สงครามยูเครนเป็นแค่ชนวนของการจัดระเบียบโลก ขึ้นกับความต้องการของมหาอำนาจ ความเป็นไปของประเทศยูเครนไม่ขึ้นอยู่กับคนยูเครนอีกต่อไป
.jpg)
ไม่กี่วันก่อนกองทัพรัสเซียบุกข้ามพรมแดน
นาโตประกาศจะไม่ส่งทหารเข้าช่วยรบเนื่องจากยูเครนไม่เป็นสมาชิกนาโต ประธานาธิบดีโจ
ไบเดนกล่าวว่าสหรัฐไม่คิดทำสงครามกับรัสเซีย ในเบื้องต้นศึกยูเครนจึงเป็นการปะทะระหว่างยูเครนกับรัสเซีย
ในเวลาต่อมามีทหารรับจ้างกองกำลังอาสาจากหลายประเทศเข้าร่วมสมรภูมิ
สันติภาพเกิดได้ถ้าต้องการ :
กองทัพรัสเซียบุกเข้ายูเครนเมื่อ 24 กุมภาพันธ์ปีก่อน
ไม่กี่สัปดาห์ต่อมามีการเจรจาหยุดยิงหลายรอบ
ปลายเดือนมีนาคมได้ข้อสรุปว่ายูเครนจะไม่เข้าร่วมนาโตและได้รับประกันความมั่นคง
โดยทำเป็นสนธิสัญญาระหว่างประเทศ
มีผู้ค้ำประกันหลายชาติ เช่น อังกฤษ จีน สหรัฐ ตุรเคีย ฝรั่งเศส
ความเป็นกลางของยูเครนยังรวมถึงไม่มีอาวุธนิวเคลียร์
ไม่เป็นที่ตั้งฐานทัพต่างชาติ ไม่เข้ากลุ่มร่วมมือทางทหารใดๆ ส่วนประเด็นสถานะของไครเมีย
สาธารณรัฐประชาชนโดเนตสค์ (Donetsk People's Republic) และสาธารณรัฐประชาชนลูฮันสค์
(Luhansk People's Republic) จะต้องหารือต่อไป
แนวข้อตกลงนี้ยูเครนสามารถอยู่อย่างสันติกับรัสเซียได้ตลอดไป
แต่แล้วรัฐบาลยูเครนเปลี่ยนท่าทีไม่ยอมรับเงื่อนไขดังกล่าว สงครามจึงดำเนินต่อไป
ยูเครนรบได้เพราะอาวุธต่างชาติ :
เมื่อการรบผ่านไปไม่นานรัฐบาลยูเครนเริ่มร้องขอความช่วยเหลือ
รัฐบาลสหรัฐกับพวกเริ่มส่งอาวุธเบาให้ก่อน แต่เมื่อการศึกยืดเยื้ออานุภาพอาวุธที่ส่งให้ก็ร้ายแรงขึ้นเช่นกัน
สะท้อนขีดความสามารถของกองทัพรัสเซีย ในระยะหลังประธานาธิบดีโวโลดิเมียร์ เซเลนสกีร้องขอความช่วยเหลือแทบทุกสัปดาห์
เห็นชัดว่าการที่กองทัพยูเครนรบต่อได้เพราะอาวุธและเสบียงที่ได้จากต่างชาติ
สหรัฐเป็นผู้สนับสนุนรายใหญ่สุด วันใดที่เลิกส่งเสบียงอาวุธ
กองทัพยูเครนจะไม่สามารถรบต่อทันที
มีข้อมูลว่าปีที่แล้วนาโตส่งมอบรถถังหลายร้อยคันแก่ยูเครน
เช่น T-72 กับ M-55Ss (ปรับปรุงจาก T-55) ตอนนี้กำลังพิจารณาส่งรถถังที่ตะวันตกผลิต
เช่น M1 Abrams, Challenger 2 และ Leopard 1 กับ 2 รวมทั้งเครื่องบินรบอย่าง
F-16
ด้าน
Vyacheslav Volodin ประธานสภาผู้แทนราษฎรรัสเซียเตือนว่ายิ่งส่งอาวุธทรงอานุภาพเข้ายูเครนมากเท่าไรยิ่งจะ
“นำโลกสู่หายนะที่ทำลายประเทศพวกเขาเอง”
กระตุ้นให้รัสเซียตอบโต้ด้วยอาวุธหนักเช่นกัน
บางครั้งยูเครนพยายามโจมตีเข้าไปในดินแดนรัสเซีย
ยั่วยุให้เกิดความรุนแรง เช่น เมื่อวันที่ 9 ตุลาคมเกิดเหตุวินาศกรรมสะพานไครเมีย
รัสเซียตอบโต้ด้วยการเปิดฉากโจมตีโรงไฟฟ้า ระบบจ่ายไฟฟ้าทั่วประเทศ
ทำให้ยูเครนขาดแคลนทั้งพลังงานไฟฟ้า น้ำประปา ชาวยูเครนหลายล้านคนตกอยู่ในความมืดท่ามกลางอากาศหนาวเหน็บในฤดูหนาว
ทันทีที่สงครามปะทุประธานาธิบดีเซเลนสกีร้องขออาสาสมัครนานาชาติเข้าร่วมรบกับยูเครน
ปลายปี 2022 สื่อรัสเซียเผยมีทหารรับจ้างชาวโปแลนด์กว่าหมื่นคนเข้าร่วมศึกยูเครน
ถ้านับครูฝึกทหารยูเครนจะต้องเพิ่มอีก 2,000 นาย ตัวเลขนี้จริงหรือเท็จไม่อาจทราบได้
แต่การฝึกทหารโดยชาตินาโตนั้นเป็นจริง ทหารต่างชาติในนามทหารรับจ้างหรืออาสาสมัครมีจริง
รวมทั้งจากสหรัฐ อังกฤษ ฝรั่งเศส ทหารรับจ้างไม่ใช่ของแปลกใหม่มีตั้งแต่สมัยโบราณ
เป็นเหตุผลหนึ่งที่ยูเครนสามารถรบกับรัสเซียได้จนถึงบัดนี้
ทางด้านรัสเซียมีหน่วยรบหรือทหารรับจ้างที่เรียกรวมๆ
ว่า Wagner มีบทบาทในแนวหน้าชัดเจน
การส่งมอบความช่วยเหลืออย่างต่อเนื่อง ให้อาวุธหนัก การเข้ามาของทหารรับจ้าง
ทั้งหมดส่อว่าต่างฝ่ายต่างไม่อยากแพ้ รัสเซียไม่อยากแพ้
สหรัฐกับพวกก็ไม่อยากแพ้ สงครามจึงต้องดำเนินต่อไป
สงครามตัวแทนระหว่างสหรัฐกับรัสเซีย :
ดังนั้นภาพสงครามตัวแทน
(proxy war) ระหว่างฝ่ายสหรัฐกับรัสเซียชัดเจนยิ่งขึ้นทุกที ยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาติสหรัฐฉบับล่าสุด
“National Security Strategy October 2022” ระบุว่า สหรัฐเป็นผู้นำต่อต้านรัสเซียที่รุกกรานยูเครน
ร่วมมือกับพันธมิตรนานาชาติช่วยยูเครนป้องกันตนเอง
เมื่อมีฝ่ายสหรัฐก็มีฝ่ายสนับสนุนรัสเซีย
ปลายปี
2022 ประธานาธิบดีสี
จิ้นผิงย้ำจีนกับรัสเซียร่วมมือกันเพื่อสร้างโอกาสและส่งเสริมความมั่นคงโลก 2
ประเทศจะเชื่อมต่อกันมากขึ้น ร่วมมือด้านพลังงานมากขึ้น
โลกอยู่ระหว่างเลือกแนวทางสงครามเย็นหรือสัมพันธ์แบบเท่าเทียม ได้ประโยชน์ด้วยกันทั้งคู่ จีนกับรัสเซียต่อต้านความเป็นเจ้า
การเมืองเชิงอำนาจ ยึดมั่นบทบาทของยูเอ็น เคารพกฎหมายระหว่างประเทศ เห็นด้วยหาก BRICS จะมีสมาชิกเพิ่ม
ปี 2022 การค้าจีน-รัสเซียสูงถึง 190,000 ล้านดอลลาร์ เฉพาะปิโตรเลียมจีนนำเข้าเพิ่มขึ้นกว่า 2 เท่า เป็นตัวอย่างการสนับสนุนที่เป็นรูปธรรม สาเหตุหนึ่งว่าทำไมการคว่ำบาตรไม่ได้ผล รัสเซียสามารถสู้ศึกต่อไป
ศึกนี้จะจบเมื่อไร :
รบมา
1 ปี 2 ฝ่ายเสียชีวิตนับแสน
หลายคนตั้งคำถามว่าจบเมื่อไหร่ ความจริงแล้วการศึกจบได้ทันทีถ้าตกลงเงื่อนไขกันได้
ที่ยังจบไม่ได้เพราะเงื่อนไขไม่ลงตัว (โดยไม่คำนึงปัจจัยอื่นๆ เช่น
แรงสนับสนุนจากประชาชน) และเงื่อนไขนี้เปลี่ยนไปเรื่อยๆ ตามบริบท
เป็นไปได้ว่ารัสเซียจะไม่คืนดินแดนที่ยึดได้ (หรือไม่คืนให้ทั้งหมด)
หรือฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งอยากรบต่อไปเพราะยังไม่บรรลุเป้าหมาย
ดังนั้น
ผ่านมา 1 ปีสงครามจึงดำเนินต่อไป
ธันวาคมปีก่อนผู้นำยูเครนเยือนสหรัฐอย่างเป็นทางการ ในที่ประชุมรัฐสภาประธานาธิบดีเซเลนสกีกล่าวสุนทรพจน์ประกาศว่ายูเครนจะสู้ต่อไม่ยอมแพ้
ศึกยูเครนไม่ใช่งานกุศลแต่เป็น “การลงทุน” สู้เพื่อประชาธิปไตย
ตามมาด้วยเสียงตบมือดังสนั่นจากทั้งสภา ด้านประธานาธิบดีไบเดนกล่าวว่า
“คนอเมริกันรู้ว่าโลกจะเผชิญผลร้ายรุนแรงกว่านี้ถ้าเพิกเฉยต่อการโจมตีอย่างโหดร้ายที่กระทำต่อเสรีภาพ
ประชาธิปไตย อธิปไตยและบูรณาภาพแห่งดินแดน” จะสนับสนุนเซเลนสกี
“นานเท่าที่ต้องการ”
ยุทธศาสตร์ความมั่นคงแห่งชาติระบุว่าสหรัฐจะทำหน้าที่รักษาประชาธิปไตยทั่วทุกมุมโลก
เห็นชัดว่ารัฐบาลสหรัฐไม่อาจยอมแพ้และอาจวิเคราะห์ว่าเป็นศึกที่แพ้ไม่ได้ จุดยืนของการเจรจาต้องตั้งบนเงื่อนไขว่าฝ่ายประชาธิปไตยไม่แพ้
การที่สหรัฐพิมพ์เงินดอลลาร์ใช้ได้ไม่จำกัดเป็นจุดแข็งสำคัญ
รัฐบาลไบเดนสามารถให้ความช่วยเหลือไม่ว่าจะอาวุธกับด้านมนุษยธรรมชนิดเรียกว่าไม่จำกัด
ต่างจากประเทศทั่วไปที่ต้องระวังการใช้งบประมาณ เงินมหาศาลที่ละลายหายไปกับสงคราม ทั้งยังมีแนวคิดยึดทรัพย์รัสเซียที่ฝากไว้ในต่างแดนตามที่ต่างๆ
ด้วย โดยนำทรัพย์สินเหล่านี้มาบูรณะฟื้นฟูยูเครน ธนาคารรัสเซียแจ้งว่าเฉพาะเงินตราสำรองของรัสเซียที่ถูกอายัดมีถึง
316,000 ล้านดอลลาร์กระจายในหลายประเทศ
จะเห็นว่าทั้งฝ่ายรัสเซียกับสหรัฐล้วนมีเงินถุงเงินถังสามารถรบกันอีกนาน
Cui Heng จาก Center for Russian Studies of East China Normal University มองว่ารัสเซียจะมีเลือกตั้งในปี 2024 ฝ่ายปูตินแพ้ศึกไม่ได้เพราะจะสัมพันธ์กับการเลือกตั้ง ในทางกลับกันฝ่ายสหรัฐย่อมคาดหวังล้มรัฐบาลปูตินได้รัฐบาลใหม่ที่เป็นมิตรกับชาติตะวันตก
ด้วยเหตุผลนี้ศึกยูเครนน่าจะยืดยาวออกไปอีกไม่ต่ำกว่า 1-2 ปี
การเลือกตั้งทั้งของรัสเซียกับสหรัฐน่าจะมีผลต่อการตัดสินใจของรัฐบาลใหม่
(เลือกตั้งประธานาธิบดีสหรัฐ 2024) ที่สุดแล้วการศึกยุติด้วยการเจรจาเท่านั้น
ดังที่นำเสนอแล้วว่าศึกยูเครนมองได้หลายกรอบ
ในกรอบใหญ่สุดคือการจัดระเบียบโลกใหม่ สงครามยูเครนเป็นแค่ชนวนของการจัดระเบียบโลก
ถ้ายึดข้อนี้ต้องใช้เวลาหลายปี ยังมีอีกหลายเหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้น ขึ้นกับความต้องการของมหาอำนาจ
ความเป็นไปของประเทศยูเครนไม่ขึ้นอยู่กับคนยูเครนอีกต่อไป
------------------
1. 3 Years After
Trump's Extortion, Zelenskyy Visits White House In First Post-Invasion Trip.
(2022, December 21). The Huff Post. Retrieved from https://www.huffpost.com/entry/zelenskyy-biden-white-house_n_63a32637e4b03e2cc506032c
2. Biden begins to
sanction Moscow for 'beginning of a Russian invasion' of Ukraine. (2022,
February 23). ABC News. Retrieved from
https://abcnews.go.com/Politics/bidens-threat-white-house-grapples-sanction-russia/story?id=83041555
3. China’s 2022
trade with Russia hit record $190 billion: Report. (2023, January 13). Al
Arabiya. Retrieved from https://english.alarabiya.net/News/world/2023/01/13/China-s-2022-trade-with-Russia-hit-record-190-billion-Report
4. Over 10,000
Polish mercenaries take part in hostilities in Ukraine. (2022, December 28). Pravda.
Retrieved from https://english.pravda.ru/news/hotspots/155316-poles_ukraine/
5. Preparing for
victory: A long-haul strategy to help Ukraine win the war against Russia—and
secure the peace. (2022, November 30). Atlantic Council. Retrieved from
https://www.atlanticcouncil.org/content-series/atlantic-council-strategy-paper-series/preparing-for-victory-a-long-haul-strategy-to-help-ukraine-win-the-war-against-russia-and-secure-the-peace/
6. Russia-Ukraine
conflict ‘could further escalate in 2023；’
negotiation impossible before ‘key change in battlefield’. (2022, December 26).
Global Times. Retrieved from
https://www.globaltimes.cn/page/202212/1282669.shtml
7. The U.K. Is
Giving Ukraine Hundreds Of Armored Vehicles. Russia Has A Plan For Wrecking
Them. (2023, January 16). Forbes. Retrieved from https://www.forbes.com/sites/davidaxe/2023/01/16/the-uk-is-giving-ukraine-hundreds-of-armored-vehicles-russia-has-a-plan-for-wrecking-them/?sh=14db77e52800
8. The White House.
(2022, October 11). National Security Strategy 2022. Retrieved from
https://www.whitehouse.gov/wp-content/uploads/2022/10/Biden-Harris-Administrations-National-Security-Strategy-10.2022.pdf
9. Top Russian
official warns of ‘global tragedy’ if allies send Ukraine new weapons. (2023,
January 22). New York Post. Retrieved from https://nypost.com/2023/01/22/vyacheslav-volodin-issues-warning-to-allies-giving-weapons-to-ukraine/
10. Ukraine ready
to accept neutral, non-nuclear status. (2022, March 29). Pravda.
Retrieved from
https://english.pravda.ru/news/world/150894-russia_ukraine_talks/
11. (Zelensky
addresses joint meeting of Congress. (2022, December 21). CNN. Retrieved
from https://edition.cnn.com/europe/live-news/russia-ukraine-war-news-12-21-22/index.html)
-----------------------