ไบเดนสนับสนุนเนทันยาฮูมากแค่ไหน

ถ้าพุ่งความสนใจสถานการณ์ล่าสุดดูเหมือนว่ารัฐบาลไบเดนขัดแย้งเนทันยาฮู แต่หากมองภาพใหญ่จะพบว่านับวันพื้นที่ปาเลสไตน์ลดน้อยลงทุกทีและกำลังจะเป็นเช่นนี้อีกที่กาซา

            สถานการณ์สงครามฮามาส-อิสราเอลกำลังพุ่งความสนใจที่เมือง Rafah ทางตอนใต้สุดติดประเทศอียิปต์ คาดว่าพวกฮามาสใช้เป็นที่หลบซ่อนสุดท้าย รัฐบาลไบเดนร้องขออิสราเอลไม่บุกเข้าเขตดังกล่าว เกิดคำถามว่ารัฐบาลสหรัฐขัดแย้งกับอิสราเอลมากแค่ไหน บทความนี้ชวนให้ไม่ลืมมองภาพใหญ่แม้ต้องเกาะติดสถานการณ์เฉพาะหน้า

นโยบายกวาดล้างฮามาส:

            ตั้งแต่เริ่มสงครามฮามาส-อิสราเอล รัฐบาลเนทันยาฮูประกาศชัดว่าจะกวาดล้างพวกฮามาสจนหมดสิ้น แม้เผชิญแรงกดดันจากนานาชาติรอบด้าน อิสราเอลเสียหายจากสงครามไม่น้อย แต่เนทันยาฮูยืนยันรบต่อ ตอกย้ำจุดยืนเดิมซ้ำแล้วซ้ำอีก คิดเข้าควบคุมฉนวนกาซาแบบไม่มีกำหนด บางช่วงถึงกับปฏิเสธข้อเสนอหยุดยิงของฮามาสแลกกับการปล่อยตัวประกัน ชี้ว่าอิสราเอลกำลังเป็นฝ่ายได้เปรียบจะขอรบต่อจนกว่าจะชนะเบ็ดเสร็จ

            ในอีกด้านเมื่อยอดผู้บาดเจ็บเสียชีวิตเพิ่มขึ้น นานาชาติรุมประณาม เรียกร้องให้หยุดยิง รัฐบาลไบเดนจากที่สนับสนุนเต็มตัวเริ่มออกโรงเตือนอิสราเอลขอให้ลดความสูญเสียของพลเรือน โจมตีเฉพาะเป้าหมายเหมาะสม ดังปรากฏในสื่อว่าตึกเป็นหลังพังราบกับพื้น หลายพื้นที่กลายเป็นซากปรักหักพัง

            ต้นปี 2024 สหประชาชาติรายงานเมืองกาซากำลังถูกทำลายเป็นซากปรักหักพัง ตึกรามบ้านช่อง สาธารณูปโภคจำนวนมากถูกทำลาย มีข้อมูลว่าหลังทำสงคราม 3 เดือนตึกรามบ้านช่อง 70% ถูกทำลาย กลายเป็นเมืองที่คนอยู่ไม่ได้ ชาวกาซาส่วนใหญ่ไม่ได้อยู่อาศัยในบ้านอีกแล้ว ในขณะที่สงครามยังดำเนินต่อไป

            มองภาพระยะยาวถามว่าในอนาคตใครจะช่วยสร้างตึกรามบ้านช่องให้พวกเขา ในเมื่อตอนนี้กลายเป็นคนยากจน ระบบเศรษฐกิจพังพินาศ นี่คือผลพวงของสงคราม การรบแบบอิสราเอลที่ทำลายราบทุกสิ่ง

            และต้องไม่ลืมว่าอาวุธที่ทำให้ตึกพังราบส่วนใหญ่คืออาวุธ MADE IN USA รองมาคืออาวุธจากพวกนาโตยุโรป รัฐบาลสหรัฐกับพวกสามารถจำกัดชนิดอาวุธให้กองทัพอิสราเอลมีแต่อาวุธที่เน้นตั้งรับ แต่ที่มอบให้คือระเบิดนำวิถีทันสมัย (smart bomb) ทำลายตึกได้เป็นหลังอย่างแม่นยำ เรื่องสำคัญที่รัฐบาลสหรัฐกับพวกทำได้แต่ไม่ทำ

            มีนาคม 2024 Akshaya Kumar จาก Human Rights Watch กล่าวว่าในขณะที่ฝ่ายประชาธิปไตยเน้นย้ำมนุษยธรรม อีกด้านกลับส่งมอบอาวุธแก่อิสราเอลต่อเนื่อง ยอดขายอาวุธเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว พฤติกรรมเช่นนี้หมายความว่าอย่างไรกันแน่

กระแสล้มรัฐบาลเนทันยาฮู:

            มีนาคม 2024 เนทันยาฮู นายกฯ อิสราเอลกล่าวโต้ประธานาธิบดีไบเดน หลังผู้นำสหรัฐเตือนว่านโยบายเนทันยาฮูกำลังทำร้ายอิสราเอล ด้านผู้นำอิสราเอลย้ำการกวาดล้างฮามาสในตอนนี้ทำตามความต้องการของคนในชาติ ประชาชนส่วนใหญ่ต้องการเช่นนี้

            ผู้นำอิสราเอลกล่าวถูกต้องว่าคนอิสราเอลส่วนใหญ่เห็นด้วยกับการกวาดล้างฮามาส นโยบายเข้ายึดพื้นที่ปาเลสไตน์ตรงตามความต้องการคนส่วนใหญ่เช่นกันและเป็นเช่นนี้มาเนิ่นนาน รัฐบาลอิสราเอลชุดนี้และชุดก่อนหน้านี้มาจากการเลือกตั้งตามระบอบประชาธิปไตย เป็นตัวแทนเสียงข้างมาก ในนามประชาธิปไตยเนทันยาฮูมีความชอบธรรมเดินหน้าทำสงครามต่อไป

            หลักการของเนทันยาฮูคือไม่ว่านานาชาติจะชอบหรือไม่ ตนกำลังทำตามความต้องการของประชาชนส่วนใหญ่ตามหลักประชาธิปไตย ที่น่าตกตะลึงคือมีกระแสข่าวรัฐบาลไบเดนคิดล้มล้างรัฐบาลอิสราเอล หลังฝ่ายข่าวกรองสหรัฐระบุว่าอำนาจเนทันยาฮูไม่มั่นคง ตามข่าวช่วงนี้ประชาชนจำนวนมากประท้วงรัฐบาล หวังล้มเนทันยาฮูได้รัฐบาลใหม่ที่ไม่สุดโต่ง ด้านทางการอิสราเอลย้ำว่าตนเป็นประเทศอธิปไตย ไม่อยู่ใต้อำนาจใคร หวังว่าสหรัฐไม่ล้มล้างรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง

            ยังเร็วเกินไปที่จะสรุปว่าไบเดนคิดล้มล้างเนทันยาฮู แต่ภาพข่าวที่ไบเดนถอยห่างจากอิสราเอลนั้นชัดเจน โยงการสนับสนุนกองทัพเข้ากับการปกป้องพลเรือนกาซา โยนบาปความไร้มนุษยธรรมให้แก่รัฐบาลอิสราเอลฝ่ายเดียว การเปลี่ยนนโยบายกวาดล้างฮามาสกับกระแสข่าวถอยห่างจากอิสราเอลนำสู่คำถามไบเดนยังสนับสนุนเนทันยาฮูมากแค่ไหน มีผู้วิเคราะห์ตีความหลากหลาย

นโยบายสร้างรัฐปาเลสไตน์:

            ที่กล่าวมาข้างต้นเป็นการวิเคราะห์ในกรอบเวลาสั้นๆ อัพเดทสถานการณ์ล่าสุด แต่อาจเบี่ยงเบนความเข้าใจที่เป็นแก่นแท้ ข้อสำคัญที่สุดนี้ต้องวิเคราะห์จากนโยบายทวิรัฐ (Two-State Solution) ที่กินเวลายาวนานไม่ต่ำกว่า 3 ทศวรรษ โดยอ้างอิงข้อตกลงสันติภาพออสโล (Oslo Peace Accords) เมื่อ 1993 สาระสำคัญคือปาเลสไตน์รับรองสถานะความเป็นประเทศของอิสราเอล พร้อมกับที่อิสราเอลรับรองสถานะขององค์การปลดปล่อยปาเลสไตน์ (PLO) ว่าเป็นตัวแทนปาเลสไตน์ (แต่ยังไม่ได้รับรองรัฐปาเลสไตน์) อิสราเอลต้องทยอยมอบอำนาจการดูแลพื้นที่คืนแก่ PLO (ปัจจุบันคือ PA) ท้ายที่สุดจะเกิดรัฐปาเลสไตน์มีเยรูซาเล็มตะวันออกเป็นเมืองหลวง

            3 ทศวรรษที่นานาชาติประณามทุกปีคืออิสราเอลไม่รักษาสัญญา ยังคงรื้อถอนบ้านเรือน เผาทำลายต้นไม้ ก่อสร้างที่อยู่อาศัยใหม่เพิ่มมากขึ้น โดยอ้างก่อการร้ายจากปาเลสไตน์ ชี้ว่ารัฐบาลปาเลสไตน์ (PA) ไม่สามารถควบคุมความสงบ อิสราเอลจึงต้องลงมือด้วยตัวเอง เป็นเรื่องความมั่นคงที่ยอมไม่ได้ บางคนจึงสงสัยว่าอิสราเอลต้องสันติภาพจริงหรือไม่ พยายามถ่วงเวลาเพื่อผนวกเวสต์แบงก์กับฉนวนกาซาใช่ไหม

            ความจริงเรื่องนี้แสนจะยาวนานบ่งชี้ว่าพวกรัฐบาลตะวันตกได้แต่ประณาม

            มกราคม 2024 เบนจามิน เนทันยาฮู นายกรัฐมนตรีพูดชัดเจนว่าอิสราเอลจำต้องควบคุมเขตเวสต์แบงก์กับฉนวนกาซาเพื่อความมั่นคงปลอดภัย ไม่ปล่อยให้เกิดรัฐปาเลสไตน์แม้รัฐบาลสหรัฐไม่เห็นด้วย คนอิสราเอลส่วนใหญ่ต้องการเช่นนี้

            นายกฯ เนทันยาฮูยืนยันล้มแนวทางทวิรัฐ (Two-State Solution) ด้วยเหตุผลว่าถ้ามีประเทศปาเลสไตน์ย่อมต้องมีกองทัพของเขาพวก เป็นภัยคุกคามร้ายแรง รัฐบาลมีหน้าที่ปกป้องพลเรือน ตนไม่ได้ทำผิดอะไร กองทัพอิสราเอลจึงต้องเข้าควบคุมปาเลสไตน์ ไม่สนใจแรงดันจากนานาชาติ ข้อตกลงใดๆ ในอนาคตจะต้องตั้งบนเงื่อนไขเช่นนี้

            ในที่สุดรัฐบาลเนทันยาฮูชุดนี้ที่มีพวกไซออนิสต์เข้มข้นจำนวนมากประกาศชัดไม่เอาแนวทางทวิรัฐ อิสราเอลจะควบคุมพื้นที่ปาเลสไตน์ทั้งหมด รวมถึงการไล่รื้อด้วย เช่นนี้แล้วฝ่ายปลดปล่อยปาเลสไตน์อย่างพวกฮามาสจำต้องสู้สุดตัว

พื้นที่ปาเลสไตน์เหลือน้อยลง:

            ถ้าให้ความสำคัญกับทวิรัฐจะพบว่าพวกรัฐบาลตะวันตกยืนยันสร้างรัฐปาเลสไตน์ตามแนวทางทวิรัฐเรื่อยมา แต่ความจริงคือนับวันอิสราเอลรุกล้ำกินดินแดนปาเลสไตน์มากขึ้นทุกที โดยที่พวกรัฐบาลตะวันตกได้แต่ประณาม ไม่สามารถหยุดยั้งพฤติกรรมอิสราเอล ถ้าปล่อยเช่นนี้ต่อไปน่าเชื่อว่าสุดท้ายคงเหลือพื้นที่เล็กนิดเดียวหรือไม่เหลือเลย หรือย้ายพวกปาเลสไตน์ไปอยู่แอฟริกา (ตามที่บางคนเสนอ)

            ถ้ารัฐบาลสหรัฐเอาจริง สามารถทำงานผ่านคณะมนตรีความมั่นคงออกมติห้ามรุกล้ำดินแดนและคืนดินแดนทั้งหมด โดยกำหนดมาตรการลงโทษ ไม่ติดต่อค้าขาย ไม่ขายอาวุธให้

            คำถามคือมีรัฐบาลสหรัฐชุดไหนที่ทำได้ ทำไมจึงเป็นเช่นนี้ ทำไมทำกับอิรักในสมัยซัดดัม ฮุสเซน ทำกับเกาหลีเหนือแต่ไม่ทำกับอิสราเอล เป็น 2 มาตรฐานใช่หรือไม่

            ข้อมติ S/RES/2728 (2024) ให้กาซาหยุดยิงของ UNSC ให้คำตอบแล้วว่าทำไม ดังที่วิเคราะห์แล้วว่าข้อมติดังกล่าวสอดคล้องกับต้องการของรัฐบาลเนทันยาฮู เป็นที่มาว่าทำไมสหรัฐปล่อยให้มีมติดังกล่าว

            ดังนั้น การที่พวกรัฐบาลตะวันตกเอ่ยเรื่องสร้างรัฐปาเลสไตน์ เป็นเพียงแค่พูดให้ดูดีเท่านั้น หลายทศวรรษที่ผ่านพิสูจน์ความจริงเรื่องนี้ และควรพูดด้วยว่า สส. สว. ทั้งหลายส่วนใหญ่เห็นด้วยกับรัฐบาล

            ความเป็นไปในกาซาจะตอกย้ำเรื่องนี้อีกครั้ง

7 เมษายน 2024
ชาญชัย คุ้มปัญญา
(ตีพิมพ์ใน คอลัมน์ “สถานการณ์โลก” ไทยโพสต์ ปีที่ 28 ฉบับที่ 10005 วันอาทิตย์ที่ 7 เมษายน พ.ศ. 2567)

---------------------------------

บรรณานุกรม :

1. Cleveland, William L., Bunton, Martin. (2016). A History of the Modern Middle East (6th Ed.). USA: Westview Press.

2. Israel bombs Gaza after UN warns territory ‘uninhabitable’. (2024, January 6). Al Arabiya. Retrieved from https://english.alarabiya.net/News/middle-east/2024/01/06/Israel-bombs-Gaza-after-UN-warns-territory-uninhabitable-

3. Israel's PM Netanyahu dismisses Hamas' proposals for ceasefire, says 'we are on way to complete victory'. (2024, February 8). msndotcom. Retrieved from https://www.msn.com/en-in/news/other/israel-s-pm-netanyahu-dismisses-hamas-proposals-for-ceasefire-says-we-are-on-way-to-complete-victory/ar-BB1hXzBb

4. (Mattar, Philip. (2004). The Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa (2nd Ed.). USA: Thomson Gale.

5. Netanyahu hits back at Biden’s criticism: Policies are supported by ‘overwhelming majority’ of Israelis. (2024, March 10). The Hill. Retrieved from https://thehill.com/policy/international/4522742-netanyahu-hits-back-at-bidens-criticism-policies-are-supported-by-overwhelming-majority-of-the-israelis/

6. Netanyahu vows no Palestinian state, attacks Israeli media, denies blindsiding Gallant. (2024, January 18). Times of Israel. Retrieved from https://www.timesofisrael.com/netanyahu-vows-no-palestinian-state-attacks-israeli-media-denies-blindsiding-gallant/

7. Netanyahu: No full Palestinian state, no ‘surrender’ in exchange for Gaza hostages. (2024, January 21). Times of Israel. Retrieved from https://www.timesofisrael.com/netanyahu-no-full-palestinian-state-no-surrender-in-exchange-for-gaza-hostages/

8. The West is giving Israel weapons while discussing delivering aid to Gaza. (2024, March 18). Al Jazeera. Retrieved from https://www.aljazeera.com/news/2024/3/18/the-west-is-giving-israel-weapons-while-discussing-delivering-aid-to-gaza

9. ‘Very senior’ Israeli official accuses US government of seeking to oust Netanyahu. (2024, March 12). Times of Israel. Retrieved from https://www.timesofisrael.com/very-senior-israeli-official-accuses-us-government-of-seeking-to-oust-netanyahu/

-----------------