เป็นธรรมดาที่เมื่อใกล้สิ้นปีจะมีการคาดการณ์เศรษฐกิจปีหน้า
หนึ่งในประเทศที่มีความสำคัญคือจีน
เพราะส่งผลโดยตรงต่อระบบเศรษฐกิจโลกทั้งโดยตรงและโดยอ้อม
การมองเศรษฐกิจจีนจำต้องมองด้วยการแยกเป็น 2 มุมมอง คือมุมมองต่างชาติกับมุมมองรัฐบาลจีน
ในสายตาของนักลงทุนต่างชาติย่อมอยากเห็นเศรษฐกิจจีนเติบโต
อยากได้จีดีพีมากกว่าร้อยละ 8 เพราะตลอดหลายปีที่ผ่านมาเศรษฐกิจจีนโตกว่าร้อยละ 8
ส่งผลดีต่อตลาดเงินตลาดทุนทั่วโลก ในทางกลับกันเมื่อเศรษฐกิจจีนสำแดงว่าจะเติบโตน้อยลง
ราคาสินค้าโภคภัณฑ์หลายชนิดลดลงทันที เช่น น้ำมัน ถ่านหิน โลหะที่ใช้ในอุตสาหกรรม
ส่วนรัฐบาลในกลุ่มประเทศที่กำลังประสบวิกฤตเศรษฐกิจเช่นกลุ่มยูโรโซนมองจีนราวกับเป็นพระเอกขี่ม้าขาวที่จะเข้ามาช่วยกอบกู้เศรษฐกิจของตน
ต้นปีที่ผ่านมานายกรัฐมนตรีเยอรมัน นางอังเกล แมร์เคิล ถึงกับเยือนจีนเพื่อขอช่วยแก้ปัญหายูโรโซน
เสนอให้จีนช่วยซื้อพันธบัตรยูโร ฯลฯ
สำหรับใครบางคนแล้วเรื่องจีนเป็นพระเอกขี่ม้าขาวมีความเป็นไปได้
ย้อนกลับไปในช่วงวิกฤตฟองสบู่สหรัฐฯ เมื่อปี 2008-9 จีนใช้งบประมาณ
4 ล้านล้านหยวน (635 พันล้านดอลลาร์)
กระตุ้นเศรษฐกิจ ช่วยให้ระบบการเงินและการค้าโลกฟื้นตัว ประธานกองทุนการเงินระหว่างประเทศ
(IMF) คุณคริสติน ลาการ์ด ถึงกับกล่าวชื่นชมว่า
“จีนเป็นเครื่องมือทำให้ระบบเศรษฐกิจโลกเสียหายน้อยลงจากวิกฤต" พร้อมกับกล่าวสนับสนุนให้รักษาบทบาทดังกล่าวซึ่งจะเป็นผลดีทั้งต่อเศรษฐกิจโลกกับจีน
เป็นความจริงที่หากเศรษฐกิจภูมิภาคอื่นหรือเศรษฐกิจโลกอ่อนแอย่อมกระเทือนต่อจีน
แต่สำหรับรัฐบาลจีนแล้วเศรษฐกิจที่เติบโตอย่างเพียงพอมีเสถียรภาพคือเครื่องมือสำคัญของการรักษาเสถียรภาพทางสังคมทางการเมืองของจีน
ผู้เชี่ยวชาญบางคนชี้ว่ารัฐบาลจีนเห็นว่าการที่รัฐบาลไม่สามารถทำให้ประชาชนมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีคือภัยคุกคามความมั่นคงของประเทศที่ร้ายแรง
โดยความเป็นอยู่ที่ดีต้องเปรียบเทียบกับประเทศทุนนิยมด้วย
เพื่อให้ประชาชนเห็นว่าสังคมนิยมยังเป็นสิ่งดีสำหรับพวกเขา ปัจจุบันคนจีนมีโลกทัศนะที่กว้างขึ้นและถูกต้องชัดเจนมากขึ้น
ในแต่ละปีคนจีนจำนวนไม่น้อยที่ได้ท่องเที่ยวต่างประเทศ เทคโนโลยีการสื่อสารปัจจุบันช่วยให้ได้รับข้อมูลจากประชาคมโลก
แม้รัฐพยายามควบคุมก็ไม่อาจห้ามการพูดแบบปากต่อปากหรือการสื่อสารส่วนตัว
การจ้างงานเป็นประเด็นสำคัญประการหนึ่งที่รัฐบาลต้องดูแลใกล้ชิด
ตลาดแรงงานจีนกำลังเผชิญแรงกดดันจากเศรษฐกิจขาลง ตำแหน่งงานใหม่มีน้อย คนว่างงานมีจำนวนเพิ่มขึ้น
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงทรัพยากรมนุษย์และความมั่นคงทางสังคม หยัง ซื่อหมิง
กล่าวว่า “ผลจากเศรษฐกิจชะลอตัวกำลังส่งผลต่อตลาดแรงงาน”
ตำแหน่งงานในเมืองเริ่มลดน้อยลงตั้งแต่เดือนเมษายน
มีคนลงทะเบียนเป็นผู้ว่างงานเพิ่มขึ้น “จีนจะต้องเผชิญปัญหาแรงงานล้นอีกนาน”
นักศึกษาจบใหม่เป็นส่วนหนึ่งของปัญหา
ล่าสุดมีนักศึกษาเกือบ 7 ล้านคนที่กำลังเข้าสู่ตลาดแรงงาน
ในขณะที่แรงงานอพยพกับคนว่างงานในชนบทยังไม่สามารถหางานทำได้ทั้งหมด
ดังนั้นไม่ว่าเศรษฐกิจโลกภายนอกเป็นอย่างไร
รัฐบาลจีนจำต้องเพิ่มการจ้างงาน มุ่งมั่นรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจภายในของตนไว้
ข้อมูลล่าสุดธนาคารโลกมองเศรษฐกิจของจีนในแง่บวกเห็นว่า
“เศรษฐกิจที่ชะลอตัวได้ผ่านพ้นจุดต่ำสุดแล้ว”
และคาดว่าเศรษฐกิจจีนปีหน้าจะเติบโตร้อยละ 8.4 จากการกระตุ้นเศรษฐกิจของภาครัฐ เร่งการลงทุนในโครงการขนาดใหญ่
การคาดการณ์ครั้งนี้สูงกว่าการคาดการณ์เมื่อเดือนตุลาคมที่ 8.1
ในขณะที่มีกระแสข่าวจากเจ้าหน้าที่จีนให้ข้อมูลว่ารัฐบาลกำหนดเป้าอัตราการเติบโตทางเศรษฐกิจให้จีดีพีปี
2013 โตร้อยละ 7.5 อัตราเงินเฟ้อร้อยละ
3.5 และจะพยายามกระตุ้นการบริโภคภายในประเทศ ข้อมูลที่ไม่ยืนยันนี้ชี้ว่ารัฐบาลจีนกำหนดเป้าปี 2013 เท่ากับปี 2012 อยู่ในระดับต่ำกว่าร้อยละ 8 บ่งบอกว่ารัฐบาลจีนยังกังวลต่อภาวะเศรษฐกิจว่าจะไม่โตเหมือนเมื่อหลายปีที่ผ่านมา
สอดคล้องกับท่าทีของเจ้าหน้าที่รัฐบาลระดับต่างๆ ที่แสดงออกมาเป็นระยะๆ
ข้อสรุปคือ ในปี 2013 ถ้าเศรษฐกิจจีนดีขึ้นก็ไม่ร้อนแรง หรือถ้าจะถดถอยก็ไม่เป็นแบบ hard
landing และสำหรับรัฐบาลจีนแล้วไม่ว่าเศรษฐกิจโลกปีหน้าจะฟูหรือแฟบ ต่างชาติจะพอใจหรือไม่ต่ออัตราการเติบโตของเศรษฐกิจจีน
รัฐบาลจีนพูดคำเดียวว่าขอตัวเองรอดก่อนเป็นดีที่สุด
21 ธันวาคม 2012
ชาญชัย คุ้มปัญญา
---------------------------
บรรณานุกรม:
1. World Bank Raises East Asia Outlook,
Sees China Growing 8.4% in 2013. http://www.cnbc.com/id/100326283
2. China's Economic Forecast, 2012-2013: A Business Perspective.
http://www.forbes.com/sites/billconerly/2011/12/19/chinas-economic-forecast-2012-2013-a-business-perspective/
3. WB raises forecast for China. http://www.china.org.cn/business/2012-12/20/content_27467053.htm
4. China’s Strategy towards the Financial Crisis and
Economic Reform. http://www2.lse.ac.uk/IDEAS/publications/reports/pdf/SR012/yueh.pdf
------------------