้าปกคลุมอย่างเข้มข้นขึ้นด้วย
สิ่งที่รัฐบาลไบเดนทำไม่ใช่เพื่อนำสู่สงครามล้างโลก
ดังนั้นต้องวิเคราะห์หาคำตอบว่าเป้าหมายที่ซ่อนอยู่คืออะไร อาจตอบว่านำยูเครนมาเป็นสมาชิกนาโต
นำอาวุธร้ายแรงของนาโตจะประจำการในยูเครนที่มีพรมแดนติดรัสเซีย ภายใต้สถานการณ์ตึงเครียดขณะนี้นาโตทยอยส่งอาวุธเข้ายูเครนแล้ว
(ทั้งๆ ที่ยูเครนยังไม่เป็นสมาชิก)
อีกแง่มุมที่ควรพูดถึงคือเรื่องการเมือง
รัฐบาลยูเครนชุดปัจจุบันใกล้ชิดนาโตยิ่งขึ้น มีข่าวว่าหน่วยรบพิเศษของสหรัฐกับอังกฤษกำลังเข้าๆ
ออกๆ ประเทศนี้ อาจตีความว่า “รัฐบาลยูเครน” อยู่ภายใต้ความคุ้มครองของกองทัพต่างชาติ
พูดให้ชัดคืออยู่ภายใต้ความคุ้มครองของรัฐบาลสหรัฐ
นี่คือความจริงที่ไม่ควรมองข้าม มีความสำคัญต่อสถานการณ์ปัจจุบันและอนาคต
คำถามพื้นฐานคือเหล่านี้ที่เกิดขึ้นรัฐบาลสหรัฐทำเพื่อยูเครนหรือ
รัฐบาลไบเดนกำลังใช้เงินภาษีคนอเมริกันจำนวนมากเพื่อคนยูเครนหรือ บทความนี้ให้คำอธิบายส่วนหนึ่งว่ารัฐบาลสหรัฐต้องการโหมกระแสสงครามเย็นใหม่
เพื่อกระชับรักษาความเห็นอภิมหาอำนาจในขั้วของตน
ซึ่งจะก่อผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจการเมืองมากมายแก่ประเทศเขา ยูเครนเป็นแค่ตัวแสดง (actor) ที่ถูกลากเข้ามาเป็นพื้นที่หรือเวทีแสดงความเป็นอภิมหาอำนาจ แสดงเป็นตัวอย่างให้นานาชาติเห็นว่ารัฐบาลสหรัฐทำอะไรหรือจะทำอะไร เป็นวิธีการเดิมๆ
ที่รัฐบาลสหรัฐแทบทุกชุดทำซ้ำไปซ้ำมา
นี่คือมุมมองภาพใหญ่ของความตึงเครียดที่ยูเครน เป็นการโหมกระพือกระแสสงครามเย็นใหม่
มากกว่าการที่เยอรมันหรือยุโรปจะเพิ่มการนำเข้าก๊าซธรรมชาติจากรัสเซียหรือไม่
-----------------------
ปอกเปลือกสุนทรพจน์ไบเดนต่อยูเอ็น 2021
ในที่ประชุมสมัชชาไบเดนย้ำว่าสหรัฐจะไม่ก่อสงครามเย็นใหม่ ในขณะที่ไม่กี่วันก่อนเลขาธิการยูเอ็นเตือนจีนกับสหรัฐให้หลีกเลี่ยงสงครามเย็นรอบใหม่ นี่คือคำพูดของผู้นำคนสำคัญๆ บนเวทีโลก
1. Putin blames West for tensions, demands security
guarantees. (2021, December 22). AP. Retrieved from https://apnews.com/article/europe-russia-ukraine-vladimir-putin-moscow-2a3c3d0bf3834fe2e566f8aca57b57a1
2. Russia to decide on the deployment of nuclear arms in
Venezuela this week. (2022, January 25). Pravda. Retrieved from https://english.pravda.ru/news/world/150123-russia_venezuela_nuclear/
3. Ukraine crisis updates: What to know as tensions rise.
(2022, January 27). AP. Retrieved
from https://apnews.com/article/ukraine-russia-tensions-updates-today-e6817878cada4a2abf472e1e1e184bf5
4. US and allies discussing deploying more troops to Eastern
Europe prior to any Russian invasion of Ukraine. (2022, January 26). CNN. Retrieved
from https://edition.cnn.com/2022/01/26/politics/us-allies-discuss-deploying-more-troops/index.html
5. U.S. calls for ‘serious diplomatic path forward’ as
Russia adds troops near Ukraine. (2022, January 26). CNBC. Retrieved
from https://www.cnbc.com/2022/01/26/russia-ukraine-us-calls-for-diplomacy-as-putin-adds-troops-to-border.html
6. U.S. officials prepare for escalation as NATO-Russia
talks end with no resolution on Ukraine tension. (2022, January 13). CNBC. Retrieved
from https://www.cnbc.com/2022/01/13/us-prepares-for-escalation-as-nato-russia-talks-end-with-no-ukraine-resolution.html
7. Why Putin can’t and won’t accept Ukraine sovereignty.
(2021, December 22). Asia Times. Retrieved from https://asiatimes.com/2021/12/why-putin-cant-and-wont-accept-ukraine-sovereignty/
--------------------------