ฮูตีผู้ปลดปล่อยปาเลสไตน์

ถ้าการรบภาคพื้นดินที่เยนเมนเกิดขึ้น บทบาทของฮูตีจะเด่นดังกว่านี้ สหรัฐกับพันธมิตรยุโรปเข้าร่วมรบโดยตรง เป็นอีกสมรภูมิหนึ่งและสัมพันธ์กับรัฐบาลอิหร่าน ส่งผลกระทบต่อโลกในวงกว้าง

 


            ในสงครามฮามาส-อิสราเอล นายกฯ เนทันยาฮูชี้ว่าตอนนี้อิสราเอลกำลังสู้กับแกนแห่งก่อการร้าย (axis of terror) อันประกอบด้วยฮามาส ฮิซบอลเลาะห์ในเลบานอน ฮูตีในเยเมนและรัฐบาลอิหร่าน

ชื่อฮูตี (Houthis) จึงเป็นศัตรูอิสราเอลอย่างเป็นทางการ

ทุกเป้าหมายคือสนามรบของฮูตี:

            กลางพฤศจิกายนนักรบฮูตียึดเรือพาณิชย์ลำหนึ่งที่นักธุรกิจอิสราเอลเป็นเจ้าของ ชี้ว่าเป็นเป้าหมายอันสมควร (legitimate target) หลังฮูตีได้เตือนล่วงหน้าแล้วว่าจะโจมตีเป้าหมายทำนองนี้ เป็นส่วนหนึ่งของสงครามฮามาส-อิสราเอล ทั้งยังเตือนว่าอาจทำเช่นนี้กับเรือทุกลำที่คนอิสราเอลเป็นเจ้าของไม่ว่าเรือลำนั้นจะอยู่ที่ใดในโลก

            นี่คือ ยุทธการทุกเป้าหมายคือสนามรบของฮูตี การปลดปล่อยปาเลสไตน์ไม่จำต้องรบที่กาซาเท่านั้น นักรบฮูตีเยเมนทำที่ทะเลแดงใกล้บ้าน หรือที่ใดในโลกก็ได้ เป็นแผนการรบที่ในอนาคตความเป็นอิสราเอลทุกแห่งหนทั่วโลกอาจถูกโจมตีด้วยวิธีการอย่างใดอย่างหนึ่ง เพื่อว่าไม่มีวันที่อิสราเอลจะเป็นสุข คำขวัญของพวกเขาคือ “God is great, death to America, death to Israel, curse on the Jews, victory for Islam.”

บทบาทฮูตีปีหน้า:

            คาดว่าปีหน้า (2024) ฮูตีจะมีบทบาทโดดเด่น เรียงลำดับเหตุการณ์ดังนี้

            กลางเดือนธันวาคมเริ่มเกิดปัญหาการเดินเรือผ่านทะเลแดง จากเหตุโดนฮูตีเยเมนเล่นงาน มีรายงานว่าเรือพาณิชย์ 12 ลำถูกยึด ลูกเรือ 25 คนตอนนี้ยังถูกคุมขัง เรือเอกชนทุกลำขอการคุ้มกันแต่เนื่องจากมีจำนวนมากเรือรบคุ้มกันน้อยจึงดูแลไม่ทั่วถึง ทางการอังกฤษขอให้เรือพาณิชย์แล่นห่างจากชายฝั่งเยเมนอย่างน้อย 30 ไมล์ทะเล

            ด้วยเหตุนี้บรรษัทเดินเรือยักษ์ใหญ่ Maersk สัญชาติเดนมาร์กประกาศหยุดเดินเรือผ่านทะเลแดง หลังเรือบรรทุกสินค้าของตนโดนฮูตีเล่นงาน ไม่กี่วันต่อมาบรรษัทน้ำมัน BP ของอังกฤษประกาศระงับเดินเรือบรรทุกน้ำมันทั้งหมดที่ผ่านทะเลแดง ตามหลังบริษัทเดินเรือยักษ์ใหญ่อีกหลายแห่งที่ระงับการเดินเรือไปแล้ว

            แม้มีการคุ้มกันบริษัทเดินเรือเอกชนเลือกที่จะไม่เสี่ยงเพราะได้ไม่คุ้มเสีย บางส่วนเลือกที่จะอ้อมแหลม Good Hope แอฟริกาใต้แม้จะอ้อมไกลมากต้องเดินทางเพิ่ม 3,400 ไมล์ทะเล ใช้เวลานานขึ้น 14 วัน เพียงเพื่อเลี่ยงการโจมตีจากฮูตี เพิ่มต้นทุนขนส่ง สร้างความสูญเสียมหาศาล โดยเฉพาะสินค้าเข้าออกอิสราเอลที่น่าจะเป็นเป้าหมายอันดับหนึ่ง การขนส่งสินค้ายุโรปที่อาศัยเส้นทางนี้มาก และอาจสูญเสียมากกว่านี้ถ้าการรบขยายตัวฝ่ายสหรัฐทำสงครามกับฮูตี

            น้ำมันกับก๊าซธรรมส่วนหนึ่งใช้เส้นทางทะเลแดง ราคาน้ำมันกับก๊าซธรรมชาติจึงปรับสูงขึ้นจากตามสถานการณ์ หากสหรัฐกับฮูตีรบกันจริงราคาพลังงานน่าจะขยับสูงกว่านี้

ควรรับมือฮูตีอย่างไร:

            มีคำถามว่าคุ้มค่าหรือไม่ ตอนนี้สหรัฐใช้ขีปนาวุธราคา 2 ล้านดอลลาร์ยิงสกัดโดรนฮูตีเยเมนราคา 2,000-20,000 ดอลลาร์ บางคนอยากให้กระทรวงกลาโหมคิดหาวิธีสกัดโดรนที่ประหยัดกว่านี้

            ขีปนาวุธสหรัฐที่ใช้ตอนนี้ส่วนใหญ่คือ Standard Missile-2 ตัวขีปนาวุธมีมูลค่า 2.1 ล้านดอลลาร์ เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพเมื่อเทียบกับอาวุธอื่นๆ ในอีกมุมหนึ่ง หากเรือพาณิชย์หรือเรือรบถูกโดรนพุ่งชนย่อมเสียหากหนักกว่า 2 ล้านดอลลาร์ คิดนี้ในมุมนี้จึงคุ้มค่า

            ด้วยมุมมองเช่นนี้การตั้งรับไม่ใช่วิธีการที่ยั่งยืน ถ้าคิดให้รอบด้าน งบประมาณที่ใช้เพื่อให้กองเรือบรรทุกเครื่องบิน เรือรบหลายลำมาคุ้มกันเส้นทางเดินเรือจากการโจมตีของฮูตีจึงไม่ถูกต้อง การให้เรือพาณิชย์ต้องแล่นอ้อมแหลม Good Hope เพิ่มต้นทุนขนส่งอีกมาก ประเด็นนี้จะนำสู่ข้อสรุปว่าท้ายที่สุดต้องหยุดไม่ให้พวกฮูตีขัดขวางการเดินเรืออีกต่อไป ซึ่งอาจหมายถึงการรบทางภาคพื้นดินกวาดล้างฮูตีนั่นเอง นี่คือความแหลมคมเมื่อคิดว่าอย่างไรจึงคุ้มค่า

            ต่อมา 18 ธันวาคม 2023 กระทรวงกลาโหมสหรัฐประกาศ Operation Prosperity Guardian จัดตั้งกองกำลังนานาชาติ ในเบื้องต้นประกอบด้วยสหรัฐ อังกฤษ แคนาดา ฝรั่งเศส อิตาลี เนเธอร์แลนด์ นอร์เวย์ เซเชลส์ (Seychelles) และสเปน ร่วมกันต่อต้านฮูตี (ล่าสุดมีประเทศเข้าร่วมถึง 20 ประเทศแล้ว) รักษาการเดินเรือเสรีในย่านทะเลแดง อ่าวเอเดน (Gulf of Aden) อันเป็นเส้นทางเดินเรือสำคัญแห่งหนึ่งของโลก

            ข้อมูลเบื้องต้นมีเพียงเท่านี้แต่มากพอที่จะตีความตามเป้าหมาย “รักษาการเดินเรือเสรีในย่านทะเลแดง” ปลอดการขัดขวางจากฮูตี ด้วยกองทัพของสหรัฐกับพันธมิตรหลายประเทศ สหรัฐกับพวกเข้าสู่สนามรบแล้ว ด้านฮูตีประกาศพร้อมรับมือยืนยันเล่นงานเรือเป้าหมายต่อไป Abdulmalik al-Houthi ผู้นำฮูตีเตือนว่าพวกตนอาจเล่นงานเป้าหมายสหรัฐทั่วทั้งภูมิภาค เป็นคำเตือนเดียวกับที่รัฐบาลอิหร่านเตือนก่อนแล้ว เป็นไปได้ว่าหากฮูตีโดนโจมตีจริง กองกำลังในอิรักซีเรียที่อิหร่านสนับสนุนอาจช่วยฮูตีอีกแรง เห็นชัดว่าความรุนแรงขยายตัวสู่ทั้งภูมิภาค

ฮูตีระดมกองกำลังนับหมื่น:

            ในขณะเดียวกันมีข่าวอาสาสมัครเยเมนหลายหมื่นคนเข้าค่ายฝึกรบ กำลังเรียนรู้วิชาทหารเตรียมตัวเข้าทำสงคราม เป้าหมายคือปลดปล่อยกาซาจาการยึดครองของอิสราเอล

            ข่าวระดมกำลังเป็นอีกข้อมูลบ่งชี้สถานการณ์ ความโดเด่นของฮูตีเตรียมส่งกองกำลังนับหมื่นเข้ากาซาร่วมสนับสนุนฮามาส ปลดปล่อยปาเลสไตน์

            มีผู้วิเคราะห์ว่าการระดมกองกำลังนับหมื่นและส่งเข้ากาซาต้องผ่านเขตแดนซาอุฯ เกิดคำถามว่ารัฐบาลซาอุฯ จะยินดีให้ผ่านทางหรือไม่ ต้องไม่ลืมว่าซาอุฯ กับฮูตีเป็นคู่กรณีเพิ่งทำสงครามเมื่อไม่นานแม้ตอนนี้ยึดเหตุผลปลดปล่อยปาเลสไตน์ ยังไม่ชัดเจนว่ารัฐบาลซาอุฯ จะยินยอม อีกทั้งมีคำถามว่าจะรอดพ้นการถูกทำลายก่อนเข้ากาซาได้อย่างไร จะได้รับความคุ้มครองจากการโจมตีทางอากาศได้อย่างไร เป็นไปได้ว่าอาจทยอยกระจายกำลังเข้าทางเลบานอน ส่งทัพเข้ารบทางเหนือของอิสราเอลทำให้อิสราเอลต้องรับศึก 2 ด้าน อย่างไรก็ตามการเข้าทางเลบานอนมีคำถามเช่นกัน เพราะเป็นเขตควบคุมของฮิซบอลเลาะห์ ไม่ว่าจะผ่านทางซาอุฯ หรือฮิซบอลเลาะห์ล้วนมีคำถามความเป็นไปได้ด้วยกันทั้งสิ้น

            อีกแนวทางคือเป็นไปได้ว่าการระดมกองกำลัง การฝึกรบก็เพื่อรบกับสหรัฐที่เยเมนนี่เอง (ดังที่นำเสนอข้างต้นว่าฝ่ายสหรัฐอาจส่งทหารเข้ารบทางภาคพื้นดินกวาดล้างฮูตี) ศึกนี้ของฮูตีจะกลายเป็นอีกสมรภูมิหรืออีกสมการที่รวมเข้ากับสงครามฮามาส-อิสราเอล หรือพูดให้กว้างกว่านี้คือสงครามปลดปล่อยปาเลสไตน์

            ไม่ว่ากองกำลังฮูตีจะรบที่บ้านหรือต่างแดน ล้วนทำให้สถานการณ์ตะวันออกกลางรุนแรงกว่าเดิม

            ตั้งแต่ข่าวใช้โดรนกับขีปนาวุธโจมตีอิสราเอล เล่นงานเรือรบสหรัฐกับเรือพาณิชย์บางลำ ทำให้บทบาทฮูตีโดดเด่นไม่แพ้ฮามาส ทั่วโลกจับตาให้ความสำคัญ ถ้าการรบภาคพื้นดินที่เยนเมนเกิดขึ้น บทบาทของฮูตีจะเด่นดังกว่านี้ สหรัฐกับพันธมิตรยุโรปเข้าร่วมรบโดยตรง เป็นอีกสมรภูมิหนึ่งและสัมพันธ์กับรัฐบาลอิหร่าน ส่งผลกระทบต่อโลกวงกว้าง ศึกฮามาส-อิสราเอลหรือการปลดปล่อยปาเลสไตน์ขยายตัวออกไปและซับซ้อนกว่าเดิม การรบระหว่างขั้วเด่นชัดยิ่งขึ้น

            ตอนนี้ได้แต่หวังว่าคณะมนตรีความมั่นคงสหประชาชาติจะมีมติหยุดยิง ยังติดขัดที่สหรัฐเพียงประเทศเดียวยืนยันขวางมติ ล่าสุดรัฐบาลไบเดนชี้แจงเห็นด้วยกับการหยุดยิง ติดขัดเพียงแค่ “คำบางคำ” ในเนื้อหาข้อมติเท่านั้น หากมติออกช้า ฝ่ายสหรัฐเข้ารบจริง ภูมิภาคตะวันออกกลางจะร้อนแรงขึ้นมาก เรียกว่าขยับขึ้นอีกระดับ ควรติดตามสถานการณ์ใกล้ชิด

24 ธันวาคม 2023
ชาญชัย คุ้มปัญญา
(ตีพิมพ์ใน คอลัมน์ “สถานการณ์โลก” ไทยโพสต์ ปีที่ 28 ฉบับที่ 9901 วันอาทิตย์ที่ 24 ธันวาคม พ.ศ. 2566)

-----------------


บรรณานุกรม :

1. A $2M missile vs. a $2,000 drone: Pentagon worried over cost of Houthi attacks. (2023, December 20). Politico. Retrieved from https://www.politico.com/news/2023/12/19/missile-drone-pentagon-houthi-attacks-iran-00132480

2. America is ‘next’ if Israel loses war – Netanyahu. (2023, November 14). RT. Retrieved from https://www.rt.com/news/587217-netanyahu-america-next-hamas/

3. BP latest firm to pause Red Sea shipments as U.S. says it will form international coalition to curb Houthi attacks. (2023, December 18). CNBN. Retrieved from https://www.cnbc.com/2023/12/18/global-supply-chains-face-another-major-hit-as-ships-avoid-suez-canal.html

4. Houthis say Israeli ships ‘legitimate target,’ as threat to global shipping grows. (2023, November 20). Times of Israel. Retrieved from https://www.timesofisrael.com/yemens-houthis-say-israeli-ships-legitimate-target-as-threats-to-shipping-grow/

5. Rising Red Sea tensions rattle global shipping industry, spark concerns of spillover from Gaza conflict. (2023, December 22). People’s Daily. Retrieved from http://en.people.cn/n3/2023/1222/c90000-20113480.html

6. Shippers have already diverted about $35 billion in cargo from the Red Sea amid fears of attacks. (2023, December 19). CNBC. Retrieved from https://www.cnbc.com/2023/12/19/shippers-divert-35-billion-in-cargo-from-red-sea.html

7. U.S. Department of Defense. (2023, December 18). Statement from Secretary of Defense Lloyd J. Austin III on Ensuring Freedom of Navigation in the Red Sea. Retrieved from https://www.defense.gov/News/Releases/Release/Article/3621110/statement-from-secretary-of-defense-lloyd-j-austin-iii-on-ensuring-freedom-of-n/

8. Yemen's Houthis Reveal General Mobilization Action to Send Soldiers to Gaza. (2023, December 20). Sputnik Globe. Retrieved from https://sputnikglobe.com/20231220/yemens-houthis-say-carrying-out-general-mobilization-to-possibly-send-soldiers-to-gaza-1115703930.html

-----------------