อุดมการณ์พรรคกรีน (Green Party)

ความเป็นกรีนเห็นได้จากการใช้ชีวิตของพวกเขา เป็นสิ่งที่ขับเคลื่อนอุดมการณ์ตลอดเวลาไม่สิ้นสุด เป็นวิถีชีวิตรูปแบบหนึ่ง

             รากฐานกลุ่มเคลื่อนไหวสีเขียวหรือกลุ่มกรีนให้ความสำคัญระบบนิเวศน์ สิ่งแวดล้อม ถอยห่างจากโลกวัตถุนิยม (postmaterialist values) เคลื่อนไหวทั้งระดับลึกกับระดับกว้างตามระบอบประชาธิปไตย ก่อตั้งพรรคกรีน (Green Party) ครั้งแรกในยุโรปเมื่อปลายทศวรรษ 1970 แนวคิดนี้ขยายไปทั่วโลกเกิดพรรคกรีนในหลายประเทศ ผู้สนับสนุนแนวทางนี้มักเรียกตัวเองว่า “พวกกรีน” หรือ “พวกสีเขียว” (Greens)

            แนวคิดทางการเมืองของกลุ่มพัฒนาตามลำดับ จากสิ่งแวดล้อมสู่ประเด็นอื่นๆ อย่างกว้างขวาง

เสาหลัก 4 เสาของพรรคกรีน :

            ปลายทศวรรษ 1970 เกิดพรรคกรีนเยอรมนีที่เรียกว่า “German Greens(Die Grünen) ประกาศนโยบายหลักที่เรียกว่า เสาหลัก 4 เสาของพรรคกรีน (Four Pillars of the Green Party)

          ประการแรก Ecological wisdom

            คำว่า “Ecological wisdom” ไม่จำกัดกรอบเรื่องสิ่งแวดล้อมกับธรรมชาติเท่านั้น (environment and nature) เป็นคำที่กินความหมายกว้าง หมายถึงภูมิปัญญาทั้งหมดของโลกนี้ เช่น ความรู้เรื่องธรรมชาติ ภูมิปัญญาชาวบ้าน การอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างยั่งยืน ต่อต้านทุกอย่างที่ขัดขวางความยั่งยืน

          ประการที่ 2 Social justice

            ความยุติธรรมทางสังคมหมายถึงความยุติธรรมในมิติรอบด้าน ไม่แบ่งแยกชนชั้น เพศ เชื้อชาติ วัฒนธรรม ต่อต้านความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ การกดขี่ขูดรีดทุกรูปแบบ

          ประการที่ 3 Grassroots democracy

            ยึดหลักประชาธิปไตยรากหญ้า (Grassroots democracy) หรือประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม (participatory democracy) ต่างจากประชาธิปไตยที่สั่งการจากผู้นำระดับบน อิทธิพลของเจ้าหน้าที่พรรค (party bureaucracy)

          ประการที่ 4 Nonviolence

            ไม่เห็นด้วยกับการใช้ความรุนแรงทุกรูปแบบ  

            เสาหลัก 4 เสาของพรรคกรีน (Four Pillars of the Green Party) ให้ความสำคัญกับการอยู่ร่วมกันด้วยความเห็นอกเห็นใจ ให้ความสำคัญแก่กันและกัน ต้องขับเคลื่อนทั้ง 4 เสาพร้อมกันให้สำเร็จไปด้วยกัน ไม่สามารถแยกเสาใดเสาหนึ่งออกจากกัน ยกตัวอย่างการขับเคลื่อน Ecological wisdom จะขับเคลื่อนด้วยความรุนแรงไม่ได้

ค่านิยมหลัก 10 ประการ :

ในที่ประชุมใหญ่ Green Party เมื่อมิถุนายน 2000 รัฐโคโลราโด สหรัฐ ประกาศค่านิยมหลัก 10 ประการ (Ten Key Values) พัฒนาขยายความจากเสาหลัก 4 เสาของพรรคกรีน ดังนี้

          ประการแรก Grassroots democracy

            ความเห็นของทุกคนสำคัญ จะต้องรับฟังให้ครบถ้วนหรือมากที่สุด ประชาชนสามารถเข้าถึงตรวจสอบการบริการของรัฐทุกลำดับชั้น มีส่วนร่วมตัดสินใจนโยบายต่างๆ

          ประการที่ 2 Social justice and equal opportunity

            แก้ไขอุปสรรคสิ่งที่ทำให้ประชาชนไม่ได้รับความยุติธรรมเท่าเทียม เช่น การเหยียดเชื้อชาติ (racism) การเหยียดเพศ คนสูงวัย homophobia (การเลือกปฏิบัติ) ทุกคนอยู่ใต้กฎหมาย

          ประการที่ 3 Ecological wisdom

            คนกับธรรมชาติต้องอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืน ไม่ทำลายธรรมชาติ สร้างระบบนิเวศน์สมดุล

          ประการที่ 4 Nonviolence

            เป็นสังคมปราศจากความรุนแรงในทุกระดับทุกด้าน ลดอาวุธโดยเฉพาะอาวุธที่มีอานุภาพทำลายล้างสูง (weapons of mass destruction: WMD) ด้วยตระหนักว่าโลกมีความขัดแย้ง ประเทศจำต้องป้องกันตัวเองและผู้อื่น พยายามแก้ไขปัญหาด้วยการเจรจา สร้างสันติภาพในทุกระดับจนสู่สันติภาพโลก

          ประการที่ 5 Decentralization

            เน้นการกระจายอำนาจบนความคิดว่าการรวบอำนาจและความมั่งคั่งนำสู่ความอยุติธรรม ทำลายสิ่งแวดล้อม สงคราม จึงต้องปฏิรูปทั้งด้านสังคม การเมือง เศรษฐกิจเพื่อสร้างระบอบที่อำนาจไม่กระจุกตัวในคนกลุ่มเล็ก การตัดสินใจใดๆ ต้องให้ประชาชนมีส่วนร่วมมากที่สุด องค์กรสิทธิมนุษยชนต้องทำงานเพื่อดูแลทุกคน

          ประการที่ 6 Community-based economics and economic justice

            สร้างเศรษฐกิจชุมชนที่ทุกคนมีคุณภาพชีวิตที่ดี ทำงานที่มีคุณค่า ได้รับการค่าตอบอย่างเหมาะสม ได้รับการดูแลด้านสุขภาพอนามัย บริษัทเอกชนมีความรับผิดชอบต่อสังคม

          ประการที่ 7 Feminism and gender equity

            ความเท่าเทียมทางเพศ ทุกคนยึดหลักศีลธรรม

          ประการที่ 8 Respect for diversity

            เคารพความแตกต่างหลากหลายทั้งด้านวัฒนธรรม เชื้อชาติ เพศ ศาสนา ภาษา เชื้อชาติ

          ประการที่ 9 Personal and global responsibility

            ส่งเสริมให้ทุกคนมีส่วนร่วมทางการเมืองทั้งเพื่อตนเองและความเป็นอยู่ที่ดีของส่วนรวม สอดคล้องกับค่านิยมอื่นๆ ข้างต้น ร่วมมือกับทุกคนทุกองค์กร

          ประการที่ 10 Future focus and sustainability

            การพัฒนา การดำเนินการใดๆ ต้องคำนึงถึงความยั่งยืน มองการณ์ไกล คิดถึงผลประโยชน์ระยะยาวแทนประโยชน์ระยะสั้น

            นอกจากนี้ยังมีกฎบัตรกรีนโลก (Global Greens Charter) เมื่อปี 2001 จากการประชุมของสมาชิกกรีนทั่วโลก 72 ประเทศ ส่วนใหญ่มาจากพรรคกรีนสหรัฐกับยุโรป

พรรคกรีน (Green Party) พรรคทางเลือก :

            แนวคิดของพรรคกรีนเริ่มตั้งแต่ทศวรรษ 1970 ถ้าเทียบกับพรรคใหญ่ถือว่าเป็นพรรคน้องใหม่ พรรคกรีนในประเทศต่างๆ เป็นพรรคเล็ก เป็นพรรคนอกกระแสหรือพรรคทางเลือก ปัจจุบันเป็นที่นิยมมากขึ้นในยุโรปหลายประเทศ โดยเฉพาะฝรั่งเศส ไอร์แลนด์ เยอรมนี แม้ยังไม่ถึงขั้นครองเสียงข้างมากในสภา

            การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ (climate change) หรือภาวะโลกร้อน โรคระบาดโควิด-19 ส่งเสริมให้เป็นที่นิยมมากขึ้น หลายคนให้ความสำคัญกับชีวิตที่ใกล้ชิดกับธรรมชาติ อย่างไรก็ตามผู้คนอีกจำนวนมากที่สนับสนุนพรรคกระแสหลัก สนับสนุนการผลิตอุตสาหกรรมแบบปัจจุบัน พรรคกระแสหลักที่ออกนโยบายอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมควบคู่บริโภคนิยม ทั้งนี้เป็นเพราะประชาชนมองภาพรวม มองนโยบายด้านอื่นๆ ด้วย ฐานคะแนนเสียงส่วนใหญ่ยังอยู่ที่พรรคหลัก

เป็นวิถีชีวิตไม่ใช่แค่กลุ่มการเมือง:

            แนวคิดใช้ชีวิตใกล้ธรรมชาติไม่ใช่ของใหม่ แต่ด้วยการยึดตำราตะวันตก การใช้คำว่า Green movement หรือ Green Party ทำให้ชาติตะวันตกกลายเป็นแกนนำ อย่างไรก็ตามการเป็นพรรคกรีนไม่จำต้องขึ้นกับกลุ่มใดๆ สามารถมีแนวคิดของตนอาจตรงหรือไม่ตรงกับพรรคกรีนประเทศอื่นๆ

            พวกกรีนส่งเสริมความยั่งยืนสอดคล้องกับ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน” (Sustainable Development Goals) ของสหประชาชาติ แต่ผู้นิยมทุนนิยมหลายคนมองว่าเป็นความล้าหลัง แต่บางประเด็นสามารถชักนำให้เกิดการเคลื่อนไหว เช่น การรณรงค์ต่อต้านโรงไฟฟ้าพลังนิวเคลียร์ ต่อต้านประจำการขีปนาวุธนิวเคลียร์พิสัยกลางในยุโรป หรือโรคระบาดโควิด-19

            การเป็นพวกกรีนมีความหมายมากกว่าคำว่ากลุ่มเคลื่อนไหว มีบัตรสมาชิกพรรค ไปเลือกตั้งหรือวิพากษ์วิจารณ์รัฐบาล พื้นฐานของผู้ยึดอุดมการณ์นี้คือวิถีชีวิต เช่น ใส่ใจรักษาสิ่งแวดล้อม วิถีชีวิตที่มุ่งรักษาความยั่งยืน จะเห็นความเป็นกรีนเห็นได้จากการใช้ชีวิตของพวกเขา และสิ่งนี้แหละที่ขับเคลื่อนอุดมการณ์อยู่ตลอดเวลาไม่สิ้นสุด

            นับจากพวกกรีนเริ่มต้นเคลื่อนไหวในทศวรรษ 1970 กลุ่มค่อยๆ เติบโต ผ่านร้อนผ่านหนาว เกิดพรรคกรีนในหลายประเทศ การเคลื่อนไหวดำเนินอย่างมียุทธศาสตร์ มีการหารือตั้งแต่ระดับท้องถิ่นจนถึงระดับโลก ไม่ได้เติบใหญ่รวดเร็วแต่ก้าวไปอย่างมั่นคง กลายเป็นวิถีชีวิตรูปแบบหนึ่ง มีผลต่อนโยบายประเทศไม่มากก็น้อย

19 กรกฎาคม 2020

ชาญชัย คุ้มปัญญา

(ตีพิมพ์ใน คอลัมน์ สถานการณ์โลกไทยโพสต์ ปีที่ 24 ฉบับที่ 8651 วันอาทิตย์ที่ 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2563)

-------------------------

บรรณานุกรม :

1. Celep, Odul. (2007). Green Party. In Encyclopedia Of American Political Parties And Elections. (NY: Infobase Publishing.) pp.166-167.

2. Coronavirus: Angela Merkel's approval ratings up amid health crisis. (2020, April 3). Al Jazeera. Retrieved from https://www.dw.com/en/coronavirus-angela-merkels-approval-ratings-up-amid-health-crisis/a-53001405

3. Ecological Wisdom: What Does It Really Mean? (2013, January 18). Green Horizon Magazine. Retrieved from https://green-horizon.org/eco-wisdom/

4. Four Pillars of the Green Party. (2020). Fandom. Retrieved from https://greenpolitics.fandom.com/wiki/Four_Pillars_of_the_Green_Party

5. Global Greens Charter. (2020). Fandom. Retrieved from https://greenpolitics.fandom.com/wiki/Global_Greens_Charter

7. Green politics. (2020). Fandom. Retrieved from https://greenpolitics.fandom.com/wiki/Green_politics

8. Müller-Rommel, Ferdinand. (2011). Green Parties. In International Encyclopedia of Political Science. (pp. 1051-1054). USA: SAGE Publications.

9. Opinion: A European Green wave may be coming — finally. (2020, July 5). Deutsche Welle. Retrieved from https://www.dw.com/en/opinion-a-european-green-wave-may-be-coming-finally/a-54042567

10. Ruling party's landslide election win to give boost to President Moon's reform drive. (2020, April 16). Yonhap. Retrieved from https://en.yna.co.kr/view/AEN20200416001751315?section=national/politics

11. United Nations Thailand. (2015). เกี่ยวกับสหประชาชาติในไทย. Retrieved from http://un.or.th/thai/aboutun/priorities.html

--------------------------