การที่ชาติมหาอำนาจยังมัวขัดแย้งกัน (แทนที่จะร่วมมือกัน) ทำให้การระบาดรุนแรงขึ้น ยาวนานขึ้น ผู้คนล้มป่วยเสียชีวิตมากขึ้น ขยายความสูญเสียทางเศรษฐกิจสังคมอย่างประเมินค่าไม่ได้
ดังที่นำเสนอในบทความ
“การเมืองระหว่างประเทศระหว่างจีนกับสหรัฐว่าด้วยโควิด-19” แม้การแพร่ระบาดกำลังวิกฤตแต่การเมืองโลกยังต้องสู้ต่อ
โควิด-19 กลายเป็นอีกสนามของการขับเคี่ยวระหว่างชาติมหาอำนาจ
แน่นอนว่าจีนหวังได้คะแนนจากนานาชาติ ลดการปิดล้อม
ทั้งยังหวังผลประโยชน์จากเวทีระหว่างประเทศ ส่วนชนชั้นปกครองสหรัฐจำต้องสู้ไม่ถอย
เกี่ยวข้องกับอำนาจผลประโยชน์มหาศาล น่าคิดว่าหากร่วมมือกันจะช่วยรักษาชีวิตได้กี่คน
ลดความสูญเสียมากเพียงไร แม้กระทั่งต่อพลเมือง เศรษฐกิจสังคมของตนเอง
หรือต้องสังเวยให้กับความมั่นคงแห่งชาติตามแนวทางของตน
การแบ่งวัคซีนตามขั้ว :
สหรัฐกับจีนมีความขัดแย้งมาเนิ่นนาน
โควิด-19 เป็นอีกประเด็นที่เติมเชื้อไฟขยายความขัดแย้ง
มีนาคม 2020 สมัยประธานาธิบดีทรัมป์พูดชัดว่า
จีนต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายและคนอเมริกันที่เสียชีวิต ไมค์ ปอมเปโอ (Mike
Pompeo) รมต.ต่างประเทศสหรัฐอ้างว่าเหตุที่สหรัฐระบาดหนักเพราะรัฐบาลจีนไม่ให้ความร่วมมือกับสหรัฐตั้งแต่ต้น
ในความคิดของทรัมป์คนอเมริกันที่เสียชีวิตกว่า 6 แสน
เศรษฐกิจสังคมปั่นป่วนทั้งหมดทั้งปวงเป็นความผิดของจีนแต่เพียงผู้เดียว ในขณะคนอเมริกันหลายคนไม่ยอมใส่หน้ากากอนามัยขณะเข้าซื้อของในสถานที่ต่างๆ
หลายสินล้านคนประกาศตัวว่าจะไม่ฉีดวัคซีนอ้างว่าตนเกิดในประเทศเสรี แม้กระทั่งตัวทรัมป์ก็ไม่เป็นแบบอย่างใส่หน้ากากอนามัย
จนบัดนี้ที่สหรัฐยังระบาดอยู่
ในขณะที่จีนควบคุมโรคระบาดได้ดี ประชาชนให้ความร่วมมือ รัฐบาลจีนเร่งส่งความช่วยเหลือแก่นานาชาติ
แต่รัฐบาลสหรัฐกับบางประเทศมองเรื่องเหล่านี้เป็นลบ ชี้ว่าเรื่องจีนกำลังอาศัยโรคระบาดแผ่ขยายอิทธิพลครอบงำโลก
การจัดสรรวัคซีน :
การจัดสรรวัคซีนเป็นหัวใจของประเด็นการเมืองโลกเรื่องวัคซีนโควิด-19
มกราคม
2021 นายทีโดรส อัดฮานอม กีบรีเยซุส (Tedros Adhanom Ghebreyesus) ผอ.ใหญ่องค์การอนามัยโลกกล่าวเป็นการไม่ถูกต้องหากคนหนุ่มสาว
พวกที่สุขภาพดีในชาติร่ำรวยได้รับวัคซีนก่อน หากกระจายวัคซีนโดยเลือกฐานะทางเศรษฐกิจมาก่อนจะทำให้การระบาดยืดเยื้อ
กระทบเศรษฐกิจโลกและทำให้มวลมนุษย์ทุกข์ยากยาวนานขึ้น
การที่ประเทศร่ำรวยกว้านซื้อวัคซีนกระทบโครงการวัคซีนโลก
COVAX ทำให้ประเทศยากจนได้วัคซีนน้อย ล่าช้ากว่าที่ควร โควิด-19
จะระบาดยืดเยื้อ
ในทำนองเดียวกัน
เลขาธิการสหประชาชาติออกโรงขอให้บางประเทศเลิกกักตุนวัคซีน เพราะไม่มีประโยชน์
ไร้เหตุผล ชี้การกระจายวัคซีนตอนนี้ไม่มีประสิทธิภาพ ทำให้การระบาดยืดเยื้อ
ผลคือโลกกำลังแบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มประเทศที่ฉีดวัคซีนมากกับประเทศที่ฉีดน้อย
ข้อมูลมิถุนายน 2021 มี 131 ประเทศที่รอวัคซีนบริจาค
ตอนนี้ยังขาดแคลนอีกมาก เพิ่งได้เพียง 90 ล้านโดส
ทวีปแอฟริกาได้ 40 ล้านโดสน้อยกว่า 2%
ของประชากร คนที่ยังไม่ฉีดเสี่ยงติดเชื้อมากขึ้นเพราะสายพันธุ์ใหม่ติดต่อง่ายกว่าเดิม
เช่น สายพันธุ์เดลตา
เป็นความเข้าใจผิดถ้าคิดว่าเมื่อคนของประเทศตนได้รับวัคซีนครบแล้วจะปลอดภัย ตราบใดที่บางประเทศระบาด เชื้อมีโอกาสกลายพันธุ์
เกิดสายพันธุ์ใหม่ที่อาจรุนแรงกว่าเดิมและวัคซีนเดิมใช้ไม่ได้ผลดี เช่น หากประเทศ
ก ฉีดวัคซีนครบทั้งประเทศ
ปีนี้ป้องกันได้แต่ปีหน้าหรือปีต่อไปภูมิคุ้มกันหมดฤทธิ์และวัคซีนที่มีอยู่ไม่ได้ผลกับไวรัสสายพันธุ์ใหม่
ความเข้าใจเช่นนี้เป็นความรู้ทางวิทยาศาสตร์การแพทย์ แนวทางที่องค์การอนามัยโลกยึดถือแต่บางประเทศยังมุ่งฉีดกับคนของตนเองไม่มองภาพรวม
อาจอธิบายว่าเพราะผู้นำประเทศ รัฐบาลพวกนี้หวังผลทางการเมือง (ทั้งที่รู้แก่ใจว่าต้องยึดแนวทางขององค์การอนามัยโลกจึงจะถูกต้อง)
แสดงให้เห็นว่าเป็นรัฐบาลที่รักห่วงใยประชาชน
ไม่ว่าความรู้วิทยาสตร์จะแนะนำอย่างไร
อุดมคติเป็นอย่างไร ความจริงคือวัคซีนฝรั่ง ฝรั่งฉีดก่อน ที่เหลือจึงบริจาคดังที่เป็นอยู่
หรืออีกแบบคือหากความสัมพันธ์ดีย่อมได้รับวัคซีนบริจาคเร็วกว่า บางประเทศกล่าวหาจีนใช้วัคซีนเป็นเครื่องมือทางการทูต
เมื่อโรคระบาดยืดเยื้อ
ข้อมูลจากสถาบันวิจัยน้อยใหญ่พูดเป็นเสียงเดียวกันว่าคนจนจะเพิ่มหลายร้อยล้านคนจากโควิด-19
โดยตรง
นี่คือโลกแห่งความจริง
เป็นเช่นนี้มาเนิ่นนานและคงจะเป็นเช่นนี้อีกต่อไป
ประเทศพัฒนาน้อยจะถูกกดให้ต่ำลงกว่าเดิม
การแย่งฉีดวัคซีนเป็นภาวะชั่วคราว :
มองแง่บวก
วัคซีนขาดแคลนเป็นภาวะชั่วคราวเท่านั้น แม้หลายประเทศขยายโรงงานผลิตแต่การก่อสร้างโรงงานต้องใช้เวลา
จึงไม่เพียงพอกับความต้องการในระยะนี้ อย่างไรก็ตามเมื่อกำลังการผลิตวัคซีนโลกเพิ่มขึ้น
หลายประเทศฉีดวัคซีนได้จำนวนหนึ่ง ประชาชนพร้อมใจป้องกันตัวเอง
สถานการณ์โรคระบาดจะดีขึ้น ควบคุมได้มากขึ้น พ้นภาวะวิกฤต ดังจะเห็นว่าหลายประเทศควบคุมได้แล้ว
ภายในปีนี้จะมีวัคซีนที่ใช้กับเยาวชนและเด็กเล็ก
ซึ่งหมายถึงผู้ได้ฉีดวัคซีนเพิ่มขึ้น
อีก
1-2 ปีปัญหาวัคซีนขาดแคลนจะหายไป
ในด้านยี่ห้อหรือชนิดวัคซีนก็เช่นกัน
ตอนนี้หลายประเทศกำลังวิจัยวัคซีนของตนเอง อีกไม่เกิน 2 ปีจะมีวัคซีนให้เลือกอีกมาก
พร้อมกันนี้คือการพัฒนาวัคซีน generation 2 ที่นักวิจัยทั่วโลกทุ่มเทเต็มที่
ได้วัคซีนคุณภาพดีกว่าเดิม ปลอดภัยกว่าเดิม ในอนาคตผู้ผลิตวัคซีนจะคิดค้นวัคซีนที่มุ่งเน้นเฉพาะบางกลุ่ม
เช่น วัคซีนเด็กแรกเกิด วัคซีนสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน
โดยสรุปแล้ว การแย่งวัคซีนเป็นภาวะชั่วคราว (ไม่ลืมว่าโลกเริ่มฉีดวัคซีนเมื่อไตรมาส
3-4 ปีก่อน เริ่มมีบริษัทผลิตวัคซีนโควิด-19 เริ่มฉีดบางประเทศและค่อยกระจายตัวสู่ประเทศอื่นๆ)
เป็นกระแสที่หลายพันล้านคนอยากฉีดวัคซีน ในอนาคตอาจต้องฉีดวัคซีนเป็นประจำ จะทุกปีเหมือนวัคซีนไข้หวัดใหญ่
หรือทุก 3 ปี 10 ปีหรือเมื่อจำเป็นก็ว่ากันไป ทารกอาจได้รับวัคซีนตั้งแต่แรกเกิด
ในแง่บวก
การแย่งวัคซีนเป็นภาวะชั่วคราวเท่านั้น ยกเว้นเกิดสายพันธุ์ร้ายแรงใหม่ที่ต้องรีบฉีดวัคซีนตัวใหม่
ตั้งแต่แรกระบาดนายทีโดรส
อัดฮานอม กีบรีเยซุส ผอ.ใหญ่องค์การอนามัยกล่าวว่าทางเดียวที่จะเอาชนะโรคระบาดคือทุกประเทศต้องเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน
ร่วมมือกัน พวกเรากำลังเผชิญสถานการณ์ร่วมกันและต้องหยุดไวรัสด้วยกันจึงสำเร็จ
ในอีกวาระกล่าวว่าถ้าพวกเราอยากชนะ
(โรคระบาด) อย่านำการเมืองเข้ามาปะปนกับโควิด-19 “เอกภาพเป็นทางเดียวเท่านั้นที่จะเอาชนะไวรัสนี้”
ต้องมีเอกภาพระดับชาติไม่แยกฝ่ายค้านฝ่ายรัฐบาล และทั้งโลกเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน
เท่าที่เป็นอยู่บางประเทศร่วมมือกันดี
บางประเทศโควิด-19 ยิ่งทำให้สังคมแตกแยก ส่วนระดับโลกนั้นการเมืองระหว่างประเทศมีผลต่อการกระจายวัคซีน
ไม่อาจปฏิเสธว่าการที่ชาติมหาอำนาจยังมัวขัดแย้งกัน
(แทนที่จะร่วมมือกัน) ทำให้การระบาดรุนแรงขึ้น ยาวนานขึ้น ผู้คนล้มป่วยเสียชีวิตมากขึ้น
ขยายความสูญเสียทางเศรษฐกิจสังคมอย่างประเมินค่าไม่ได้
นี่คือส่วนหนึ่งของการเมืองโลกเรื่องวัคซีนโควิด-19 ที่ควรบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์
--------------------
การเมืองระหว่างประเทศระหว่างจีนกับสหรัฐว่าด้วยโควิด-19
โควิด-19 กลายเป็นอีกสนามของการต่อสู้ระหว่างชาติมหาอำนาจ น่าคิดว่าหากร่วมมือกันจะช่วยรักษาชีวิตได้กี่คน ลดความสูญเสียมากเพียงไร แม้กระทั่งต่อพลเมือง เศรษฐกิจสังคมของตนเอง
บรรณานุกรม :
1. China using shots for political ends: Maas. (2021, July
15). Taipei Times. Retrieved from https://www.taipeitimes.com/News/front/archives/2021/07/15/2003760871
2. Covid vaccine: WHO warns of 'catastrophic moral failure'.
(2021, January 18). BBC.
Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-55709428
3. Covid: Vaccines running out in poorer nations, WHO says.
(2021, June 22). BBC. Retrieved from https://www.bbc.com/news/world-57558401
4. EU split over China’s ‘face mask’ diplomacy. (2020, March 28). Asia Times.
Retrieved from
https://asiatimes.com/2020/03/eu-split-over-chinas-face-mask-diplomacy/
5. Head of WHO says world faces two-track pandemic. (2021, June 7). The National.
Retrieved from
https://www.thenationalnews.com/world/head-of-who-says-world-faces-two-track-pandemic-1.1236811
6. High-income countries' vaccine deals undermine COVAX: WHO
chief. (2021, February 23).
People’ Daily Online. Retrieved from en.people.cn/n3/2021/0223/c312369-9820924.html
7. ‘I woke up in a free country’ — Costco shopper gets
bounced from store after refusing to wear a mask. (2020,
May 20). MarketWatch. Retrieved from https://www.marketwatch.com/story/i-woke-up-in-a-free-country-costco-shopper-gets-bounced-from-store-after-refusing-to-wear-a-mask-2020-05-19?mod=home-page
8. Incoming WTO head warns 'vaccine
nationalism' could slow pandemic recovery. (2021, February 16). Reuters. Retrieved from https://www.reuters.com/article/us-trade-wto-nigeria/incoming-wto-head-warns-vaccine-nationalism-could-slow-pandemic-recovery-idUSKBN2AF1QM
9. "Please quarantine politicizing
COVID": WHO chief. (2020, April 9). Xinhua.
Retrieved from http://www.xinhuanet.com/english/2020-04/09/c_138959178.htm
10. UN chief criticises wealthy
countries for COVID-19 vaccine 'stockpile'. (2021, March 29). Channel News Asia. Retrieved from https://www.reuters.com/article/us-asia-economy-worldbank/china-set-to-lead-recovery-of-east-asian-and-pacific-economies-world-bank-idUSKBN2BI02O
11. Virus
unleashes racism in Western societies. (2020, February 2). Global Times.
Retrieved from https://www.globaltimes.cn/content/1178267.shtml
12. Wake Up America -- China is the Pandemic. (2020, March 26). American Thinker.
Retrieved from
https://www.americanthinker.com/articles/2020/03/wake_up_america_emchinaem_is_the_pandemic.html
--------------------------