สมรภูมิกำลังขยายตัวจากฉนวนกาซา-อิสราเอลออกไปสู่อีกหลายจุดในตะวันออกกลาง ยกระดับความขัดแย้ง ดึงกองทัพสหรัฐกับพวกเข้ารบโดยตรง
.png)
ในขณะที่สงครามฮามาส-อิสราเอลรบข้ามปี
รัฐบาลเนทันยาฮูประกาศจะทำศึกตลอดปี 2024 เมื่อกวาดสายตาลงมาทางทิศใต้ฉนวนกาซา
ฮูตีทะเลแดงเป็นจุดร้อนแรงข้ามปีเช่นกัน
ทั้งยังร้อนแรงยิ่งขึ้นเมื่ออิหร่านแสดงตัวมีส่วนร่วมในความขัดแย้ง
สถานการณ์ทะเลแดงมีผลต่อเศรษฐกิจโลก เพียงเท่านี้ก็ควรแก่การติดตาม
ยังไม่คิดว่าอิหร่านจะทำสงครามกับสหรัฐอิสราเอลหรือไม่
จากฉนวนกาซาสู่ทะเลแดง:
หากจะเข้าใจสถานการณ์ในทะเลแดงจำต้องโยงสาเหตุฮูตีเล่นงานเรือรบสหรัฐ
เรือพาณิชย์เอกชนก่อน
ย้อนหลังพฤศจิกายนปีที่แล้วนักรบฮูตียึดเรือพาณิชย์ลำหนึ่งที่นักธุรกิจอิสราเอลเป็นเจ้าของ
ชี้ว่าเป็นเป้าหมายอันสมควร (legitimate target) หลังเตือนแล้วว่าจะโจมตีเป้าหมายทำนองนี้
เป็นส่วนหนึ่งของสงครามฮามาส-อิสราเอล การปลดปล่อยปาเลสไตน์ ทั้งยังเตือนว่าอาจทำเช่นนี้กับเรือทุกลำที่คนอิสราเอลเป็นเจ้าของไม่ว่าเรือลำนั้นจะอยู่ที่ใดในโลก
จากนั้นไม่นานข่าวเรือรบสหรัฐ
เรือพาณิชย์โดนงานปรากฏต่อเนื่อง กลางเดือนธันวาคมมีรายงานว่าเรือพาณิชย์กว่า 12
ลำถูกยึด บรรษัทเดินเรือหลายแห่งประกาศไม่ใช้เส้นทางทะเลแดง เลือกที่จะอ้อมแหลม
Good Hope แอฟริกาใต้แม้จะอ้อมไกลมากต้องเดินทางเพิ่ม 3,400
ไมล์ทะเล ใช้เวลานานขึ้น 14 วัน
เพียงเพื่อเลี่ยงการโจมตีจากฮูตี โดยเฉพาะเรือหรือสินค้าเข้าออกอิสราเอลที่น่าจะเป็นเป้าหมายอันดับหนึ่ง
และอาจสูญเสียมากกว่านี้ถ้าการรบขยายตัวฝ่ายสหรัฐทำสงครามกับฮูตี
ฮูตีอ้างว่าเล่นงานเรืออิสราเอลเท่านั้น ในอีกด้านข้อมูลจาก American
Journal of Transportation ระบุว่า 17% ของสินค้าโลกใช้เส้นทางนี้
มูลค่าสินค้า 200,000 ล้านดอลลาร์ ตอนนี้ต้นทุนการขนส่งเพิ่ม
15-20% Nick Childs จาก International Institute for
Strategic Studies (IISS) กล่าวว่าปัญหาไม่เกิดขึ้นที่ทะเลแดงเท่านั้น
แต่ระบบการขนส่งทางทะเลโลกปั่นป่วน หากปล่อยไว้เช่นนี้เศรษฐกิจเสียหายแน่นอน
กระทบคนทั้งโลก
ราคาพลังงานตอบสนองเร็วที่สุด
น้ำมันกับก๊าซธรรมส่วนหนึ่งใช้เส้นทางทะเลแดง
ราคาน้ำมันกับก๊าซธรรมชาติจึงปรับสูงขึ้นลงตามสถานการณ์
หากสหรัฐกับฮูตีรบกันจริงราคาพลังงานน่าจะขยับสูงกว่านี้
คาดสงครามจะเริ่มในอีกไม่กี่วันข้างหน้า:
18 ธันวาคม 2023 กระทรวงกลาโหมสหรัฐประกาศ
Operation Prosperity Guardian จัดตั้งกองกำลังนานาชาติ
ในเบื้องต้นประกอบด้วยสหรัฐ อังกฤษ แคนาดา ฝรั่งเศส อิตาลี เนเธอร์แลนด์ นอร์เวย์
เซเชลส์ (Seychelles) และสเปน ร่วมกันต่อต้านฮูตี
(ล่าสุดมีประเทศขอเข้าร่วม 20 ประเทศแล้ว)
รักษาการเดินเรือเสรีในย่านทะเลแดง อ่าวเอเดน (Gulf of Aden) อันเป็นเส้นทางเดินเรือสำคัญแห่งของโลก
เมื่อตีความตามเป้าหมาย “รักษาการเดินเรือเสรีในย่านทะเลแดง”
ปลอดการขัดขวางจากฮูตีด้วยกองทัพของสหรัฐกับพันธมิตร เพียงเท่านี้นับว่าสหรัฐกับพวกเข้าสู่สนามรบแล้ว
ด้านฮูตีประกาศพร้อมรับมือยืนยันเล่นงานเรือเป้าหมายต่อไป Abdulmalik
al-Houthi
ผู้นำฮูตีเตือนว่าพวกตนอาจเล่นงานเป้าหมายสหรัฐทั่วทั้งภูมิภาค
3
มกราคม 2024 แถลงการณ์ร่วมสหรัฐกับพันธมิตรรวม 13 ประเทศ
กล่าวโทษฮูตีที่โจมตีเรือพาณิชย์ที่แล่นผ่านทะเลแดงด้วยขีปนาวุธ โดรน
เรือเล็กและพยายามยึดเรือเหล่านี้ เป็นการกระทำผิดกฎหมาย ขัดขวางการเดินเรือเสรี
บ่อนทำลายเสถียรภาพ กระทบหนึ่งในเส้นทางขนส่งทางทะเลที่สำคัญที่สุดของโลก กระทบการขนส่งธัญพืชโลก
8% น้ำมัน 12% ก๊าซธรรมชาติ 8% ที่ใช้วิธีขนส่งทางทะเล
ฮูตีต้องรับผิดชอบต่อการกระทำที่คุกคามเศรษฐกิจโลก การขนส่งเสรีในย่านนี้
สหรัฐกับพันธมิตรจะจัดการตามหลักนานาชาติ
การเสริมกำลังของทั้ง 2 ฝ่าย:
ธันวาคมมีข่าวอาสาสมัครเยเมนหลายหมื่นคนเข้าค่ายฝึกรบ เรียนรู้วิชาทหารเตรียมตัวเข้าทำสงคราม
เป้าหมายคือปลดปล่อยกาซาจากการยึดครองของอิสราเอล
ในอีกมุมเป็นไปได้ว่าการระดมกองกำลัง
การฝึกรบก็เพื่อรบกับสหรัฐที่เยเมนนี่เอง
ศึกนี้ของฮูตีจะกลายเป็นอีกสมรภูมิหรืออีกสมการที่รวมเข้ากับสงครามฮามาส-อิสราเอล
หรือพูดให้กว้างกว่านี้คือสงครามปลดปล่อยปาเลสไตน์
แต่ข่าวที่ดังทั่วโลกคือเมื่อเรือพิฆาตติดขีปนาวุธ
Alborz ของอิหร่านปรากฏตัวในทะเลแดง การเผชิญหน้าตอนนี้จึงไม่ใช่แค่ฮูตีกับสหรัฐเท่านั้น
อิหร่านแสดงตัวชัดเจนขึ้นทุกที เข้าเผชิญหน้ากับกองเรือรบสหรัฐ ทั้ง 2
ฝ่ายพร้อมส่งกองทัพเข้าพื้นที่เพิ่มเติมตามความจำเป็น
สถานการณ์ทะเลแดงนับวันจะตึงเครียดยิ่งขึ้น
คาดการณ์ความรุนแรงในอนาคต:
ไม่ช้าก็เร็วฝ่ายสหรัฐน่าจะโจมตีฮูตีอย่างจริงจัง
ดังมีข่าวกองทัพอังกฤษกำลังเตรียมตัวร่วมสหรัฐโจมตีฮูตีด้วยขีปนาวุธ
แน่ละการเล่นงานฮูตีไม่น่าจะทำเพียงเท่านี้ น่าจะตามด้วยการทิ้งระเบิดการโจมตีจากเครื่องบินรบ
โดยเฉพาะจากสหรัฐที่มีเรือบรรทุกเครื่องบินอยู่ย่านนั้น เมื่อถึงตอนนั้นฝ่ายฮูตีย่อมต้องโต้กลับตามที่ได้เตือนแล้วว่าจะการโจมตีเป้าหมายสหรัฐในตะวันออกกลางทั้งหมด
ถ้าเป็นเช่นนั้นจริงภูมิภาคตะวันออกกลางจะร้อนแรงขึ้นอีกระดับทันที
ฉากทัศน์รุนแรงสุดน่าจะเริ่มต้นหากมีการรบภาคพื้นดินที่เยนเมน
สหรัฐกับพันธมิตรเข้าร่วมรบโดยตรง เป็นอีกสมรภูมิหนึ่งและสัมพันธ์กับรัฐบาลอิหร่าน
เป็นไปได้ว่ากลุ่มที่อิหร่านหนุนหลังทั้งหมดโหมโจมตีอีกระลอก
(โดยที่กองทัพอิหร่านยังไม่เข้ารบโดยตรง)
มีข้อมูลว่ากลุ่มเหล่านี้มีระบบประสานงานร่วมอยู่แล้ว ศึกฮามาส-อิสราเอลขยายตัวออกไปและซับซ้อนกว่าเดิม
ตอกย้ำการรบระหว่างฝ่ายหนึ่งที่มีสหรัฐเป็นแกนนำกับอีกฝ่ายที่อิหร่านเป็นแกนนำ
แล้วจะจบอย่างไร:
กลับไปเชื่อมโยงสงครามฮามาส-อิสราเอล
หรือที่กว้างกว่านี้คือการปลดปล่อยปาเลสไตน์ จะต้องจบลงด้วยการเจรจา
หากฝ่ายฮามาส-อิหร่านได้เปรียบอาจต่อรองรักษาอำนาจในฉนวนกาซา
ต่อรองเรื่องสถาปนารัฐปาเลสไตน์
แต่เฉพาะข้อแรกก็เป็นได้ยากแล้วถ้ายึดว่าเป้าหมายเนทันยาฮูคือเข้าครอบงำกำกับกาซา
ดังจะเห็นว่ารัฐบาลอิสราเอลไม่สนใจคำประณามใดๆ เดินหน้ากวาดล้างฮามาส
แม้คนบาดเจ็บล้มตายจำนวนมากและอิสราเอลเสียหายหนัก รัฐบาลเนทันยาฮูยอมแลก
หากฝ่ายอิสราเอล-สหรัฐได้เปรียบข้อหลังนี้วิเคราะห์ยาก
ต้องรอท่าทีรัฐบาลสหรัฐ
หากฝ่ายสหรัฐเข้ารบทางภาคพื้นดินในเยเมน
บริบทจะเปลี่ยนแปลงอีกมาก และไม่รู้ว่าจะจัดการฮูตีได้อย่างไร
ต้องใช้ทหารกี่หมื่นนายและต้องคงกองกำลังที่เยเมนยาวนานใช่หรือไม่ คุ้มค่าหรือไม่
คนอเมริกันเห็นด้วยหรือไม่ ฯลฯ เหล่านี้รอเวลาที่จะค่อยๆ
เผยให้เห็นแนวทางจะดีกว่า
ที่แน่ๆ คือรัฐบาลไบเดนไม่อาจทนให้ฮูตีมีผลต่อการเดินเรือในย่านทะเลแดง
ในแง่ชาติมหาอำนาจผู้มีบทบบาทในภูมิภาคตะวันออกกลาง แหล่งผลประโยชน์สำคัญยิ่ง
รัฐบาลสหรัฐไม่ว่าจะชุดนี้หรือชุดไหนไม่อาจทนนิ่งเฉย ต้องจัดการอย่างใดอย่างหนึ่ง
ไม่ปล่อยให้ฮูตีบดบังความเป็นมหาอำนาจของตน
โจทย์อยู่ที่ต้องจัดการอย่างไรต่างหาก
แน่ละฝ่ายอิหร่านจะใช้โอกาสนี้เล่นงานสหรัฐให้ถึงที่สุด
สามารถใช้เรื่องนี้นำสู่การต่อรองอีกหลายเรื่องไม่เฉพาะแค่ฮามาส ปาเลสไตน์เท่านั้น
อิหร่านมีความต้องการบางอย่างที่เกี่ยวข้องกับตัวเอง เช่นการคว่ำบาตรจากสหรัฐที่ดำเนินต่อเนื่องมาเนิ่นนาน
รวมความแล้ว
สมรภูมิกำลังขยายตัวจากฉนวนกาซา-อิสราเอลออกไปสู่อีกหลายจุดในตะวันออกกลาง
นำภูมิภาคนี้เข้าสู่สงคราม ยกระดับความขัดแย้ง ดึงกองทัพสหรัฐกับพวกเข้ารบโดยตรง
สมการความขัดแย้งซับซ้อนขึ้นอีกมาก
ถ้ามองจากมุมอิหร่านต้องชมแผนก่อกวนเส้นทางทะเลแดง
และน่าติดตามว่าอนาคตของฮูตีเยเมนจะเป็นเช่นไร อนาคตภูมิภาคเต็มด้วยความไม่แน่นอน
----------------------------
บรรณานุกรม :
1. Houthi squeeze on
Red Sea shipping risks enormous cost to global economy. (2023, December 31). The
Hill. Retrieved from
https://thehill.com/policy/defense/4382064-houthis-force-cargo-ships-to-take-long-route-at-a-cost/
2. Houthis say Israeli ships ‘legitimate target,’ as
threat to global shipping grows. (2023, November 20). Times of Israel. Retrieved
from
https://www.timesofisrael.com/yemens-houthis-say-israeli-ships-legitimate-target-as-threats-to-shipping-grow/
3. Oil prices
rise as Iranian warship enters Red Sea after U.S. destroys Houthi boats. (2024,
January 2). CNBC. Retrieved from
https://www.cnbc.com/2024/01/02/oil-prices-rise-as-iranian-warship-enters-red-sea-.html
4. Rising Red Sea tensions rattle global
shipping industry, spark concerns of spillover from Gaza conflict. (2023,
December 22). People’s Daily. Retrieved from
http://en.people.cn/n3/2023/1222/c90000-20113480.html
5. Shippers have already diverted about $35 billion
in cargo from the Red Sea amid fears of attacks. (2023, December 19). CNBC. Retrieved
from
https://www.cnbc.com/2023/12/19/shippers-divert-35-billion-in-cargo-from-red-sea.html
7. U.S. Department of Defense. (2023,
December 18). Statement from Secretary of Defense Lloyd J. Austin III on
Ensuring Freedom of Navigation in the Red Sea. Retrieved from
https://www.defense.gov/News/Releases/Release/Article/3621110/statement-from-secretary-of-defense-lloyd-j-austin-iii-on-ensuring-freedom-of-n/
8. US intelligence suggests Iran involved in planning attacks
in Red Sea. (2023, December 22). CNN. Retrieved from
https://edition.cnn.com/2023/12/22/politics/us-intelligence-iran-houthi-rebels-attacks-red-sea/index.html
9. Yemen's Houthis Reveal General
Mobilization Action to Send Soldiers to Gaza. (2023, December 20). Sputnik
Globe. Retrieved from
https://sputnikglobe.com/20231220/yemens-houthis-say-carrying-out-general-mobilization-to-possibly-send-soldiers-to-gaza-1115703930.html
-----------------