ไม่ว่าจะมองจากมุมอธิปไตยยูเครน ความต้องการของรัสเซีย หรือศึกของฝ่ายประชาธิปไตย ล้วนชี้ว่ายูเครนยังต้องเป็นสมรภูมิของสงครามต่อไป
.jpg)
กันยายน 2023 Michael Kofman นักวิเคราะห์ทางทหารชาวสหรัฐเชื้อสายยูเครนจาก Center for Naval Analyses (CNA) ชี้ว่าตอนนี้ทั้งยูเครนกับรัสเซียต่างใช้ทหารสำรอง ฝ่ายใดจะชนะหรือแพ้ขึ้นกับการบริหารกำลังทหาร รักษาอำนาจการรบและมีกระสุนเพียงพอ
ช่วงเดือนกันยายน 2023 กองทัพยูเครนยังเป็นฝ่ายรุก ตีแนวป้องกันรัสเซียกว้างมากขึ้น หวังได้ดินแดนคืนโดยเฉพาะจุดสำคัญอย่างพื้นที่ชายฝั่ง (เพื่อการติดต่อทางทะเล) เป็นเครื่องบ่งชี้ว่ารัสเซียพ่ายแพ้ ต้องตามต่อว่ากองทัพยูเครนทำได้จริงหรือไม่ สามารถรักษาพื้นที่ไว้ได้ไหม
ปัญหาของกองทัพยูเครนคืออาวุธกับกระสุนไม่พอครบทุกจุด เช่น บางพื้นที่ขาดเครื่องทำลายทุ่นระเบิดสมัยใหม่ ระบบป้องกันภัยทางอากาศระยะใกล้ไม่ครอบคลุม ลูกจรวดไม่พอเพราะชาติตะวันตกผลิตไม่ทัน เอื้อให้รัสเซียใช้ประโยชน์จากเฮลิคอปเตอร์โจมตี ทักษะการใช้รถถังรถหุ้มเกราะยังต่ำ ไม่สามารถใช้ส่วนที่เป็นเทคโนโลยีระดับสูง ทักษะการรบพื้นฐานยังต้องฝึกเพิ่มเติม
คาดรัสเซียหวังพักรบให้ศึกยืดเยื้อ:
อีกไม่กี่สัปดาห์จะเข้าฤดูหนาวทั้ง 2 ฝ่ายจะเน้นตั้งรับ (ฤดูหนาวยูเครนเริ่มพฤศจิกายน) ถ้าจะรุกหนักต้องรอปีหน้า ขึ้นกับว่าชาติตะวันตกจะให้อาวุธกระสุนหรือไม่ (ต้องได้มากพอที่จะเป็นฝ่ายรุก) เป็นเรื่องของฝ่ายการเมืองโดยแท้และควรฝึกทหารตั้งแต่วันนี้
Michael Kofman คิดว่า เป้าหมายรัสเซียคือทำลายประเทศยูเครน ฝ่ายรัสเซียคิดว่าหากศึกยืดเยื้อฝ่ายการเมืองชาติตะวันตกจะเลิกหนุนสงคราม กองทัพรัสเซียในตอนนี้ขาดอำนาจการรุกจึงไม่อาจบุกกินพื้นที่โดยง่าย คาดว่ารัสเซียจะสูญเสียทรัพยากรอีกมหาศาล อย่างไรก็ตามสามารถทนรบอีกเป็นปีเช่นกัน
ด้านประธานาธิบดีเซเลนสกีกล่าวว่ากองทัพยูเครนสามารถหยุดกองทัพรัสเซียพร้อมกับตีโต้ได้พื้นที่คืนตามลำดับแม้รบด้วยทหารที่น้อยกว่าก็ตาม ชี้ว่าเป้าหมายของรัฐบาลปูตินคือทำลายเศรษฐกิจยูเครนและความอดทนของพันธมิตรตะวันตก
กลางเดือนกันยายน 2023 เยนส์ สโตลเทนเบิร์ก (Jens Stoltenberg) เลขาธิการนาโตย้ำอีกครั้งว่าต้องรบต่ออีกนาน ปูตินตั้งใจรบไม่เลิก ย้ำว่านาโตต้องการสันติโดยเร็วแต่รัสเซียต้องหยุดรบด้วย
ติดขัดเงื่อนไขสันติภาพ:
ตั้งแต่เริ่มรบใหม่ๆ รัสเซียกับยูเครนก็เริ่มเจรจาสันติภาพ บางครั้งดูเหมือนว่าน่าจะบรรลุข้อตกลงแต่แล้วก็รบต่อ หลายประเทศช่วยทำหน้าที่เป็นคนกลางเจรจาแต่สุดท้ายไร้ผล สาเหตุสำคัญคือติดเงื่อนไขสันติภาพ
การเจรจารอบสิงหาคม 2023 รัสเซียยืนยันไม่คืนดินแดนที่ยึดได้ บัดนี้บางส่วนกลายเป็นสาธารณรัฐประชาชนโดเนตสค์ (Donetsk People's Republic: DPR) กับสาธารณรัฐประชาชนลูฮันสค์ (Luhansk People's Republic: LPR) ส่วนที่ยึดเพิ่มเติมอาจผนวกเข้ากับ 2 ประเทศเกิดใหม่หรือตั้งประเทศเพิ่มอีก แม้ไม่เป็นส่วนหนึ่งของรัสเซียแต่รัฐบาลรัสเซียจะเข้าไปดูแล ถือว่าเป็นเขตที่ชาวรัสเซียนอาศัยหนาแน่น
ด้านเซเลนสกี้ย้ำเป้าหมายเอาพื้นที่คืนทั้งหมด รวมทั้งไครเมีย (Crimea) ที่รัสเซียยึดเมื่อ 2014
ลำพังแค่แถบยูเครนตะวันออกรัสเซียก็ไม่ปล่อยแล้ว จะให้คืนไครเมียยิ่งเป็นไปไม่ได้ เงื่อนไขสันติภาพเช่นนี้จึงเป็นทางตัน ไม่ใช่ทางสู่สันติภาพ
กันยายน 2023 อันโตนิโอ กูเตอร์เรส (António Guterres) เลขาธิการสหประชาชาติเผยสันติภาพยูเครนยังห่างไกล ตนพร้อมร่วมทำทุกอย่างเพื่อสันติภาพ ล่าสุดฝ่ายสหรัฐตั้งเงื่อนไขว่ารัสเซียต้องถอนทหารทั้งหมดออกจากยูเครน ส่วนรัสเซียเห็นว่าต้องคำนึงความมั่นคงของรัสเซียด้วย
วิเคราะห์ตามสงครามไฮบริด:
ประธานาธิบดีปูตินอธิบายว่า สถานการณ์ขณะนี้คือชาติตะวันตกกำลังทำสงครามไฮบริด (hybrid war) กับรัสเซียโดยไม่รู้ว่าจะสิ้นสุดเมื่อใด หลายสิ่งที่รัฐบาลชาติตะวันตกทำคือเพื่อรักษาความเป็นเจ้าที่กำลังอ่อนแอลง รัฐบาลชาติตะวันตกยังโหยหาที่จะรักษาระเบียบโลกขั้วเดียว (unipolar world order) เป็นระเบียบโลกอาณานิคมแบบใหม่ (neocolonial order) กอบโกยผลประโยชน์มหาศาลจากระเบียบโลกดังกล่าว
ประธานาธิบดีปูตินกล่าวว่า “สหรัฐกับ Vassals ของตน (หมายถึง ไพร่หรือคนในสังกัดของเจ้าขุนมูลนายในยุคกลางยุโรป ที่ยอมอยู่ใต้การปกครองแลกกับความปลอดภัยของชีวิตร่างกาย อาจอธิบายสั้นๆ ว่าประเทศที่อยู่ใต้อำนาจ) แทรกแซงกิจการภายในของประเทศอธิปไตยอื่นๆ อย่างไม่ละลด เป็นผู้ยั่วยุ ก่อรัฐประหารและสงครามกลางเมืองในหลายประเทศ คุกคาม ข่มขู่และกดดัน พยายามบังคับให้บรรดารัฐอิสระดำเนินตามความปรารถนาของพวกเขา ประชาชนดำเนินชีวิตตามกฎเกณฑ์ต่างๆ ที่แปลกแยกจากตัวเอง"
สงครามไฮบริดที่ว่ากำลังแสดงผล สิงหาคม 2023 Robin Brooks จาก Institute of International Finance สรุปว่าเศรษฐกิจรัสเซียค่อยๆ เสื่อมทรุดเพราะโดนคว่ำบาตรและค่าใช้จ่ายสงคราม
Janis Kluge จาก German Institute for International and Security Affairs ประเมินว่าหากสถานการณ์ยืดเยื้อรัฐบาลรัสเซียจะต้องใช้งบประมาณมหาศาลอุดหนุนรัฐวิสาหกิจที่มีปัญหา เพิ่มสวัสดิการทางสังคมแก่ประชาชน สร้างภาระงบประมาณยิ่งกว่าเดิม เป็นวัฎจักรความเสื่อมทรุด
นี่คือสงครามไฮบริดที่สหรัฐกับพวกกำลังทำ หวังทำลายเศรษฐกิจรัสเซีย โดยใช้สงครามยูเครนเป็นตัวจุดประเด็น คาดว่าจะดำเนินต่อไปอีกนาน เป็นส่วนหนึ่งของสงครามเย็นใหม่
ตามข้อมูลรัสเซีย ปี 2022 เมื่อเริ่มสงคราม เศรษฐกิจรัสเซียหดตัวเพียง 2.1% ก่อนหน้านั้นธนาคารโลกประเมินว่าน่าจะหดตัว 11.2% ส่วนปีนี้ 2023 ทางการรัสเซียคาดว่าจะโตมากกว่า 2% ยอดขายน้ำมันกับก๊าซธรรมชาติปีที่แล้วทำกำไรเพิ่ม 28% ทั้งๆ ที่พวกยุโรปประกาศว่าจะไม่ซื้อ รัสเซียแก้ด้วยการส่งขายจีน อินเดียและบางประเทศที่ซื้อเพิ่มหรือนำไปขายต่ออีกที
ความจริงแล้วในช่วงแรกเศรษฐกิจรัสเซียสั่นไหวแรง แต่ดูเหมือนว่ารัฐบาลรัสเซียเข้าใจสถานการณ์ เคยโดนคว่ำบาตรเช่นนี้เมื่อปี 2014 จากการบุกยึดไครเมีย รอบนี้จึงแก้ไขสถานการณ์ได้ดีขึ้น จีนช่วยซื้อใช้พลังงานรัสเซียเพิ่มขึ้นมาก
หลังโดนคว่ำบาตร 18 เดือน ตัวที่ยังเป็นปัญหาคือค่าเงินรูเบิล สิงหาคม 2023 ที่อ่อนค่าต่ำสุดในรอบ 17 เดือน หลังเคยถีบตัวสูงในช่วงหนึ่ง แรงจับจ่ายของชาวรัสเซียลดลงชัดเจน
ฝ่ายประชาธิปไตยแพ้ไม่ได้:
ทันทีที่รัสเซียส่งกองทัพเข้ายูเครน รัฐบาลสหรัฐ อียูต่างประสานเสียงชี้ว่าการรุกรานยูเครนคือการโจมตีประชาธิปไตย พันธมิตรสหรัฐทั่วโลกจะพร้อมใจกันต่อต้านและคว่ำบาตรรัสเซีย กุมภาพันธ์ 2022 นายกฯ โอลาฟ โชลซ์ (Olaf Scholz) กล่าวว่าคนยูเครนกำลังต่อสู้เพื่อเสรีภาพและประชาธิปไตยของเขา ลำพังข้อนี้เพียงพอให้เยอรมันอยู่ฝ่ายยูเครน
นักวิชาการบางคนเห็นว่า การสนับสนุนให้ยูเครนทำศึกต่อไปเป็นวิธีดีที่สุดในตอนนี้ ปูทางสู่สันติภาพแท้ ปกป้องเสรีภาพกับประชาธิปไตย หากยูเครนแพ้โลกจะตกอยู่ในอันตรายร้ายแรง ส่งสัญญาณแก่พวกอำนาจนิยมว่าพวกเขารุกรานต่างชาติได้ โดยเฉพาะจีนที่มีแนวโน้มใช้กำลังยึดไต้หวัน ด้วยมุมมองยูเครนคือสงครามระหว่างฝ่ายประชาธิปไตยกับอีกฝ่ายที่อยู่ตรงข้าม ศึกนี้จึงสำคัญยิ่งนัก ฝ่ายประชาธิปไตยปล่อยให้แพ้ไม่ได้
ไม่ว่าจะมองจากมุมอธิปไตยยูเครน ความต้องการของรัสเซีย หรือศึกของฝ่ายประชาธิปไตย ล้วนชี้ว่ายูเครนยังต้องเป็นสมรภูมิต่อไป ชาวยูเครนหลายล้านที่ตอนนี้ลี้ภัยอยู่ต่างแดนจำต้องอยู่อย่างนั้นและน่าจะดีกว่ากลับประเทศ เพราะนับวันยูเครนยิ่งกลายเป็นซากปลักหักพัง กว่าจะฟื้นฟูต้องใช้เวลาหลายปี ประธานาธิบดีเซเลนสกีพูดกับประชาชนว่าอาจต้องเรียนรู้ใช้ชีวิตกับความขัดแย้งเหมือนอิสราเอล ย้ำว่าจะทำสงครามต่ออีกนานมาก พยายามลดผู้บาดเจ็บล้มตาย มิตรประเทศสนับสนุนให้รบต่อ
สิงหาคม 2023 ทำเนียบขาวยืนยันรัฐบาลใช้งบกว่า 100,000 ล้านดอลลาร์ในสงครามยูเครน สส. สว.หลายคนบ่นว่าแพง แต่สุดท้ายสนับสนุนให้รบต่อ
รบ 18 เดือนลำพังสหรัฐประเทศเดียวใช้ไป 100,000 ล้านดอลลาร์ (3.5 ล้านล้านบาท) ยังไม่รวมของประเทศอื่น คาดว่ารัสเซียสูญเสียหนักมากเช่นกัน อีกทั้งควรคำนวณความสูญเสียของประชาชนจากเงินเฟ้ออันเนื่องจากสงคราม ส่วนที่คนอเมริกันจ่ายและคนทั้งโลกจ่าย สารพัดปัญหาที่ตามมาเพราะสงครามยูเครน
ณ ตอนนี้คาดว่าสงครามจะดำเนินต่อไป
---------------------------
บรรณานุกรม :
1. A Stronger NATO for a More Dangerous World. (2023, July 10). Foreign Affairs. Retrieved from https://www.foreignaffairs.com/europe/stronger-nato-more-dangerous-world-vilnius-jens-stoltenberg
2. Citing Israeli example, Zelensky says Ukrainians ‘need to learn to live with conflict’. (2023, August 28). Times of Israel. Retrieved from https://www.timesofisrael.com/citing-israeli-example-zelensky-says-ukrainians-need-to-learn-to-live-with-conflict/
3. NATO chief warns Ukraine allies to prepare for ‘long war’. (2023, September 17). Politico. Retrieved from https://www.politico.eu/article/nato-chief-jens-stoltenberg-warns-ukraine-allies-to-prepare-for-long-war/
4. NATO’s ‘proxy war’ blues: How the US-led campaign to use Ukraine to ‘cripple’ Russia has failed. (2023, August 29). RT. Retrieved from https://www.rt.com/news/581704-ukraine-proxy-war-backfires-for-west/
5. Office of the Federal Government. (2022, February 27). Policy statement by Olaf Scholz, Chancellor of the Federal Republic of Germany and Member of the German Bundestag, 27 February 2022 in Berlin. Retrieved from https://www.bundesregierung.de/breg-en/news/policy-statement-by-olaf-scholz-chancellor-of-the-federal-republic-of-germany-and-member-of-the-german-bundestag-27-february-2022-in-berlin-2008378
6. "Russia Doesn't Have a Good Strategy for Winning the War". (2023, September 15). Spiegel Online. Retrieved from https://www.spiegel.de/international/world/u-s-military-analyst-russia-doesn-t-have-a-good-strategy-for-winning-the-war-a-7f789442-f62d-4a33-abc4-a636f0af2487
7. Russia earns less from oil and spends more on war. So far, sanctions are working like a slow poison. (2023, August 30). AP. Retrieved from https://apnews.com/article/russia-economy-ukraine-war-ac83e7a74d9e426cb18c5168c5929d38
8. Russia-Ukraine peace talks ‘a long way off’ – UN chief. (2023, September 13). RT. Retrieved from https://www.rt.com/russia/582928-guterres-ukraine-peace-talks/
9.The Latest: US says Ukraine rebel request a 'false flag' op. (2022, February 24). Taiwan News. Retrieved from https://www.taiwannews.com.tw/en/news/4452860
10. Ukraine counteroffensive: Slow going, but we’re making progress, Zelenskyy says. (2023, September 18). Politico. Retrieved from https://www.politico.eu/article/ukraine-counteroffensive-one-year-war-russia-making-progress-zelenskyy-says/
11. White House confirms more than $100B spent on Ukraine war. (2023, September 12). Fox News. Retrieved from https://www.foxnews.com/politics/white-house-confirms-more-than-100b-in-taxpayer-resources-spent-on-ukraine
12. Zelensky interview transcript: ‘Ukraine must win’. (2023, May 13). The Washington Post. Retrieved from https://www.washingtonpost.com/world/2023/05/13/zelensky-washington-post-interview-transcript/
-----------------