เกาะติดประเด็นร้อน “ความขัดแย้งในประเทศซีเรีย” (10)

สรุปสถานการณ์: (อัพเดท 29 ส.ค. 12.00 น.) สหรัฐฯ อังกฤษ ฝรั่งเศสส่งสัญญาณอย่างต่อเนื่องเห็นควรโจมตีซีเรีย และอยู่ระหว่างการพิจารณาแผนการรบ Prince Saud Al-Faisal ในฐานะรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศซาอุดิอาระเบียกล่าวในทำนองเดียวกันเรียกร้องให้นานาชาติจัดการรัฐบาลอัสซาดอย่าง “เฉียบขาด จริงจัง”
            ด้านรัฐบาลซีเรียประกาศกร้าวไม่ยอมแพ้  “เราจะทำการปกป้องตนเอง” พร้อมกับเตือนว่าการโจมตีจะเป็นประโยชน์ต่ออิสราเอลกับอัลกออิดะห์เท่านั้น
คืบหน้าล่าสุด: (อัพเดท 29 ส.ค. 18.30 น.)
            ประธานาธิบดีบารัก โอบามากล่าวว่ารัฐบาลได้สรุปแล้วว่าระบอบอัสซาดเป็นผู้ใช้อาวุธเคมี แต่ตนยังไม่ตัดสินใจว่าจะโจมตีซีเรีย ยังอยู่ระหว่างการหารือกับทีมที่ปรึกษา การที่รัฐบาลอัสซาดใช้อาวุธเคมีเป็นอีกหนึ่งเหตุผลในการพิจารณาว่าควรโจมตีหรือไม่ ประธานาธิบดีอัสซาดจะต้องรับผิดชอบ “ผมยังไม่ได้ตัดสินใจ แต่คิดว่าเป็นเรื่องจำเป็นที่จะต้องสะท้อนให้รู้ว่ามีการใช้อาวุธเคมี” ในขณะที่รัฐบาลอัสซาดพยายามปิดบังมาโดยตลอด ... การใช้อาวุธเคมีไม่ใช่ช่วยแก้ปัญหาภายในของซีเรีย มีแต่ทำให้ “พลเรือนผู้บริสุทธิ์ต้องเสียชีวิต” อย่างต่อเนื่อง “เราเชื่อว่าฝ่ายต่อต้านไม่มีอาวุธนิวเคลียร์ อาวุธเคมี ...ไม่เชื่อว่าฝ่ายต่อต้านจะสามารถใช้อาวุธเคมี เพราะต้องมีระบบนำส่ง อย่างเช่นการใช้จรวด เราจึงสรุปว่ารัฐบาลซีเรียเป็นผู้ใช้อาวุธเหล่านี้”

            เมื่อวันพุธ (28 ส.ค.) ประเทศรัสเซียใช้สิทธิยับยั้งข้อมติของคณะมนตรีความมั่นคงสหประชาชาติ ข้อมติดังกล่าวต้องการให้คณะมนตรีอนุมัติการใช้กำลังทหารโจมตีซีเรีย คุณ Marie Harf รองโฆษกกระทรวงการต่างประเทศ กล่าวว่าสหรัฐฯ “ไม่เห็นทาง (ที่จะใช้ช่องทางคณะมนตรีฯ อีกต่อไป) เพราะรัสเซียต่อต้านไม่ยอมให้คณะมนตรีฯ แสดงบทบาท”
ด้านนายฮัสซัน โรฮานี ประธานาธิบดีอิหร่าน เห็นว่าการแทรกแซงทางทหารไม่ว่าจะรูปแบบใด “จะทำลายเสถียรภาพของภูมิภาคกับของโลก และชักนำให้ลัทธิสุดโต่ง (extremism) กับลัทธิก่อการร้ายในตะวันออกกลางขยายตัวมากขึ้น” พร้อมกับประณามการใช้อาวุธเคมีทุกชนิด และเชื่อว่ามีคนบางกลุ่มต้องการ “ใช้การโฆษณาชวนเชื่อทางการเมืองผ่านสื่อต่างๆ เพื่อเบี่ยงเบนความสนใจจากสถานการณ์การสู้รบที่แท้จริงในซีเรีย เพื่อจะได้ประโยชน์จากการใช้อาวุธเคมี แสดงมุมมองอย่างคนสายตาสั้นและเต็มไปด้วยอันตราย”
            นอกจากนี้ ประธานาธิบดีโรฮานี ยังเรียกร้องให้สหประชาชาติตรวจสอบหาความจริง รวมทั้งเรื่องที่กลุ่มหัวรุนแรงนำสารเคมีจากต่างประเทศเข้าซีเรีย”


            ล่าสุด นายบันคีมูน เลขาธิการสหประชาชาติ แจ้งว่า เจ้าหน้าที่สหประชาชาติจะทำหน้าที่จนถึงวันศุกร์และเดินทางออกจากซีเรียในเช้าวันเสาร์

            นาย Pierre Bayle โฆษกระทรวงกลาโหมกล่าวว่าขณะนี้กองทัพฝรั่งเศสพร้อมโจมตีแล้ว เหลือรอคำสั่งจากประธานาธิบดีฟร็องซัว ออล็องด์ เท่านั้น ตามกฎหมายฝรั่งเศสประธานาธิบดีไม่จำต้องขอการรับรองจากรัฐสภาเพื่อปฏิบัติการทางทหารไม่หากกินเวลานานเกิน 4 เดือน

            ประธานาธิบดีฟร็องซัว ออล็องด์ พูดเป็นนัยถึงความอ่อนแอของกองกำลังฝ่ายต่อต้านและแนวทางการช่วยเหลือว่า ฝรั่งเศสจะให้การสนับสนุนในทุกทาง ทั้งด้านการเมือง การช่วยเหลือทางทหาร “ทุกอย่างจะต้องดำเนินการจนกว่าจะมีทางออกทางการเมือง แต่สิ่งนี้จะไม่เกิดจนว่าพันธมิตร (ฝ่ายต่อต้าน) มีกำลังรับหรือกองทัพที่ต่อกรได้” และนานาชาติสามารถช่วยทำให้บรรลุเป้าหมายดังกล่าวด้วยการหยุดความรุนแรงที่เกิดจากการใช้อาวุธเคมี หนึ่งในความรุนแรงที่เราเห็น

วิเคราะห์: (อัพเดท 29 ส.ค. 18.30 น.)
            (เกาะติดประเด็นร้อนฉบับนี้จะมุ่งติดตามคืบหน้าสถานการณ์ล่าสุด และรายงานผลกระทบต่อตลาดเงินตลาดทุน)
            ประการแรก การที่ประธานาธิบดีโอบามากล่าวยังไม่ตัดสินใจ ตีความได้สองทิศทาง
            1)โอบามาพยายามเลี่ยงการโจมตี
            จะเป็นแนวเดียวกับตลอดสองปีครึ่งที่ผ่านมาที่รัฐบาลโอบามาพยายามเลี่ยงการแทรกแซงด้วยกำลังทหาร หรือถ้าประธานาธิบดีอัสซาดยอมก้าวลงจากอำนาจในตอนนี้ การโจมตีจะไม่เกิดขึ้น

            2)อยู่ระหว่างการเตรียมพร้อมทางการเมืองทั้งภายในและระหว่างประเทศ
            เพื่อให้การโจมตีถูกต้องตามขั้นตอนในประเทศ (มีขั้นตอนบังคับอยู่แล้ว) และมีความชอบธรรมทางการเมืองระหว่างประเทศ เช่น สมาชิกรัฐสภาอยู่ระหว่างการหารือลับ รอข้อสรุปจากการเมืองภายในประเทศ
            ลองวิธีการขอมติจากคณะมนตรีสหประชาชาติ ซึ่งทุกฝ่ายต่างรู้แก่ใจอยู่แล้วว่าจะไม่ผ่าน (และไม่ผ่านจริงด้วยเพราะรัสเซียยับยั้งข้อมติ) แต่ต้องมีกระบวนดังกล่าวก่อน เพื่อนำสู่ข้อสรุปว่าสหรัฐฯ จะโจมตีโดยไม่ผ่านคณะมนตรีความมั่นคง ไม่ผ่านสหประชาชาติ
            ดังนั้น ณ ขณะนี้ยังไม่สามารถสรุปชัดได้ว่าสหรัฐฯ จะโจมตีหรือไม่ แต่สามารถติดตามทิศทางได้โดยดูสัญญาณต่างๆ

            ประการที่สอง หลายประเทศแสดงความเห็น ท่าทีไม่เห็นด้วยกับการโจมตี
            มีคำถามว่า การโจมตีทำเพื่อประโยชน์ของใคร เพื่อยับยั้งการใช้อาวุธเคมี หรือเป็นการสนับสนุนฝ่ายต่อต้านรัฐบาลซีเรียที่กำลังเพลี่ยงพล้ำในสมรภูมิ
            ในอีกมุมหนึ่ง ประเทศที่พยายามขัดขวางย่อมต้องหาเหตุผลเพื่อโจมตีสหรัฐฯ

            ประการที่สาม สัญญาณล่าสุด
            การถอนตัวของเจ้าหน้าที่สหประชาชาติเป็นสัญญาณสำคัญ เพราะเดิมสหประชาชาติมีแผนตรวจสอบสถานที่ 3 แห่ง เป็นเวลา 14 วันและอาจยืดเวลาออกไปอีกถ้าจำเป็น การเดินทางออกจากซีเรียในวันเสาร์นี้เป็นการเดินทางออกก่อนกำหนด และไม่ได้ทำการตรวจสอบตามแผนที่วางไว้ แต่มุ่งทำการตรวจสอบเหตุการณ์ใช้อาวุธเคมีเมื่อวันที่ 21 สิงหาคม ชานกรุงดามัสกัส ที่ไม่อยู่ในแผนเดิมที่ไว้วาง แหล่งข่าวไม่ได้อธิบายเหตุผล จึงน่าสงสัยว่าทำไมเจ้าหน้าที่สหประชาชาติจึงเดินทางออกโดยยังไม่บรรลุภารกิจ
            ก่อนหน้านี้นักวิเคราะห์บางท่านให้ความสำคัญว่า เจ้าหน้าที่สหประชาชาติจะต้องถอนตัวก่อนเริ่มการโจมตี

            ผลกระทบต่อตลาดทุน:
            (ข้อมูลส่วนนี้จะปรับตามเวลา เพื่อแสดงสถานะล่าสุด)
            วันนี้ (29 ส.ค.) ดัชนีตลาดหลักทรัพย์ทั่วเอเชียปรับบวกจากจุดต่ำสุดในรอบสองเดือน นิเคอิ ฮั่งเส็ง และสิงคโปร์ ปิดบวกราวร้อยละ 0.8-1.0 ด้านตลาดยุโรประหว่างวันราคาปรับบวกลบแต่ไม่มาก ล่าสุด ดัชนี Stoxx600 อยู่ที่ 300
            นาย Shane Oliver ประธานนักเศรษฐศาสตร์ด้านกลยุทธ์การลงทุนจาก AMP Capital ชี้ว่าหากย้อนหลังดูข้อมูลการโจมตีทางทหารของสหรัฐฯ ต่ออิรักเมื่อปี 1991, 1998, 2003 และก่อนหน้าการแทรกแซงลิเบียเมื่อปี 2011 พบว่าตลาดหุ้นจะได้รับผลกระทบในช่วงสั้นๆ และภายในสองเดือนดัชนีจะกลับไปสู่จุดเดิม

            นักลงทุนกำลังจับตาปฏิกิริยาจากสหรัฐฯ กับอังกฤษภายหลังที่คณะมนตรีความมั่นคงสหประชาชาติไม่สามารถออกข้อมติโจมตีซีเรีย
            ราคาน้ำมันดิบ WTI ในตลาดซื้อขายล่วงหน้า NYMEX เช้านี้อ่อนค่าลงเล็กน้อย อยู่ระหว่าง 109-110 ดอลลาร์ต่อบาร์เรล
            อนึ่ง การวิเคราะห์นี้มุ่งอธิบายสถานการณ์ความขัดแย้งในซีเรีย ยังมีอีกหลายปัจจัยที่จะส่งผลต่อตลาดเงินตลาดทุน

            ดังที่วิเคราะห์ข้างต้นว่า ณ ขณะนี้ยังมีความเป็นไปได้ทั้ง “โจมตี” กับ “ไม่โจมตี” ขึ้นกับปัจจัยหลายอย่างที่ไม่อาจคาดเดาได้ทั้งหมด ตลาดอยู่ระหว่างการรอสัญญาณ รอดูทิศทางที่ชัดเจนกว่านี้
            การประกาศพร้อมโจมตีของกองทัพฝรั่งเศสเป็นอีกสัญญาณหนึ่ง เข้าใจว่า ณ ขณะนี้ 3 ประเทศคือสหรัฐฯ อังกฤษและฝรั่งเศสพร้อมเปิดฉากยุทธการแล้ว รอเพียงคำสั่งเท่านั้น และทั้งสามรัฐบาลมีท่าทีเหมือนกันคือพูดว่ายังไม่ตัดสินใจ อยู่ระหว่างการปรึกษาหารือ
            หรืออยู่ระหว่างการรอเวลา ทำให้ถูกต้องตามขั้นตอนที่ต้องกระทำ
            ต้องติดตามสถานการณ์โดยใกล้ชิด
29 สิงหาคม 2013
ชาญชัย คุ้มปัญญา
----------------------
บทวิเคราะห์ที่เกี่ยวข้อง:
(อัพเดท 23 ส.ค. 20.50 น.) ข่าวการใช้อาวุธเคมีล่าสุดในซีเรีย มีผู้เสียชีวิตหลายร้อยคน ทำให้หลายประเทศเรียกร้องให้เจ้าหน้าที่สหประชาชาติเข้าตรวจสอบ ในขณะที่ประธานาธิบดีโอบามากล่าวอย่างชัดเจนว่าสหรัฐฯ จะไม่แทรกแซงซีเรียด้วยกำลังทหาร
(อัพเดท 26 ส.ค. 6.30 น.) สถานการณ์ซีเรียร้อนแรงต่อเนื่อง รัฐบาลอเมริกา อังกฤษและฝรั่งเศสปักใจเชื่อว่ารัฐบาลซีเรียคือผู้ใช้อาวุธเคมี สามมหาอำนาจกำลังหาร่วมให้นานาชาติร่วมมือกันแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น เรือรบสหรัฐฯ ได้รับคำสั่งให้เตรียมพร้อมรับมือทุกสถานการณ์ ล่าสุดเจ้าหน้าที่สหประชาชาติจะเข้าตรวจสอบอาวุธเคมีในวันจันทร์นี้ ภายหลังที่รัฐบาลซีเรียยอมเข้าตรวจสอบจุดต้องสงสัย ในขณะที่บางคนเชื่อว่าสถานการณ์มาถึงจุดที่สายเกินแก้แล้ว
ราวหนึ่งปีหลังจากที่กล่าวหากันไปมาในที่สุดสหประชาชาติส่งเจ้าหน้าที่เข้าไปตรวจสอบเรื่องการใช้อาวุธเคมีในซีเรีย แต่ต้องเข้าใจว่าเป้าหมายของการตรวจสอบคือเพื่อพิสูจน์ว่ามีการใช้หรือไม่เท่านั้น ไม่ครอบคลุมถึงเรื่องใครหรือฝ่ายใดเป็นผู้ใช้ ที่ผ่านมาอังกฤษกับฝรั่งเศสแสดงท่าทีขึงขังเรียกร้องการแทรกแซงทางการทหาร แต่นั่นหมายถึงต้องมีสหรัฐฯ เป็นหัวเรือใหญ่ที่ลังเลใจเรื่อยมา
(อัพเดท 27 ส.ค. 20.00 น.) นานาชาติพุ่งเป้าให้ความสำคัญกับการใช้อาวุธเคมีที่ชานกรุงดามัสกัส เจ้าหน้าที่สหประชาชาติกำลังอยู่ระหว่างการตรวจสอบ แต่สหรัฐฯ อังกฤษ ฝรั่งเศสเชื่อว่าเป็นฝีมือของรัฐบาลอัสซาด และกำลังพิจารณาใช้กำลังทหารในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง
(อัพเดท 28 ส.ค. 17.30 น.) กระแสข่าวจากสำนักข่าวต่างประเทศล้วนชี้ว่าอเมริกากำลังเตรียมการโจมตี ล่าสุดทางการรัสเซียเริ่มอพยพคนของตนออกจากซีเรีย การวิเคราะห์ผลยุทธการต่อตลาดทุน ราคาน้ำมัน ควรแบ่งออกเป็น 3 ช่วงคือ ช่วงก่อนโจมตี ช่วงระหว่างโจมตี และช่วงหลังโจมตี

บรรณานุกรม:
1. Obama: No decision yet on launching Syria military strike, USA Today, 29 August 2013, http://www.usatoday.com/story/news/politics/2013/08/28/obama-syria-military-strike/2724905/
2. Military adventure in Mideast would cause irreparable damage: Rohani, Tehran Times, 28 August 2013, http://www.tehrantimes.com/politics/110375-military-adventure-in-mideast-would-cause-irreparable-damage-rohani-
3. U.N. resolution on Syria stalls due to Russian ‘intransigence’, Al Arabiya, 28 August 2013, http://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2013/08/28/U-N-Security-Council-holds-talks-on-military-action-on-Syria.html
4. Asian Stocks Rise From 2-Month Low as Oil Explorers Gain, Bloomberg, 29 August 2013, http://www.bloomberg.com/news/2013-08-29/asian-stocks-rise-from-two-month-low-led-by-raw-material-shares.html
5.Ban Ki-moon: UN chemical weapons team to leave Syria by Saturday morning, The Jerusalem Post/Reuters, 29 August 2013, http://www.jpost.com/Breaking-News/Ban-Ki-moon-UN-chemical-weapons-team-to-leave-Syria-by-Saturday-morning-324644
6. French Military 'Ready' for Action Against Syria, ABC NEWs/AP, 29 August 2013, http://abcnews.go.com/International/wireStory/france-military-ready-syria-needed-20103301
7. “Selling on Syria likely short-lived, going by history”, CNBC, 29 August 2013, http://www.cnbc.com/id/100995417
----------