รัฐบาลสหรัฐเหมือนเซลส์แมนกำลังใช้พลังอำนาจทุกอย่างที่ตนมีเพื่อกดดันให้ยุโรปซื้อก๊าซธรรมชาติจากตนด้วยสารพัดเหตุผลทั้งด้านความมั่นคงกับเรื่องเงินๆ ทองๆ
ในสถานการณ์ยูเครนตึงเครียดรอบนี้ นาโตเห็นว่ากองทัพแสนนายของรัสเซียคุกคามยูเครนและอาจรุกรานยูเครนด้วยเหตุผลใดเหตุผลหนึ่ง จึงเตือนว่าหากทำเช่นนั้นนาโตจะคว่ำบาตรอย่างหนัก หนึ่งในมาตรการคือคว่ำบาตรท่อส่งก๊าซ Nord Stream 2 ที่ต่อตรงจากรัสเซียถึงเยอรมัน อันที่จริงท่อส่งนี้ถือว่าสร้างเสร็จแล้วแต่ยังไม่เปิดใช้งาน ติดขัดเมื่อยูเครนเกิดปัญหา การคว่ำบาตรท่อส่งก๊าซนี้จะเป็นส่วนของมาตรการคว่ำบาตรรัสเซียที่รัฐบาลแมร์เคิลได้ตกลงกับรัฐบาลไบเดน
การตัดรัสเซียออกจากระบบการชำระเงินโลกจึงเป็นเรื่องร้ายแรงมาก
อาจผลักดันให้รัสเซียไปร่วมมือกับจีนสร้างระบบการชำระเงินแบบใหม่ซึ่งมีการคิดและพูดถึงหลายปีแล้ว
แต่หากไม่ถึงขั้นนั้น
อียูอาจร่วมคว่ำบาตรด้วยการไม่นำเข้าหรือลดการนำเข้า LNG จากรัสเซียซึ่งมีความเป็นไปได้มากกว่า มีข่าวเป็นระยะว่ารัฐบาลสหรัฐกับอังกฤษกำลังหารือแผนส่งก๊าซให้ยุโรปทดแทนส่วนที่ขาดหายไป
สอดคล้องกับข่าวพรรครีพับลิกันยื่นเรื่องเตรียมคว่ำบาตรเอกชนที่เกี่ยวข้องกับท่อส่งก๊าซนี้
หากความขัดแย้งกับรัสเซียรุนแรง
ถ้าลดการซื้อหรือไม่ซื้อก๊าซรัสเซียจะเข้าทางอเมริกา
เพราะรัฐบาลสหรัฐต้องการให้อียูซื้อก๊าซของตนแทน (แม้จะแพงกว่ามาก) แต่ไม่ว่าจะแบบแรกหรือหลัง
ทั้งสหรัฐ รัสเซียและอียูต้องคิดหนัก เพราะส่งผลร้ายแรงและอาจร้ายแรงขึ้นเรื่อยๆ
สถิตินำเข้า LNG ชี้ชัดว่าปี 2019-20
อียูนำเข้าจากกาตาร์มากสุด รองมาคือ ไนจีเรีย รัสเซียกับสหรัฐเป็นลำดับ 3 กับ 4 ด้วยจำนวนใกล้เคียงกัน ปี 2020 อียูลดนำเข้าจากกาตาร์และเพิ่มการนำเข้าจากรัสเซียกับสหรัฐ
Nord Stream 2 น่าจะทำให้รัสเซียขายได้มากขึ้นอีก (สามารถส่งก๊าซโดยตรงจากรัสเซียสู่เยอรมนีปีละ 55,000 ล้านลูกบาศก์เมตร เมื่อรวมกับ Nord Stream (อันเดิม)
จะส่งก๊าซถึง 110,000 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี)
ท่ามกลางข่าวเลวร้ายที่ออกมาเป็นระยะๆ ฝ่ายเยอรมันพยายามลดความตึงเครียด พยายามแยกเรื่องยูเครนออกจาก
Nord Stream 2 Christine Lambrecht รัฐมนตรีกลาโหมเยอรมันกล่าวว่าเรื่องยูเครนไม่เกี่ยวกับท่อส่งก๊าซ
Nord Stream 2 “ไม่ควรลากเรื่องนี้เข้าไปด้วย”
ย้ำต้องแก้ปัญหาด้วยการเจรจา สอดคล้องกับ โอลาฟ โชลซ์ (Olaf
Scholz) นายกรัฐมนตรีเยอรมนีกล่าวว่าโครงการนี้เป็นเรื่องการค้าล้วนๆ
ไม่เกี่ยวกับการเมืองระหว่างประเทศ
ต้องไม่ลืมว่าเยอรมัน
ฝรั่งเศส ยุโรปตะวันตกหลายประเทศไม่ต้องการอยู่ในอำนาจรัฐบาลสหรัฐเหมือนแต่ก่อน
กรณีท่อส่งก๊าซ Nord Stream 2
คือหลักฐานว่าเยอรมันยอมให้รัสเซียมีบทบาทต่อความมั่นคงด้านพลังงานของตนมากขึ้น
ยอมให้รัสเซียขายก๊าซได้เงินมากมายไปพัฒนาประเทศ เพิ่มงบกลาโหม (ถ้าจะคิดอย่างนั้น) สิ่งที่รัฐบาลสหรัฐแต่ละชุดทำเหมือนกันคือกีดกันไม่ให้ยุโรปใช้ก๊าซรัสเซีย
รัฐบาลไบเดนน่าจะกำลังต่อรองเรื่องนี้อยู่
เหตุผลของรัฐบาลสหรัฐ
:
สถานการณ์ยูเครนอธิบายได้หลายมุมมองทั้งแบบภาพกว้างกับแบบแคบ ถ้าวิเคราะห์ในมุมแคบหลายคนให้ความสนใจประเด็นการแย่งตลาดก๊าซธรรมชาติอียู
พูดให้ชัดคือรัฐบาลสหรัฐหวังได้ส่วนแบ่งเพิ่ม เป็นเรื่องของธุรกิจล้วนๆ
ในมุมที่ลึกขึ้นเท่ากับตัดทอนเศรษฐกิจรัสเซียประเทศที่พึ่งพาการส่งออกพลังงานเป็นรายได้หลัก
เป็นส่วนหนึ่งของยุทธศาสตร์ปิดล้อมรัสเซีย
เรื่องต้านการซื้อก๊าซรัสเซียและหันมาซื้อของอเมริกาไม่ใช่เรื่องใหม่
ฝ่ายสหรัฐให้เหตุผลว่าหากเยอรมนีหรืออียูนำเข้าก๊าซจากรัสเซียเท่ากับผูกโยงพึ่งพาเศรษฐกิจการเมืองกับรัสเซียมากขึ้น
รัฐสภาในสมัยทรัมป์ผ่านร่างกฎหมายคว่ำบาตรบริษัทเยอรมันที่เกี่ยวข้องกับการสร้างท่อส่งก๊าซ
Nord Stream 2
เทคโนโลยีใหม่ๆ
ทำให้สหรัฐผลิต shale gas ได้มหาศาลจนต้องหาทางส่งออก
(LNG เป็นผลิตภัณฑ์ตัวหนึ่งของ shale gas)
แต่ติดปัญหาการขนส่งที่เป็นต้นทุนสำคัญ เป็นเหตุผลที่ยุโรปหวังซื้อจากประเทศเพื่อนบ้านใกล้เคียงมากกว่า
แต่รัฐบาลสหรัฐอ้างเหตุผลการเมืองระหว่างประเทศ
เห็นว่าการซื้อจากรัสเซียทำให้เศรษฐกิจรัสเซียเข้มแข็ง สร้างกองทัพคุมคามประเทศอื่น
คุกคามประชาธิปไตยโลก
ในอีกมุมมองหนึ่ง
น้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ พลังงานต่างๆ เหมือนเลือดที่หล่อเลี้ยงเศรษฐกิจสังคม ทุกประเทศจึงพยายามสร้างความมั่นคงทางพลังงานด้วยการซื้อใช้พลังงานหลายประเภทจากหลายแห่ง
โดยคำนึงปัจจัยต่างๆ รอบด้าน ถ้ายึดราคาถูก ปลอดภัย ระบบท่อจะดีกว่า
อีกมุมมองเอ่ยถึงค่าเงินดอลลาร์
นักวิชาการหลายคนชี้ในทางที่เงินดอลลาร์อเมริกาเสี่ยงอ่อนค่าลงทุกที ส่งผลร้ายแรงต่อสหรัฐ
ดังนั้นทุกรัฐบาลต้องหาทางพยุงค่าเงินดอลลาร์ หนึ่งในวิธีที่รัฐบาลสหรัฐใช้มาตลอดคือให้นานาชาติซื้อขายพลังงานด้วยเงินดอลลาร์อเมริกัน
เป็นเหตุผลส่วนหนึ่งที่ทำให้รัฐบาลสหรัฐสามารถพิมพ์เงินออกมาใช้ไม่อั้น ดังนั้น Nord
Stream 2 เป็นมากกว่าแค่นำเข้าพลังงานจากรัสเซีย รัฐบาลสหรัฐจำต้องส่งสัญญาณนี้แก่นานาชาติ
Joe Lombardo จากกลุ่ม
United National Antiwar Coalition (UNAC) ให้ข้อมูลว่าทุกวันนี้สหรัฐมีกองทัพของตนอยู่ใน
172 ประเทศ และมีฐานทัพในต่างแดนมากกว่าที่ประเทศอื่นๆ
ทุกประเทศรวมกันที่ทำเช่นนี้ถึง 20 เท่า รัฐบาลสหรัฐกำลังคว่ำบาตรประเทศอื่นๆ
42 ประเทศ แต่ไม่อาจสกัดจีนที่ก้าวขึ้นมาและคิดว่าท่อส่งก๊าซ
Nord Stream 2 จากรัสเซียสู่เยอมันจะบั่นทอนอิทธิพลสหรัฐในยุโรปอย่างหนัก
เป็นเรื่องที่รัฐบาลสหรัฐต้องสู้ยิบตา ลากหลายประเทศเข้าสู่สถานการณ์อันตราย
ขอให้ยุโรปซื้อใช้พลังงานจากอเมริกา :
ความตึงเครียดในยูเครนนอกจากการโหมกระพือกระแสสงครามเย็นใหม่แล้ว
(ซึ่งเป็นเป้าหมายในกรอบกว้างสุด) ยังมีผู้อธิบายเหตุผลอื่นๆ อีกมาก เช่น
เป็นวิธีการรักษาค่าเงินดอลลาร์ อีกเป้าหมายที่รัฐบาลสหรัฐต้องการคือให้ยุโรปซื้อใช้พลังงานจากอเมริกา
สหรัฐจะได้ประโยชน์จากการนี้มากมายหลายมิติ อย่างน้อยขอส่วนแบ่งการตลาดเพิ่มขึ้นอีกนิดก็ยังดี
ไม่ว่าจะใช้มุมมองรักษาความเป็นเจ้าของตนในระดับโลก
ระดับภูมิภาคยุโรป หรือเพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจจากการขายก๊าซ
ส่อแววว่าสถานการณ์จะยืดเยื้อสัมพันธ์กับเรื่องท่อก๊าซ Nord Stream 2 ที่ยืดเยื้อมาแล้วหลายปีและอาจเป็นเช่นนี้ไปอีก
เฉพาะรอบนี้รัฐบาลไบเดนต้องได้อะไรติดไม้ติดมือกลับไป
หาไม่แล้วคงไม่เลิกง่ายๆ
(การที่สถานการณ์ยังยืดเยื้ออาจอธิบายว่าการเจรจาต่อรองซื้อขายพลังงานยังไม่แล้วเสร็จ)
และสามารถพูดว่า รัฐบาลสหรัฐเหมือนเซลส์แมนกำลังใช้พลังอำนาจทุกอย่างที่ตนมีเพื่อกดดันให้ยุโรปซื้อก๊าซธรรมชาติจากตนด้วยสารพัดเหตุผลทั้งด้านความมั่นคงกับเรื่องเงินๆ
ทองๆ ถือว่าเป็นหนึ่งภารกิจสำคัญที่ทุกรัฐบาลจะต้องส่งเสริมการค้าการขายของตน และถ้ายึดมองมุมผลประโยชน์ต้องชมเชยว่าฝ่ายยุทธศาสตร์สหรัฐมีความสามารถเป็นเลิศสามารถนำประเด็นยูเครน
นาโตขยายตัว (NATO Enlargement, NATO expansion) มาใช้ประโยชน์หลายทาง
----------------------
1. Europe won’t receive Russian oil and gas, if Russia
disconnected from SWIFT — senator. (2022, January 25). TASS. Retrieved from https://tass.com/politics/1392953
2. Europe's gas crisis: Could LNG help boost energy
security? (2022, January 20). Deutsche Welle. Retrieved from https://www.dw.com/en/europes-gas-crisis-could-lng-help-boost-energy-security/a-60490682
3. Germany Has Little Maneuvering Room in Ukraine Conflict. (2022,
January 21). Spiegel Online. Retrieved from https://www.spiegel.de/international/world/a-war-of-nerves-germany-has-little-maneuvering-room-in-ukraine-conflict-a-faece2a7-c098-48cb-a9cc-cd0d5daf78f1
4. N. Sönnichsen. (2022, January 14). Leading supplying
countries of liquefied natural gas (LNG) to the European Union (EU-27) in 2019
and 2020*. Retrieved from https://www.statista.com/statistics/1097893/lng-imports-to-europe-by-supplying-country/
5. Nord Stream 2 ‘unrelated’ to Ukraine conflict: German
minister. (2022, January 13). Al Arabiya. Retrieved from
https://english.alarabiya.net/business/energy/2022/01/13/Nord-Stream-2-unrelated-to-Ukraine-conflict-German-minister
7. Russian Security Proposals Unlikely to Stop US, NATO
Aggression, Anti-War Group Says. (2021, December 18). Sputnik News. Retrieved
from
https://sputniknews.com/20211218/russian-security-proposals-unlikely-to-stop-us-nato-aggression-anti-war-group-says-1091621254.html
8. US and Russia begin talks on Ukraine crisis. (2022,
January 10). Deutsche Welle. Retrieved from https://www.dw.com/en/us-and-russia-begin-talks-on-ukraine-crisis/a-60377354
9. US working with allies to shore up energy supplies if
Russia invades Ukraine. (2022, January 25). CNN. Retrieved from https://edition.cnn.com/2022/01/25/politics/us-working-with-allies-on-energy-russia-ukraine/index.html
--------------------------