นายโวโลดิเมียร์ เซเลนสกี (Volodymyr Zelenskiy) ตัดสินใจลงเลือกตั้งเพียงไม่กี่เดือนก่อนวันเลือกตั้ง หาเสียงเน้นเรื่องต่อต้านทุจริตทางการเมือง ต่อต้านกลุ่มการเมืองที่ครองอำนาจ ให้ประชาชนมีอำนาจการเมืองการปกครอง มีความยุติธรรม มั่นคงปลอดภัย ยุติความขัดแย้งกับยูเครนตะวันออก คะแนนนิยมของเขาเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว ชนะประธานาธิบดีเปโตร โปโรเชนโกคนก่อนที่เป็นนายทุนพันล้านด้วยคะแนนถล่มทลาย
3
ปีหลังดำรงตำแหน่งผู้นำประเทศ
ประธานาธิบดีเซเลนสกีพาประเทศทำสงครามกับมหาอำนาจรัสเซีย เกิดคำถามว่าทำไมผู้นำยูเครนจึงคิดทำสงคราม
ทำไมไม่หยุดที่จะเป็นสมาชิกนาโต :
ประการแรก
ก่อนสงคราม
14
กุมภาพันธ์ 2022 ประธานาธิบดีเซเลนสกีกล่าวว่า “พวกเขาบอกเราว่า (กองทัพรัสเซีย)
จะบุก 16 กุมภาพันธ์” เป็นวันเดียวกับที่เจ้าหน้าที่สหรัฐเผยทัพรัสเซีย 80%
พร้อมรบเต็มตัว สามารถเปิดฉากโจมตีทุกเมื่อ ก่อนกองทัพรัสเซียบุกยูเครน
นาโตประกาศชัดจะไม่ส่งทหารเข้าช่วยรบ เนื่องจากยูเครนไม่ได้เป็นสมาชิกนาโต มีหลักฐานมากมายชี้ว่าหากเกิดสงครามจะเป็นการปะทะทางทหารระหว่างยูเครนกับรัสเซีย
รัฐบาลยูเครนรู้ตัวดี
ส่วนที่ชาติตะวันตกกับพันธมิตรทำคือคว่ำบาตรรัสเซียทางเศรษฐกิจการทูตเป็นหลัก
ไม่มีประเทศคิดให้ทหารของตนปะทะกับทหารรัสเซียโดยตรง หลักข้อนี้เป็นที่รู้กันทั่วไปว่าชาติมหาอำนาจจะไม่ทำสงครามกันเองเพราะจะหายนะด้วยกันทั้งคู่
อีกทั้งรัฐบาลปูตินขู่ล่วงหน้าว่าพร้อมทำสงครามนิวเคลียร์กับทุกประเทศที่เข้ามายุ่งเกี่ยว
จะมีประเทศใดยอมหายนะเพราะยูเครนหรือ
เป็นที่รับรู้กันทั่วไปว่ารัฐบาลปูตินต่อต้านยุทธศาสตร์นาโตขยายตัว
(NATO Enlargement) โดยเฉพาะการรับยูเครนเป็นสมาชิกนาโตเป็นเส้นต้องห้าม
(red line) เป็นยุทธศาสตร์ป้องกันประเทศรัสเซียที่จะสร้างแนวรัฐกันชน
(buffer state) ด้านนาโตกล่าวว่ายูเครนจะยื่นเรื่องขอเป็นสมาชิกหรือไม่เป็นสิทธิ์ของยูเครน
ที่ผ่านมารัฐบาลเซเลนสกีไม่ปฏิเสธเรื่องนี้
ในช่วงที่รัสเซียเริ่มสะสมกำลังตามแนวพรมแดนติดยูเครนและซ้อมรบ
มีคำเตือนมากมายว่ารัสเซียอาจบุกเข้ายูเครน ยิ่งใกล้วันที่รัสเซียส่งกองทัพเข้าไปคำเตือนยิ่งดังขึ้น
ฝ่ายการทหารมีหลักฐานมากมายถึงการตระเตรียมกำลังพล รู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้น แต่ถึงกระนั้นเซเลนสกีไม่เอ่ยปากถอนเรื่องการเป็นสมาชิกนาโต
กลับเตรียมกองทัพเรียกทหารกองหนุนให้เตรียมพร้อม นี่แปลว่ารัฐบาลเซเลนสกียินดีทำสงครามกับรัสเซียใช่หรือไม่
ประการที่
2 เมื่อกองทัพรัสเซียบุกเข้ายูเครนแล้ว
สงครามเริ่มต้นด้วยการที่ทัพรัสเซียส่วนหนึ่งบุกเข้ายูเครนตะวันออก
พื้นที่เหล่านี้เดิมเป็นเขตอิทธิพลของกองกำลังที่อิงรัสเซียอยู่แล้วจึงบุกยึดง่ายดาย
เรื่องไม่จบเท่านี้รัฐบาลสหรัฐคาดกองทัพรัสเซียจะบุกเข้ายูเครนตะวันตกทำสงครามเต็มรูปแบบ
ด้านยูเครนประกาศภาวะฉุกเฉินทั่วประเทศ
ขอให้คนทั้งชาติพร้อมทำสงครามปกป้องมาตุภูมิ
เป็นอีกช่วงที่รัฐบาลเซเลนสกียืนยันพร้อมทำสงครามกับรัสเซียโดยที่ไม่มีชาติใดเข้าร่วมรบด้วย
หลายคนย่อมคาดเดาได้ว่ายูเครนจะเป็นฝ่ายปราชัย ในโลกนี้มีไม่กี่ประเทศที่กองทัพเข้มแข็งพอรับมือรัสเซีย
น่าคิดว่าเซเลนสกียืนยันขอทำสงคราม ทำไมจึงไม่ขอเจรจา
เพียงแค่ประกาศเลิกเป็นสมาชิกนาโตเท่านั้นยากเกินกว่าจะพูดหรือ
เมื่อทัพรัสเซียรุกคืบสู่กรุงเคียฟ
ประธานาธิบดีเซเลนสกีกล่าวว่า “ประชาชนยูเครนต้องการสันติภาพ”
ไม่ทราบว่านี่คือการพูดตลกอีกครั้งหรือไม่ หากเข้าใจว่าประชาชนต้องการอะไรทำไมปล่อยให้เรื่องบานปลายกลายเป็นสงครามใหญ่
เซเลนสกีไม่รู้หรือว่าประชาชนไม่ต้องการสงคราม รัฐบาลยูเครนชุดนี้แหละที่ผลักดันให้รัสเซียส่งกองทัพเข้ายูเครน
ย้อนหลังช่วงสิ้นปีก่อน
(2021) หลังอียูพูดชัดไม่สนใจ “เส้นต้องห้าม” ของรัสเซีย
ปูตินย้ำต้องการสนธิสัญญาความมั่นคงที่เกี่ยวข้องกับยูเครน ไบเดนตอบว่าให้เพียงแค่จะไม่ส่งอาวุธที่ใช้โจมตีข้าศึกแก่ยูเครน จากนั้นความตึงเครียดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว รัสเซียส่งทหารเข้าประชิดชายแดนยูเครนตามลำดับ
นับจากนั้นรัฐบาลสหรัฐพูดซ้ำแล้วซ้ำอีกว่ารัสเซียจะบุกยูเครน จะหาเรื่องบุกยูเครน
เป็นข่าวที่รับรู้กันทั่วโลก จะเห็นว่าเรื่องของยูเครนมีรัฐบาลสหรัฐ
นาโตเข้ามาเกี่ยวข้องตลอดเวลาราวกับว่าความมั่นคงของยูเครนไม่ได้อยู่ในการตัดสินใจของรัฐบาลยูเครนเท่านั้น
แนวคิดหนึ่งที่อธิบายพฤติกรรมของผู้นำยูเครนคือ
เซเลนสกีไม่เพียงดำเนินนโยบายอิงตะวันตกเท่านั้น
แต่เป็นผู้นำประเทศที่ไม่เป็นอิสระ ขณะลงเลือกตั้งอาจตั้งใจดีหวังนำความสุขความเจริญสู่ประชาชน ได้เป็นผู้นำประเทศที่ปราศจากฐานอำนาจการเมือง
แต่ความจริงคืออำนาจการปกครองยังอยู่กับกลุ่มชนชั้นอำนาจเดิม
น่าเห็นใจที่เซเลนสกีอาจตั้งใจดีแต่สุดท้ายไม่อาจบริหารประเทศได้จริง
เป็นข้อคิดสำหรับระบอบประชาธิปไตยแบบประธานาธิบดี ประเทศประชาธิปไตยเกิดใหม่ที่อ่อนแอ
เมื่อเกิดสงครามพวกนายทุนนักการเมืองไม่กระทบเท่าไหร่เพราะมีช่องทางหาเงินนอกประเทศ
เตรียมทางหนีทีไล่ไว้แล้ว ประชาชนธรรมดาเท่านั้นที่ต้องรับเคราะห์
ลำพังการเป็นประธานาธิบดีไม่อาจบริหารประเทศได้จริงหากอำนาจปกครองยังอยู่กับระบอบอำนาจเก่าที่อิงตะวันตก
หน่วยรบพิเศษอเมริกัน เจ้าหน้าที่สหรัฐเข้าๆ ออกๆ ยูเครน เซเลนสกีไม่เป็นอิสระ
ไม่อาจตัดสินเลือกทางเดินประเทศเพื่อชาวยูเครนที่ต้องการสันติภาพ
ตลอดช่วงของความขัดแย้งจนนำสู่สงครามเต็มรูปแบบปรากฏหลักฐานความไม่เป็นอิสระมากมาย
การตัดสินใจที่ไม่สมเหตุสมผลโดยเฉพาะทำสงครามกับรัสเซีย เห็นชัดว่านโยบายของยูเครนทำตามนโยบายชาติตะวันตกโดยเฉพาะรัฐบาลสหรัฐ
แนวคิดนี้จะถูกหรือไม่อนาคตจะปรากฏหลักฐานมากขึ้น เป็นอีกตัวอย่างของหลายสิบตัวอย่างที่ผู้นำประเทศไม่เป็นอิสระอยู่ภายใต้อิทธิพลรัฐบาลต่างชาติ
หลายๆ ประเทศที่เอ่ยถึงปกครองด้วยระบอบเสรีประชาธิปไตย
บัดนี้เซเลนสกีคงได้เรียนรู้แล้วว่าบทบาทประธานาธิบดีไม่เหมือนการเล่นตลก สงครามยูเครนจะเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตที่จะอยู่กับเขา
ครอบครัว คนยูเครนทั้งชาติตลอดไป
น่าเศร้าใจแทนประชาชนยูเครนทั้งประเทศที่หลายคนบาดเจ็บเสียชีวิตจากสงคราม
กว่าล้านคนอพยพออกนอกประเทศและคาดว่าจะออกไปอีกหลายล้านคน
ไม่รู้ว่าอนาคตจะเป็นอย่างไร บ้านเมืองถูกทำลายถดถอยหลายสิบปี
จากนี้ไปยูเครนจะไม่เหมือนยูเครนเดิมอีกต่อไป เป็นอีกบทเรียนแก่คนทั้งโลกว่าบางครั้งการเมืองไม่ใช่เรื่องตลกให้พูดเฮฮาในสภากาแฟ
อาจเป็นการสิ้นชาติสิ้นแผ่นดิน สิ่งที่สูญเสียไปไม่อาจนำกลับคืนมา
คำถามที่ไม่ตลกคือทำไมเซเลนสกีปล่อยให้เกิดสงครามและทำไมไม่รีบหยุดสงคราม
ล่าสุดทัพใหญ่รัสเซียจ่อกรุงเคียฟ คำว่า “ขอวางตัวเป็นกลาง” ไม่เป็นสมาชิกนาโตพูดยากมากเลยหรือ
-----------------
1. 3 years ago Zelenskyy was a TV comedian. Now he’s
standing up to Putin’s army. (2022, February 26). CNBC. Retrieved from
https://www.cnbc.com/2022/02/27/3-years-ago-zelenskyy-was-a-tv-comedian-now-hes-standing-up-to-putins-army.html
2. Biden begins to sanction Moscow for 'beginning of a
Russian invasion' of Ukraine. (2022, February 23). ABC News. Retrieved
from https://abcnews.go.com/Politics/bidens-threat-white-house-grapples-sanction-russia/story?id=83041555
3. How Volodymyr
Zelenskiy beat Petro Poroshenko in Ukraine. (2019, April 22). Deutsche
Welle. Retrieved from https://www.dw.com/en/how-volodymyr-zelenskiy-beat-petro-poroshenko-in-ukraine/a-48437457
4.
Putin backfoots NATO with East Ukraine recognition. (2022, February 22).
Asia Times. Retrieved from
https://asiatimes.com/2022/02/putin-backfoots-nato-with-east-ukraine-recognition/
5.
Russia Needs Legally Binding Agreements on Security Guarantees, Kremlin Says
After Putin-Biden Call. (2021, December 30). Sputnik News. Retrieved
from https://sputniknews.com/20211230/putin-biden-call-came-to-end-kremlin-spokesman-confirms-1091924744.html
6.
Ukraine crisis latest: US relocating embassy from Kyiv. (2022, February
14). Deutsche Welle. Retrieved from
https://www.dw.com/en/ukraine-crisis-latest-us-relocating-embassy-from-kyiv/a-60775766
7. Ukraine requests urgent meeting of UN Security Council —
live updates. (2022, February 23). CNBC. Retrieved from
https://www.dw.com/en/ukraine-requests-urgent-meeting-of-un-security-council-live-updates/a-60880156
8. Ukraine: Zelenskiy outshined Poroshenko on way to
victory. (2019, April 22). Deutsche Welle. Retrieved from
https://www.dw.com/en/ukraine-zelenskiy-outshined-poroshenko-on-way-to-victory/a-48418387
9. U.S. says Russia may create pretext to attack Ukraine.
(2022, February 13). Reuters. Retrieved from
https://www.reuters.com/world/europe/us-says-diplomacy-still-open-end-ukraine-standoff-with-russia-2022-02-13/
10. White House says
it believes Putin is ‘improvising’ as U.S. official warns Russia is ready for
an attack. (2022, February 23). Deutsche Welle. Retrieved from
https://www.cnbc.com/2022/02/23/putin-says-russia-open-to-diplomacy-as-moscow-hit-with-fresh-sanctions.html
11. White House: Russia prepping pretext for Ukraine
invasion. (2022, January 14). AP. Retrieved from
https://apnews.com/article/europe-russia-media-ukraine-vladimir-putin-f24e6bd400e20d7890daff371cd80eb2
--------------------------