สรุปสถานการณ์: (อัพเดท 10 ก.ย. 9.30 น.) สหภาพยุโรปเสียงแข็งเรียกร้องให้รัฐบาลโอบามารอผลการพิสูจน์การใช้อาวุธเคมีจากสหประชาชาติ แม้จะกล่าวทำนองว่ารัฐบาลอัสซาดน่าจะเป็นผู้ใช้อาวุธเคมี ในขณะที่รัฐบาลโอบามายังพยายามหว่านล้อมให้คนทั้งโลกเห็นความร้ายแรงของเหตุการใช้อาวุธเคมี
คืบหน้าล่าสุด: (อัพเดท
10 ก.ย. 20.00 น.)
นักวิเคราะห์บางคนเห็นว่ารัฐบาลโอบามาจะเสียหน้าอย่างยิ่งหากแพ้โหวตในสภา
บั่นทอนภาพลักษณ์ประธานาธิบดี ด้วยเหตุผลดังกล่าวจึงเชื่อว่าสมาชิกรัฐสภาหลายคนจะยกมือสนับสนุนการโจมตีซีเรียในที่สุด
คุณ Radhika Miller นักเคลื่อนไหวต่อต้านสงครามของ ANSWER
Coalition กล่าวว่า ลูกระเบิดที่อเมริกาทั้งในที่ต่างๆ
ทั่วโลกจะระเบิดที่ประเทศของเรา ในขณะที่ชาวอเมริกันจำนวนมากยังตกงาน
หลายคนได้รับความยากลำบากจากปัญหาเศรษฐกิจ แต่รัฐบาลกลับใช้เงินหลายพันล้านดอลลาร์ไปกับการโจมตีทางทหารในดินแดนที่ห่างไกล
“พวกเราต่อต้านสงครามไม่ใช่เพราะเป็น isolationists
แต่เพราะลูกระเบิดที่ทิ้งลงในซีเรียจะสังหารประชาชน เราไม่อนุญาตให้รัฐบาลฆ่าประชาชนในนามของเรา”
คุณ Medea Benjamin ผู้ร่วมก่อต้านองค์กรต่อต้านสงคราม
Code Pink
กล่าวว่าสัปดาห์นี้ชาวอเมริกันจะได้พิสูจน์ว่ารัฐสภาฟังเสียงของประชาชนหรือเดินหน้าให้ทำสงครามอีกครั้ง
“สงครามนี้ไม่ช่วยประชาชนซีเรีย ไม่ช่วยคนอเมริกัน และจะไม่ส่งเสริมนิติธรรมระหว่างประเทศ”
และการโจมตีซีเรียเป็นเรื่องผิดกฎหมายถ้าสหประชาชาติไม่ให้การรับรอง
ผลสำรวจล่าสุดของ CNN/ORC International poll พบว่าชาวอเมริกันกว่าร้อยละ 70 ไม่ต้องการให้รัฐสภาอนุมัติโจมตีซีเรีย การโจมตีไม่ก่อประโยชน์ต่อประเทศ และสหรัฐฯ ไม่ควรไปยุ่งเกี่ยวกับสงครามกลางเมืองซีเรีย
ชาวอเมริกันกว่าร้อยละ 70 แสดงความเห็นว่าการโจมตีไม่ช่วยทำให้อะไรดีขึ้น ยกตัวอย่างกรณีการรุกรานอิรัก เหตุการณ์อาหรับสปริงในลิเบีย อียิปต์ ที่ไม่เห็นว่าอเมริกาจะช่วยทำให้สถานการณ์ดีขึ้นได้
Keating Holland CNN Polling Director กล่าวว่าต่อให้รัฐสภาสนับสนุนประธานาธิบดีก็ไม่ช่วยให้ประชาชนจะลดแรงต่อต้าน “การอนุมัติจากคองเกรสมีส่วนช่วยโอบามาเพียงเล็กน้อยเท่านั้น คนส่วนใหญ่ยังต่อต้านการโจมตีทางอากาศต่อเป้าหมายในซีเรีย” “ถ้าคองเกสอนุมัติให้ใช้ปฏิบัติการทางทหาร ชาวอเมริกันร้อยละ 55 จะต่อต้านการโจมตีดังกล่าว”
Sergei
Lavrov รัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศ เห็นว่าหากสหรัฐฯ โจมตีซีเรียจะทำให้ผู้ก่อการร้ายเพิ่มจำนวนมากขึ้น
การแก้ปัญหาจะต้องเน้น “การเคารพกฎหมายระหว่างประเทศและข้อตกลงต่างๆ ต้องนำรายงานเรื่องการใช้อาวุธเคมีทุกชิ้นมาพิสูจน์ค้นหาความจริง”
และอ้างถึงเจ้าหน้าที่สหประชาชาติ “Carla del Ponte ที่เคยพูดว่าฝ่ายต่อต้านเป็นผู้ใช้อาวุธเคมี”
รัฐบาลรัสเซียเสนอให้หน่วยงานระหว่างประเทศเข้าควบคุมอาวุธเคมีของซีเรียแลกกับที่สหรัฐฯ
จะไม่โจมตีซีเรีย ประธานาธิบดีบารัก โอบามาเห็นว่าแนวทางดังกล่าว “น่าจะช่วยผ่านทางตันได้”
ด้านวุฒิสภาเลื่อนการลงมติญัตติโจมตีซีเรียในวันพุธออกไป เพื่อพิจารณาข้อเสนอจากรัสเซีย
Sergei
Lavrov รัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศกล่าวเสริมว่า รัสเซีย “ได้ยื่นข้อเสนอดังกล่าวแก่
นาย Walid al-Moualem (รัฐมนตรีกระทรวงต่างประเทศซีเรีย)
แล้ว หวังว่าจะได้รับคำตอบในทางบวกโดยเร็ว”
ส่วนนาย
Walid al-Moualem กล่าวตอบรับทันทีว่า “ยินดีรับพิจารณาข้อเสนอของรัสเซีย
บนพื้นฐานความห่วงใยชีวิตของประชาชนของรัฐบาลซีเรียและความมั่นคงของประเทศ”
ล่าสุด นาย Laurent Fabius รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศสเตรียมยื่นร่างมติเสนอคณะมนตรีความมั่นคงประชาชาติ กำหนดระเบียบที่หน่วยงานระหว่างประเทศจะควบคุมอาวุธเคมีของซีเรีย “เป้าหมายของเราคือการประณามการสังหารหมู่เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม” โดยรัฐบาลซีเรีย และขู่ว่าหากรัฐบาลซีเรียไม่ทำตามจะต้องได้รับโทษอย่างรุนแรง
ล่าสุด นาย Laurent Fabius รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศสเตรียมยื่นร่างมติเสนอคณะมนตรีความมั่นคงประชาชาติ กำหนดระเบียบที่หน่วยงานระหว่างประเทศจะควบคุมอาวุธเคมีของซีเรีย “เป้าหมายของเราคือการประณามการสังหารหมู่เมื่อวันที่ 21 สิงหาคม” โดยรัฐบาลซีเรีย และขู่ว่าหากรัฐบาลซีเรียไม่ทำตามจะต้องได้รับโทษอย่างรุนแรง
วิเคราะห์: (อัพเดท 10
ก.ย. 20.00 น.)
วิเคราะห์ประเด็นทางการเมือง:
1.
คาดการณ์คองเกรสจะอนุมัติหรือไม่
สองสามวันก่อนหน้านี้การคาดการณ์คำถามว่าที่คองเกรสจะอนุมัติหรือไม่
ยังมีการตีความในสองทิศทาง
ฝ่ายแรกเห็นว่า
ด้วยแรงต้านจากอียู จากผลโพลล์ที่ชี้ว่าคนอเมริกันส่วนใหญ่ไม่อยากให้โจมตี
น่าจะเป็นแรงกดดันให้รัฐสภาไม่ผ่านร่างญัตติ
อีกฝ่ายเห็นว่า
รัฐบาลโอบามายังสู้ไม่ถอย พยายามล็อบบี้สมาชิกรัฐสภา อ้างเหตุผลหลายข้อที่มีจุดประสงค์ขอการสนับสนุนจากประชาชน
นายเคอร์รีเดินสายของการสนับสนุนจากชาติพันธมิตร
แต่สถานการณ์ล่าสุดอาจเป็นจุดพลิกผัน
เมื่อประธานาธิบดีโอบามาเห็นดีเห็นงามกับข้อเสนอของรัสเซียที่เสนอให้หน่วยงานระหว่างประเทศเข้าควบคุมอาวุธเคมีของซีเรีย
คองเกรสถึงกับเลื่อนการลงมติออกไป (แบบยังไม่มีกำหนดการใหม่)
เพื่อพิจารณาข้อเสนอดังกล่าว
2.ทางเลือกของคองเกรส
ดังที่วิเคราะห์ครั้งก่อนว่า
คองเกรสมีทางเลือกหลักคือลงมติอนุมัติกับไม่อนุมัติ
การที่จะไม่อนุมัติก็มีเหตุผลต่างๆ นานาที่สามารถอ้างได้
ข้อเสนอของรัสเซียกลายเป็นเหตุผลข้ออ้างล่าสุดเพื่อให้คองเกรสไม่ต้องอนุมัติโจมตีซีเรีย
ข้อสรุปที่ยังอยู่ระหว่างการหารืออาจออกมาว่าขอโอกาสหน่วยงานระหว่างประเทศไดทำงานก่อน
หากผลการทำงานไม่เป็นที่น่าพอใจ ไม่น่าจะควบคุมอาวุธเคมีซีเรียได้จริง ค่อยมาพิจารณาญัตติโจมตีซีเรียใหม่อีกรอบ
หากรัฐบาลอเมริกายังต้องการโจมตี
น่าจะปัดข้อเสนอรัสเซียตั้งแต่ต้น อ้างว่าเป็นวิธีการที่ไม่ได้ผล
เพราะรัฐบาลอัสซาดอาจปกปิดไม่เปิดเผยอาวุธเคมีทั้งหมด หรืออาจผลิตขึ้นมาใหม่ในอนาคต
ฯลฯ
เห็นได้ว่าทั้งประธานาธิบดีโอบามา
สมาชิกสภาคองเกรสจำนวนหนึ่งพยายามเลี่ยงการโจมตีซีเรีย ดังที่เคยวิเคราะห์ว่าการพิจารณาของคองเกรสน่าจะเป็นสัญญาณสุดท้ายแล้ว
หากคองเกรสพิจารณาให้โอกาสหน่วยงานระหว่างประเทศ เท่ากับว่าความคิดโจมตีซีเรียรอบนี้ยุติแล้ว
ล่าสุดคือ ฝรั่งเศสจะเสนอร่างมติแก่คณะมนตรีความมั่นคง
เป็นระเบียบ แนวทางการควบคุมอาวุธเคมีซีเรีย จากท่าทีของประธานาธิบดีโอบามา
รัสเซีย ซีเรีย จนล่าสุดคือฝรั่งเศส เชื่อว่าคณะมนตรีฯ จะมีข้อมติดังกล่าว ผลคือเมื่อหน่วยงานระหว่างประเทศเข้าควบคุมอาวุธเคมีซีเรียแล้ว
ก็ไม่มีความจำเป็นใดๆ ที่คองเกรสต้องพิจารณาเรื่องการโจมตีซีเรียอีก (เว้นแต่ว่าในอนาคตจะมีประเด็นใหม่)
ประเด็นร้อนเรื่องการใช้อาวุธเคมีเมื่อวันที่
21 สิงหาคม 2013 ชานกรุงดามัสกัส น่าจะจบลงเพียงเท่านี้
10 กันยายน 2013
ชาญชัย คุ้มปัญญา
----------------------
บทวิเคราะห์ที่เกี่ยวข้อง:
(อัพเดท 1 ก.ย. 20.40
น.) ประธานาธิบดีโอบามาร้องขอให้รัฐสภาอภิปรายเพื่อลงมติโจมตีซีเรีย
สัญญาณการโจมตีเปลี่ยนจาก “ชัดเจน” มาเป็นจุดเดิมคืออาจโจมตีหรือไม่โจมตีก็เป็นได้
และมีแนวโน้มว่าหากเป็นการโจมตีคงต้องรออีกเป็นสัปดาห์
(อัพเดท 4 ก.ย. 1.15
น.) สถานการณ์ขณะนี้คือประธานาธิบดีโอบามากำลังรวบรวมให้ได้เสียงข้างมาก
เพียงพอที่รัฐสภาจะประกาศโจมตีซีเรีย
โดยไม่รอผลการตรวจสอบหลักฐานจากเจ้าหน้าที่สหประชาชาติ หากเป็นเช่นนั้นจริง
การโจมตีน่าจะเกิดขึ้นภายในสัปดาห์หน้า หลังการอภิปรายและรัฐสภาลงมติ
(อัพเดท 8 ก.ย. 21.50 น.)
อเมริกากับรัสเซียเสริมกองทัพอย่างต่อเนื่อง
อียูเรียกร้องให้รอการพิสูจน์การใช้อาวุธเคมีจากสหประชาชาติ สัปดาห์นี้รัฐสภาอเมริกันพิจารณาญัตติโจมตีซีเรีย
บรรณานุกรม:
1. Obama Hones Pitch on Syria As
Opposition Rises at Home, The Wall Street Journal, 8 September 2013, http://online.wsj.com/article/SB10001424127887324094704579062930548599924.html
2. Obama meets resistance as he presses case for Syria
strike, Xinhua, 8 September 2013, http://news.xinhuanet.com/english/world/2013-09/08/c_132701636.htm
3. “U.S. strike on Syria risks emboldening terrorists:
Russian, Syrian FMs”, Xinhua, 9 September 2013, http://news.xinhuanet.com/english/world/2013-09/09/c_132705487.htm
4. CNN poll: Public against Syria strike resolution, CNN,
9 September 2013, http://edition.cnn.com/2013/09/09/politics/syria-poll-main/
5. Obama sees potential ‘breakthrough’ in Russia’s Syria
proposal, The Washington Post, 10 September 2013, http://www.washingtonpost.com/world/middle_east/john-kerry-in-london-campaigns-for-world-to-support-military-strike-against-syria/2013/09/09/e8ad7a72-193d-11e3-80ac-96205cacb45a_story.html
6. France to float UN resolution on Syria chemical weapons,
France 24, 10 September 2013, http://www.france24.com/en/20130910-france-propose-new-un-resolution-syria-chemical-weapons-arms
----------