ไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลเผด็จการฟาสซิสต์หรือสายใดๆ คนอิตาเลียนคาดหวังเหมือนกันคือขอให้ชีวิตความเป็นอยู่ดีขึ้น อยู่ดีมีสุข การที่ทุกพรรคทุกสายล้วนเคยเป็นรัฐบาลเป็นหลักฐานในตัวเอง
อายุ 15 ปีจอร์เจีย เมโลนี (Giorgia Meloni) เข้าร่วมงานการเมืองอย่างเข้มข้น จบเพียงมัธยมปลายเป็นแกนนำจัดตั้งกลุ่มการเมืองสายฟาสซิสต์ ปี 2008 ขณะอายุ 31 นายกฯ ซิลวิโอ เบอร์ลุสโคนี (Silvio Berlusconi) แต่งตั้งให้เป็นรัฐมนตรีกระทรวงเยาวชน (minister of youth) เป็นรัฐมนตรีอายุน้อยที่สุดในคณะรัฐบาล
ในการเลือกตั้งครั้งล่าสุดเมโลนีประกาศตัวว่า “I am Giorgia, I am
a woman, I am a mother, I am Italian, I am Christian” ย้ำว่าเธอจะเป็นเช่นนี้ตลอดไป
พร้อมคำขวัญ “God, homeland, family”
มูลเหตุเลือกตั้ง 25
กันยา :
เลือกตั้ง
25 กันยายนเป็นผลจากการยุบสภาเมื่อนายกฯ มาริโอ ดรากี (Mario Draghi) ลาออกเพราะไม่ได้เสียงสนับสนุนในสภามากพออีกแล้ว รวมถึงกรณีที่พรรคร่วม M5S
แตกแยกภายในจากประเด็นควรส่งอาวุธสนับสนุนยูเครนหรือไม่ คนอิตาเลียนเบื่อหน่ายรัฐบาลเดิมๆ
เมโลนีเป็นตัวเลือกสดใหม่
Antonio
Gramsci นักการเมืองสายมาร์กซิสต์อธิบายว่าเหตุที่รอบนี้ฟาสซิสต์มาแรงเพราะประเทศรุมเร้าด้วยสารพัดปัญหา
ทั้งเงินเฟ้อสูงเกิน 9% แนวทางนาโตต่อยูเครนที่ชาวอิตาเลียนบางส่วนไม่เห็นด้วย
น้ำมันเชื้อเพลิงแพงลิบลิ่ว ความแห้งแล้งปีนี้
ซ้ำเติมเศรษฐกิจที่อ่อนแออยู่แล้วให้หนักกว่าเดิม คนอิตาเลียนจึงอยากลองพรรคใหม่ๆ
Andrea
Carlo จาก German Historical Institute ในกรุงโรมอธิบายว่าคนอิตาเลียนเหนื่อยหน่ายการเมือง
(กระทรวงมหาดไทยรายงานว่าผู้ออกมาใช้สิทธิมีเพียง 64% ต่ำสุดเป็นประวัติการณ์
เทียบกับเลือกตั้งปี 2018 ที่มา 72.9%) อยากเห็นการเปลี่ยนแปลงจึงมองหาพรรคแบบนั้น
และชี้ว่าปัญหาเฉพาะหน้าคือน้ำมันก๊าซธรรมชาติที่ช่วงนี้แพงลิบลิ่ว
Nic
Cheeseman จาก University of Birmingham อธิบายว่าอาหารแพงน้ำมันขึ้นราคา
คนไม่เชื่อถือสถาบันประชาธิปไตยที่มีอยู่ ความไม่เทียมขยายกว้าง
ชีวิตความเป็นอยู่ย่ำแย่
กังวลผู้อพยพลี้ภัยต่างชาติที่หลั่งไหลเข้าประเทศนำวัฒนธรรมใหม่มากดทับวัฒนาธรรมดั้งเดิม
เหล่านี้เป็นสาเหตุหลักที่คนอิตาเลียนอยากเห็นการเปลี่ยนแปลงซึ่งจะเกิดขึ้นได้ก็ด้วยพรรคใหม่
แนวทางใหม่
ดังนั้น เหตุที่จู่ๆ พรรคขวาจัดได้รับคะแนนนำทุกพรรคไม่ใช่เพราะนิยมเผด็จการฟาสซิสต์แต่เป็นเพราะเบื่อหน่ายพรรคการเมืองเก่าๆ
ลักษณะเช่นนี้เกิดขึ้นกับหลายประเทศทั่วโลก
John
Farina จาก George Mason University
อธิบายว่าคนอิตาเลียนต้องการรัฐบาลที่ทำตามความต้องการของประชาชน
หลายปีที่ผ่านมาประชาชนเห็นว่าพวกตนถูกนักการเมืองหลอก
จึงเลือกพรรคใหม่หวังว่าพรรคใหม่จะทำตามความต้องการประชาชนไม่ตามต่างชาติหรืออียู แม้กระทั่งเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืนของยูเอ็นที่คนอิตาเลียนต่อต้านเพราะคิดว่าเป็นโทษต่อตนมากกว่า
หวังรักษาอัตลักษณ์มากกว่าเปลี่ยนแปลงคล้อยตามกระแสโลก
นักวิเคราะห์บางคนอธิบายว่า เมโลนีใช้ยุทธศาสตร์เลือกตั้งที่เด็ดเดี่ยวคือไม่ยอมร่วมรัฐบาลกับพรรคสายอื่นๆ
แม้ได้รับเชิญ (เป็นพรรคเล็กในพรรคร่วม) ตั้งหน้าตั้งตาพัฒนาพรรค จับขั้วกับพรรคฝ่ายขวาอื่นๆ
หวังว่าจะได้โอกาสตั้งรัฐบาลฝ่ายขวาและทำสำเร็จเมื่อกระแสการเมืองเบื่อหน่ายพรรคเก่าต้องการของใหม่
สามารถจัดตั้งรัฐบาลฝ่ายขวา นำด้วยพรรคขวาจัดแนวเผด็จการฟาสซิสต์ของเธอ
พัฒนาการของพรรค Fdl :
เมโนลีเริ่มก่อตั้งพรรค Fratelli d'Italia (Brothers
of Italy หรือ FdI) เมื่อปี 2013 ยึดแนวคิดขวาจัด (far-right) มีรากฐานจากพรรค Alleanza
Nazionale แนวฟาสซิสต์ (pro-fascist party)
เป็นสายตรงของเบนิโต มุสโสลินี (Benito Mussolini,1883-1945) ผู้นำลัทธิฟาสซิสต์ที่เป็นพันธมิตรกับฮิตเลอร์ในสมัยสงครามโลกครั้ง 2
ครั้งหนึ่งเมโนลีกล่าวว่า “มุสโสลินีเป็นนักการเมืองน้ำดี
ทุกอย่างที่เขาทำ เขาทำเพื่ออิตาลี” อย่างไรก็ตามยอมรับว่าบางสิ่งที่มุสโสลินีทำนั้นไม่ถูกต้อง
หลายคนตั้งคำถามว่าผลการเลือกตั้งครั้งนี้หมายถึงเผด็จการฟาสซิสต์ฟื้นตัวในศตวรรษที่
21 นี้ใช่หรือไม่ คำตอบคือ “ใช่” ถ้าหมายถึงชื่อ แต่ฟาสซิสต์ปัจจุบันไม่เหมือนสมัยนั้น
บริบทต่างกันมาก เมโลนีไม่ใช่ “มุสโสลินีหญิง” แน่นอน พรรคได้ลดทอนความเป็นฟาสซิสต์
มีความเป็นประชานิยมและชาตินิยม แม้เชิงหลักคิดจะต่อต้านสังคมนิยมและต่อต้านเสรีนิยม
ฟาสซิสต์ไม่เห็นด้วยกับการต่อสู้ทางชนชั้นตามแบบสังคมนิยม
เห็นว่าทุกคนในประเทศต้องร่วมมือ พลเมืองทุกคนเป็นส่วนหนึ่งของกายเดียวกัน เช่นนี้ประเทศจึงจะเข้มแข็ง
เห็นด้วยกับการทำสงครามเพื่อความรุ่งเรือง
ข้อนี้นักวิชาการบางท่านอธิบายว่าลัทธิฟาสซิสต์เป็นแนวทางเคลื่อนทางการเมืองอย่างหนึ่ง
ให้ความสำคัญกับการเคลื่อนไหวและผลลัพธ์มากกว่าตัวแนวคิดหรือทฤษฏี ดังนั้นแม้เมโลนียกย่องเชิดชูมุสโสลินีแต่เมื่อบริหารประเทศ
นโยบายรัฐบาลอาจไม่สะท้อนความเป็นฟาสซิสต์มากนัก
แนวนโยบายสำคัญๆ :
จอร์เจีย เมโลนีไม่ส่งเสริม LGBT เห็นว่าเป็นภัยต่อสตรีเพศและครอบครัว
ต่อต้านเพศเดียวกันแต่งงานกันเอง ต่อต้าน George
Soros นักเก็งกำไรข้ามชาติ ต่อต้านผู้อพยพลี้ภัยที่กระทบต่อคนท้องถิ่นชนผิวขาว
นิยมผู้นำที่เข้มแข็ง สนับสนุนสิทธิสตรี
ในด้านนโยบายต่างประเทศ
หลักสำคัญคือผลประโยชน์อิตาลีต้องมาก่อน ไม่เห็นด้วยหากจะคล้อยตามอียูทุกเรื่อง เห็นว่าอียูต้องให้ความสำคัญกับการปกป้องภาคเอกชนและประชาชน
น้ำมันก๊าซธรรมชาติแพงคือประเด็นเฉพาะหน้าที่พูดถึงกันมาก
เหล่านี้เป็นบางประเด็นที่ถูกหยิบยกขึ้นมา
ความจริงแล้วประเทศมีปัญหาค้างเก่าโดยเฉพาะเศรษฐกิจที่โตช้ามาก หนี้สาธารณะสูงลิบ
อัตราว่างงานสูงต่อเนื่องที่ยากจะแก้ในเวลาอันสั้น
การเมืองอิตาลีประกอบด้วยพรรคทุกแนวทั้งซ้ายจัดขวาจัดและพวกสายกลาง
ถ้ามองแง่ลบคือไม่รู้จะเลือกพรรคใดเพราะเคยเลือกมาแล้วทุกแนว
แต่รัฐบาลจากพรรคเหล่านี้ไม่ทำหน้าที่ของตน หลายคนจึงสนใจเลือกของใหม่
อะไรที่แตกต่างจากเดิม
Fdl เป็นปรากฏการณ์ซ้ำเดิมที่พรรคเล็กๆ (เลือกตั้งปี 2018 ได้คะแนนเสียง 4.4%)
กลายเป็นพรรคได้คะแนนสูงสุด เป็นผู้จัดตั้งรัฐบาลชุดใหม่ เป็นอีกครั้งที่พรรคสุดโต่งได้รับเลือกเป็นแกนนำรัฐบาล
อย่างไรก็ตาม แม้ได้ชื่อว่าเป็นเผด็จการฟาสซิสต์แต่ไม่ได้หมายความว่าเมื่อขึ้นเป็นรัฐบาลจะดำเนินนโยบายแบบฟาสซิสต์เต็มร้อย
จะปรับเปลี่ยนให้สอดคล้องกับบริบททั้งในและนอกประเทศ
ถ้ามองแง่บวกนี่คือความงดงามของประชาธิปไตยที่ ระบอบประชาธิปไตยไม่ได้หมายความว่าได้รัฐบาลเสรีประชาธิปไตยเสมอไป
อาจเป็นแนวเผด็จการฟาสซิสต์หรือสังคมประชาธิปไตยก็เป็นได้ (โอลาฟ โชลซ์ (Olaf
Scholz) นายกรัฐมนตรีเยอรมนีปัจจุบันเป็นหัวหน้าพรรคสังคมนิยมประชาธิปไตยหรือ
SPD ) เป็นการให้ประชาชนตัดสินใจเลือก
เปิดโอกาสให้พรรคแนวเสรีนิยม สังคมนิยม เผด็จการได้ขึ้นมาบริหารประเทศ
ทุกพรรคขึ้นมา-ลงไปด้วยการเลือกตั้ง
ชัยชนะของจอร์เจีย
เมโลนีนั้นหอมหวาน เป็นนายกฯ หญิงคนแรกของประเทศด้วยวัย 45 ปี แต่จะอยู่ได้ครบเทอม
5 ปีหรือไม่ ประวัติศาสตร์ประชาธิปไตยอิตาลีตอบว่ายากมาก
ด้านประชาชนคนอิตาลีคาดหวังรัฐบาลใหม่เร่งแก้ปัญหาที่ประเทศกำลังเผชิญโดยเร็วที่สุด
เตรียมรับปัญหาที่อาจแรงขึ้นในปีหน้า หากยึดเป้าหมายเฉพาะหน้า ชื่อพรรค คำขวัญ
นโยบายพรรค ไม่สำคัญเท่าแก้ปัญหาได้จริง
ไม่ว่าจะเป็นรัฐบาลเผด็จการฟาสซิสต์หรือสายใดๆ คนอิตาเลียนคาดหวังเหมือนกันคือขอให้ชีวิตความเป็นอยู่ดีขึ้น
อยู่ดีมีสุข การที่ทุกพรรคทุกสายล้วนเคยเป็นรัฐบาลเป็นหลักฐานในตัวเอง ชาวอิตาเลียนส่วนใหญ่ไม่ต่างจากคนประเทศอื่นนั่นคือชีวิตความเป็นอยู่ต้องมาก่อน
รอบนี้เป็นรัฐบาลของพรรคฝ่ายขวา
รอบหน้าคงกลับไปเป็นสายกลางบวกฝ่ายซ้ายอีกครั้ง
ประชาธิปไตยอิตาลีดูเหมือนวนเวียนอยู่อย่างนี้
1. Campaigning as a Catholic Mother, Giorgia Meloni Could Be
Italy’s First Woman Prime Minister. (2022, September 22). ncregisterdotcom. Retrieved from
https://www.ncregister.com/news/campaigning-as-a-catholic-mother-giorgia-meloni-could-be-italy-s-first-woman-prime-minister
2. Elections in Italy amid Political Crisis: Interview with
an Italian Socialist. (2022, September 21).
leftvoicedotorg. Retrieved from
https://www.leftvoice.org/elections-in-italy-amid-political-crisis-interview-with-an-italian-socialist/
3. Elections: Why fascism still has a
hold on Italy. (2022, September 24).
Al Jazeera. Retrieved from https://www.aljazeera.com/opinions/2022/9/24/elections-why-fascism-still-has-a-hold-on-italy
4. Energy crisis, Meloni: "We need an EU response to
protect businesses and families". (2022, September 29). adnkronosdotcom. Retrieved from
https://www.adnkronos.com/crisi-energetica-meloni-serve-risposta-ue-a-tutela-imprese-e-famiglie_3pDMfYolEY28MMZCc3HxxJ
5. Hoffman, John., Graham, Paul. (2015). Introduction to
Political Theory (3rd Ed.). Oxon: Routledge.
6. “I’m a Woman, I’m a Mother, I’m
Christian”: How Giorgia Meloni Took Control in the Italian Election. (2022, September 28). The New Yorker.
Retrieved from
https://www.newyorker.com/news/q-and-a/im-a-woman-im-a-mother-im-christian-how-giorgia-meloni-took-control-in-the-italian-election
7. Italians vote in election that could take far-right to
power. (2022, September 24). AP.
Retrieved from
https://apnews.com/article/elections-voting-italy-matteo-salvini-c251832f5b73063b2e20869a21f92efe
8. Italy election: Exit polls show right-wing alliance set
to win — live updates. (2022, September 25).
DW. Retrieved from
https://www.dw.com/en/italy-election-exit-polls-show-right-wing-alliance-set-to-win-live-updates/a-63230549
9. Italy goes to the polls amid talk of another 'populist
revolt'. (2018, March 4). The Telegraph. Retrieved from
https://www.telegraph.co.uk/news/2018/03/04/italy-goes-polls-another-populist-revolt-cards/
10. Is Italy Seeing the Rise of a New Fascism? (2022, September 23). Foreign Policy.
Retrieved from https://foreignpolicy.com/2022/09/23/is-italy-seeing-the-rise-of-a-new-fascism/
11. ‘Mother, Italian, Christian’: Giorgia Meloni, Italy’s
far-right leader on the cusp of power. (2022, September 24). France24. Retrieved from
https://www.france24.com/en/europe/20220924-mother-italian-christian-giorgia-meloni-italy-s-far-right-leader-on-the-cusp-of-power
12. The conditions are perfect for a
populist resurgence in Europe. (2022, September 25). CNN. Retrieved from
https://edition.cnn.com/2022/09/24/europe/italy-meloni-populism-intl-cmd
13. The new Mussolini? Front-runner for
Italian PM, Giorgia Meloni. (2022, September 24). Daily Sabah. Retrieved from
https://www.dailysabah.com/world/europe/the-new-mussolini-front-runner-for-italian-pm-giorgia-meloni
14. The Return of
Fascism in Italy. (2022, September 23).
The Atlantic. Retrieved from
https://www.theatlantic.com/international/archive/2022/09/giorgia-meloni-italy-election-fascism-mussolini/671515/
-----------------------