สงครามอิสราเอล-อิหร่าน (ไซออนิสต์-ชีอะห์) 2025 (5)

รัฐบาลอิสราเอลกับสหรัฐหวังร่วมกันครองตะวันออกกลาง โดยที่อิสราเอลเป็นฝ่ายใช้กำลัง นี่คือระเบียบตะวันออกกลางในศตวรรษที่ 21

            ในส่วนนี้จะวิเคราะห์การจัดระเบียบตะวันออกกลางผ่านสงคราม 2025 ดังนี้

            การที่รัฐบาลสหรัฐกับอิสราเอลมุ่งเป้าจัดการอิหร่าน มีเหตุผลที่มาที่ไปชัดเจน เมื่อระบอบอิหร่านยึดคำสอนชีอะห์ประกาศต่อต้านสหรัฐกับไซออนิสต์อย่างเปิดเผย

            ทุกวันนี้ระบอบอิหร่านเป็นฝ่ายเดียวที่ยืนหยัดต่อต้าน พร้อมต่อกรด้วยอาวุธสงคราม ที่เป็นเช่นนี้เพราะในระยะหลังชาติอาหรับไม่คิดทำสงครามกับอิสราเอล แม้ซื้ออาวุธยุทโธปกรณ์จำนวนมาก เป็นลูกค้ารายใหญ่ของสหรัฐ แต่ไม่มีวี่แววอยากรบกับอิสราเอล ในขณะเดียวกันรัฐบาลอิสราเอลพยายามปรับสัมพันธ์กับประเทศเหล่านี้ จึงเหลือแต่ฝ่ายอิหร่านเท่านั้นที่เป็นปรปักษ์สำคัญ

            ในศตวรรษที่ 21 ศัตรูตัวฉกาจของอิสราเอลคืออิหร่าน เช่นเดียวกับที่รัฐบาลอิหร่านพยายามต่อต้านไซออนิสต์ จากมุมมองนี้อิหร่านจึงเป็นภัยคุกคามร้ายแรง ไม่ว่าอิหร่านมีอาวุธนิวเคลียร์หรือไม่

            ย้อนหลังตุลาคม 2023 ทันทีที่เริ่มสงครามฮามาส-อิสราเอล นักวิเคราะห์ตั้งคำถามทันทีว่าสงครามจะบานปลายหรือไม่ จะดึงกองกำลังจากประเทศอื่นเข้าร่วมสงครามด้วยหรือไม่ ทั้งฮามาสกับอิสราเอลต่างมีผู้สนับสนุน โดยเฉพาะการรบโดยตรงระหว่างอิสราเอลกับอิหร่าน

            นักวิเคราะห์บางคนตีความว่า สงครามฮามาส-อิสราเอล การโจมตีอิสราเอลโดยฮิซบอลเลาะห์และกลุ่มต่างๆ โยงรัฐบาลอิหร่านที่ห่างออกไปกว่าพันกิโลเมตร กลุ่มเหล่านี้อิหร่านเป็นผู้สนับสนุนรายใหญ่ สงครามที่ฮามาสเตรียมการนานปี วางแผนอย่างดีจึงมีอิหร่านอยู่ในนั้นด้วยอย่างเข้มข้น หากจะปราบฮามาสต้องนึกถึงอิหร่านด้วย

            เมื่อฮามาสชี้ว่าตนทำศึกกับอิสราเอลมาเนิ่นนานแล้ว ย่อมต้องโยงว่าอิหร่านอยู่ในศึกนี้มาอย่างเนิ่นนานเช่นกัน ฮามาสคงไม่ปีกกล้าขาแข็งเช่นนี้ หากปราศจากการสนับสนุนจากอิหร่าน

            การจัดการอิหร่านกับฮามาสจึงเป็นเรื่องเดียวกัน บางคนจึงตีความว่าสงครามอิสราเอล-อิหร่านเริ่มต้นตั้งแต่ปี 2023 แล้ว

สกัดอิทธิพลจีน รัสเซีย:

            หลายปีที่ผ่านมาบทบาทจีนในตะวันออกกลางเพิ่มขึ้น รัฐบาลจีนเสนอตัวเป็นคนกลางเจรจาระหว่างฮามาส-อิสราเอล หวังให้รวมฮามาสเข้าร่วมรัฐบาลปรองดองแห่งชาติที่จะจัดตั้งขึ้นใหม่ แนวทางจีนทำลายแผนยึดครองกาซาของอิสราเอล บั่นทอนแผนขยายดินแดนของไซออนิสต์

            รัฐบาลจีนพยายามขยับก้าวเข้ามามีบทบาทในโลก ขวางผลประโยชน์สหรัฐในภูมิภาคตะวันออกกลาง เรื่องที่ประสบความสำเร็จแล้วคือจีนเป็นคนกลางปรับสัมพันธ์อิหร่าน-ขั้วซาอุฯ เมื่อปี 2023 ทั้ง 2 ประเทศแถลงร่วมกันว่าจะเปิดสถานทูต มีความสัมพันธ์ด้านความมั่นคงกับเศรษฐกิจอีกครั้ง

            หลังจากนั้นชาติอาหรับอื่นๆ ทยอยฟื้นความสัมพันธ์กับอิหร่าน

            รัฐบาลจีนเป็นตัวตั้งตัวตีปรับสัมพันธ์ ส่งเสริมบทบาทจีนต่อโครงสร้างความมั่นคงตะวันออกกลาง หากอิหร่านถูกทำลายหรือลดอิทธิพล บทบาทจีนในภูมิภาคจะลดลงโดยปริยาย ชาติอาหรับต้องสัมพันธ์กับสหรัฐมากขึ้น เป็นเครื่องป้องกันภัยสุดท้าย

            แม้อาหรับพยายามสกัดกั้น รัสเซียได้ขายอาวุธสำคัญหลายชิ้นแก่อิหร่าน ในสงคราม 2025 รัฐบาลปูตินมีจุดยืนสนับสนุนอิหร่านอย่างชัดเจน แต่รัสเซียช่วยอะไรมากไม่ได้เพราะติดพันอยู่กับสงครามยูเครน

นายอำเภอประจำตะวันออกกลาง 2025:

            ดังที่เคยนำเสนอว่ายุทธศาสตร์สหรัฐอาศัยความร่วมมือจากพันธมิตรและหุ้นส่วน ไม่ว่าจะเป็นยุทธศาสตร์ปิดล้อม การครองระบบการเงินโลก การกำกับกติกาต่างๆ จำต้องอาศัยพันธมิตร สหรัฐไม่อาจกระทำได้โดยลำพัง

            ในภูมิภาคตะวันออกกลาง รัฐบาลสหรัฐใช้วิธีสนับสนุนบางประเทศเพื่อช่วยกำกับดูแลภูมิภาค อิสราเอลกับซาอุดีอาระเบียคือ 2 ประเทศดังกล่าว เปรียบเสมือนนายอำเภอประจำภูมิภาค เกิดความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนโดยมีรัฐบาลสหรัฐเป็นแกนกลาง รวมถึงการที่อิสราเอลกับซาอุฯ ถ่วงดุลกันและกัน อิหร่านเป็นความท้าทายสำคัญ

            สงครามอิสราเอล-อิหร่าน (ไซออนิสต์-ชีอะห์) 2025 ย้ำว่าอิสราเอลมีกองทัพเข้มแข็ง รัฐบาลอิสราเอล กล้าทำสงครามเพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการ เรื่องนี้สะเทือนชาติมุสลิมทั้งหลาย การเป็นพันธมิตรกับสหรัฐใช่ว่าจะปลอดภัย (หลักการนี้ใช้กับรัฐบาลทรัมป์ 2.0 ไม่ได้) น่าติดตามว่านับจากนี้ความสัมพันธ์ระหว่างอิสราเอลกับอาหรับจะดีขึ้นหรือไม่ เป็นความสัมพันธ์ที่เท่าเทียมกันหรือไม่

            สงคราม 2025 ยังเตือนว่าอาหรับต้องเป็นมิตรกับอิสราเอล อันหมายถึงต้องยอมรับความเป็นรัฐชาติของอิสราเอล ไม่ว่าการเป็นมิตรจะยั่งยืนหรือไม่

ยุทธศาสตร์ยึดดินแดน-ไม่หันหลังกลับ:

            เรื่องสำคัญที่อิสราเอลต้องการตั้งแต่ก่อตั้งรัฐอิสราเอลสมัยใหม่คือดินแดน อิสราเอลในศตวรรษที่ 21 ต้องการดินแดนเพิ่ม ดังจะเห็นว่าอิสราเอลขยายดินแดนกินพื้นที่ปาเลสไตน์เรื่อยมา บางครั้งอ้างว่าเพื่อความมั่นคง ป้องกันการโจมตีจากผู้ก่อการร้าย แต่รัฐบาลอิสราเอลไม่ได้ทำแค่นั้น ได้ปลูกบ้านเรือนให้พลเมืองเข้าไปอยู่ในเขตยึดครอง จนกลายเป็นเมืองใหม่ที่มีประชากรนับแสน

            แม้รัฐบาลอิสราเอลเจรจาสันติภาพกับปาเลสไตน์เรื่อยมา แต่ไม่บอกว่าจะคืนดินแดนที่ยึดคืน เป็นไปไม่ได้ที่รัฐบาลอิสราเอลจะให้คนนับแสนของตนออกจากพื้นที่ปาเลสไตน์ ซ้ำยังใช้เป็นข้ออ้างว่าจำต้องปกป้องพลเมืองของตนในพื้นที่นั้น นี่คือ “ยุทธศาสตร์ยึดดินแดน-ไม่หันหลังกลับ”

            หลายสิบปีที่ผ่านมา การเจรจาดำเนินเรื่อยมา พร้อมกับที่อิสราเอลรุกไล่ขยายดินแดน แม้พวกตะวันตกประณามแต่ไม่ทำอะไรมากกว่านั้น ผลคือการขยายดินแดนดำเนินต่อไป สร้างความขมขื่นไม่เฉพาะปาเลสไตน์เท่านั้น แต่ต่อมุสลิมทั่วโลก

            ท่ามกลางแรงต้านจากทั่วโลก พวกไซออนิสต์ประกาศอย่างเปิดเผยว่าต้องการขยายพื้นที่ประเทศ คนอิสราเอลส่วนใหญ่ต้องการเช่นนั้น (ทั้งที่เป็นไซออนิสต์กับที่ไม่เป็น) เพราะประชากรเพิ่ม ต้องการดินแดนเพิ่ม การมีดินแดนเพิ่มหมายถึงมีทรัพยากรเพิ่ม ส่งเสริมพลังอำนาจประเทศ

            อิสราเอลจึงต้องหาทางขยายดินแดน หนึ่งในวิธีหลักคือทำสงครามกินดินแดน

            ภายใต้หลัก Graeter Israel ส่วนที่ควรจับตามากที่สุดในช่วงนี้คือการยึดครองเขตเวสต์แบงก์ หลักคิดคือยึดว่าเขต Judea กับ Samaria (เวสต์แบงก์) เป็นของอิสราเอลตามประวัติศาสตร์โบราณ

            นายกฯ เนทันยาฮูกล่าวต่อสมัชชาสหประชาชาติเมื่อปี 2014 ว่า “ชาวอิสราเอลไม่ใช่ผู้เข้ามายึดครองดินแดนอิสราเอล [ในปัจจุบัน]” เพราะเป็นของอิสราเอลตั้งแต่ 3,000 ปีก่อนแล้ว

            ดังนั้น พื้นที่ประเทศอิสราเอลขณะนี้กับเวสต์แบงก์จะต้องเป็นของอิสราเอล และผู้อาศัยส่วนใหญ่ต้องเป็นชาวยิว จึงชอบธรรมที่จะผนวกเวสต์แบงก์เป็นส่วนหนึ่งของประเทศ

            ล่าสุด รัฐบาลอิสราเอลกับสหรัฐพยายามให้พื้นที่ฉนวนกาซา (Gaza Strip) เป็นของอิสราเอล ด้วยแนวคิดหลายอย่าง เช่น ย้ายคนกาซา (ปาเลสไตน์) ไปอยู่ประเทศที่ 3 ตามข่าวมีชื่อพื้นที่แห้งแล้งในอียิปต์ บางประเทศในแอฟริกา เรื่องทำนองนี้ละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ แต่ทรัมป์ 2.0 ยึดแนวคิดเช่นนี้ ย้ายคนจากประเทศหนึ่งไปยังอีกประเทศ (ทรัมป์คิดทำอย่างนี้กับคนต่างด้าวในสหรัฐด้วย)

            ถ้าเป็นไปตามแนวทางนี้ อิสราเอลจะรุกล้ำพื้นที่กินดินแดนมากขึ้น ในอนาคตอาจถึงจุดหนึ่งที่เหลือแต่ประเทศอิสราเอล ไม่มีพื้นที่ของปาเลสไตน์อีกต่อไป

อิสราเอลครองตะวันออกกลาง:

            หลายคนคงไม่เชื่อว่าอิสราเอลสามารถครองตะวันออกกลาง คำที่ดีกว่าคือรัฐบาลอิสราเอลกับสหรัฐหวังร่วมกันครองตะวันออกกลาง โดยที่อิสราเอลเป็นฝ่ายใช้กำลัง เพราะกล้าและมีขีดความสามารถมากพอ ฝ่ายอาหรับจำต้องพึ่งพาการคุ้มครองจากรัฐบาลสหรัฐมากขึ้น เพื่อไม่โดนโจมตี สงครามอิสราเอล-อิหร่าน 2025 พิสูจน์แล้วว่าอิสราเอลกล้าลงมือ แม้ละเมิดกฎบัตรสหประชาชาติ

            อิสราเอลที่ครองตะวันออกกลางอาจไม่ใช่การส่งกองทัพบุกยึดทั้งประเทศ แต่ด้วยการโจมตีทำลาย จนอีกฝ่ายยอมแพ้ รัฐบาลอาหรับยอมศิโรราบหรือเกิดรัฐบาลใหม่ที่ยินยอมอยู่ใต้อำนาจอิสราเอล

            นี่คือระเบียบตะวันออกกลางในศตวรรษที่ 21

20 กรกฎาคม 2025

ชาญชัย คุ้มปัญญา

(ตีพิมพ์ใน คอลัมน์ “สถานการณ์โลก” ไทยโพสต์ ปีที่ 29 ฉบับที่ 10473 วันอาทิตย์ที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2568)

---------------------

บรรณานุกรม :

1. Iran's Ayatollah Khamenei backs restoration of full diplomatic relations with Egypt. (2023, May 29). The National News. Retrieved from https://www.thenationalnews.com/mena/2023/05/29/irans-ayatollah-khamenei-backs-restoration-of-full-diplomatic-relations-with-egypt/

2. Saudi Arabia, Iran formally restore ties, agree to travel visas for citizens. (2023, April 7). Arab News. Retrieved from https://www.arabnews.com/node/2282371/saudi-arabia

3. The Israeli Solution. (2014, October 18). The Palestine Chronicle. Retrieved from http://www.palestinechronicle.com/the-israeli-solution/#.VEeQRSKUf0c

-----------------